ORIGINAL_ARTICLE
یادبود آقای دکتر سیدمحسن حبیبی
فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای در مهرماه سال 1399 یکی ازبرجسته ترین اعضا هیات تحریریه خود را از دست داد که ثلمه ای برای جامعه علمی وبویژه فعالان حوزه شهرسازی کشور بود، لذا بر اساس ادای وظیفه و اخلاق حرفه ایبرآن شدیم که مقدمه ای در شماره جاری فصلنامه به این امر اختصاص داده شود تاشاید سهم کوچکی از دین خود را به او تقدیم داریم.
https://urdp.atu.ac.ir/article_12117_a8e3985a75c2fd8bfa134783a2f9bb68.pdf
2018-08-23
5
10
10.22054/urdp.2018.12117
برنامه ریزی شهری
غلامرضا
لطیفی
latifi@atu.ac.ir
1
دانشیار شهرسازی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
AUTHOR
؛(1367) « مسکن حداقل » : از او به جز شاگردان فراوان، آثار مکتوب ارزشمندی مانند
1
؛(1371) « مسکن و معلولین » ؛(1371) « الگوی ساخت مسکن در شهرهای خوزستان »
2
سرانه » ؛(1376) « استخوان بندی شهر تهران » ؛(1372) « اصول و ضوابط طراحی منطقه »
3
؛(1384) « اطلس کلان شهر تهران » ؛(1381) « مرمت شهری » ؛(1378) « کاربری های شهری
4
شرح جریان های » ؛(1389) «1332– قصه شهر، تهران، نماد شهر نوپرداز ایرانی 1299 »
5
از شار تا شهر (تحلیلی تاریخی از » ؛(1389) « فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر
6
مکتب اصفهان، زبان طراحی » ؛(1390) «( مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن، تفکر و تأثر
7
و فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای، سال سوم، شماره 5، تابستان 1397
8
میدان » ؛(1394) « خاطره شهر » ؛(1392) « قصه شهر » ؛(1391) « شهری در شهرهای کهن
9
ترجمه: ) «؟ منطقه چیست » ؛(1394) « بهارستان، تجربه نووارگی در فضای شهری ایرانی
10
ترجمه: ) « فضای شهری و معلولین » ؛( ترجمه: 1366 ) « معماری بازسازی در فرانسه » ؛(1365
11
« فناوری گنبد میراث فرهنگی » ترجمه: 1375 ) و ) « شهرسازی: واقعیات و تخیلات » ؛(1367
12
(ترجمه: 1380 ) به جای مانده است.
13
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تأثیر اختلاط کاربری ها بر تولید سفر در محله های شهری ( نمونه موردی محله های 5 و 6 شهر بانه )
به دنبال فراگیر شدن پارادایمهای جدید در برنامهریزی شهری مقوله اختلاط کاربریهای زمین به عنوان اقدامی مهم جهت نیل به اهداف توسعه پایدار شهری مطرح شده است. با توجه به مزایای متعدد اختلاط کاربریهای زمین در یک منطقه شهری از جمله کاهش نرخ تولید سفر، کارشناسان در تلاشند با روشهای گوناگونی تناسب اختلاط کاربریهای زمین را ارزیابی نموده و به عنوان یک مؤلفه محوری در برنامهریزی شهری از آن بهره گیرند. بر این اساس در تحقیق حاضر قصد بر آن است تا به بررسی مزایا و تأثیر اختلاط کاربریها بر تولید سفر در محلههای شماره 5 و 6 شهر بانه پرداخته شود. این تحقیق از نوع پژوهشهایکاربردیبوده و به روش کمّی انجام شده و دادههای تحقیق به روش پیمایش و توزیع پرسشنامه همچنین برداشتهای میدانی بهدستآمدهاست. به لحاظ کالبدی تفاوت اصلی این دو محله در درجه اختلاط کاربریهاست. بنابراین ارزیابی تناسب اختلاط کاربریهای دو محله یاد شده میتواند در سطح محلی، راهنمای مناسبی در جهت برنامهریزی شهری بانه باشد. نتایج تحقیق نشان میدهد که اختلاط کاربریها در محله 6 بیش از محله 5 بوده و در پی آن تولید سفر درون محلهای محدوده شماره 6 بیشتر از محدوده شماره 5 است. همچنین میزان تولید سفر برون محلهای در محدوده محله 5 با اختلاط کاربری کمتر بیشتر از میزان تولید سفر برون محلهای محدوده محله 6 باترکیب کاربری بالاتر بوده است. بنابراین جهتگیری اصلی برنامهریزی در محله 5 میباید افزایش اختلاط کاربریها باشد و در محله 6، حفظ و ارتقای کیفیت اختلاط کاربریها مدنظر قرار گیرد.
https://urdp.atu.ac.ir/article_11567_15a55eb3e65d9211b625b45497dd9a5c.pdf
2018-08-23
1
27
10.22054/urdp.2020.48589.1171
کاربری زمین
اختلاط کاربری
تولید سفر
مدیریت شهری
بانه
علی
خاکساری
urdp@atu.ac.ir
1
استاد برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
میترا
عظیمی
mtrazimi@gmail.com
2
استادیار برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
ادریس
خاکی
khakiarbaba@yahoo.com
3
کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری مؤسسه آموزش عالی نور طوبی
AUTHOR
- اسمعیلپور، نجما؛ کارآموز، الهام و فخارزاده، زهرا. (1394)، «ارزیابی اختلاط کاربری در فضای شهری خیابان و راهکارهای ارتقای آن (مورد نمونه: خیابان کاشانی در بافت میانی شهر یزد)»، فصلنامهتحقیقاتجغرافیایی، سال سی، شماره 3: 1-24.
1
- پورمحمدی، محمدرضا؛ صدرموسوی، میرستار و حسینآبادی، سعید. (1394)، «ارزیابی الگوی اختلاط کاربری زمین در محلات شهر سبزوار»، مطالعاتجغرافیاییمناطقخشک، سال ششم، شماره 22: 34-53.
2
- جوادی، قاسم؛ طالعی، محمد و کریمی، محمد. (1391)، «توسعة مدل ارزیابی اثرات اختلاط کاربریهای شهری بر پایة شاخصها و تحلیلهای مکانی»، جغرافیاوآمایششهری–منطقهای، شماره 8: 69-84.
3
- فرجام، رسول؛ سلیمانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ رفیعیان، مجتبی و موحد، علی. (1392)، «توسعه شهری مبتنی بر ترکیب کاربریها؛ مروری بر ادبیات دانشگاهی آن در ایران»، فصلنامهپژوهشوبرنامهریزیشهری، شماره 12:23-48.
4
- قربانی، رسول و همکاران. (1393)، نگرشیبرالگوهاینوینآمایششهری، تبریز: انتشارات فروزش، چاپ اول.
5
- Beyer, Paul. (2012). Mixed use Zoning. Livable New York Resource Manual.
6
- Christian, Hayley, Bull, Fiona, Nicholas, Middleton, Matthew, Divitini, Mark, Hooper, Paula, Amarasinghe, Anura and Billie Giles-Corti (2011). “How important is the land use mixmeasure in understanding walking behaviour?” Results from the RESIDEstud.
7
- Hirt, Sonia (2007).”The mixed-use trend: planning attitudes and practices northeast Ohio”. Journal of architectural and planning research, 24:3,224-246.
8
- Hoek, Joost W. van (2008). “The MXI (Mixed-use Index) as Tool for Urban Planning and Analysis.” Corporations and Cities, Available 26 May 2008, www.corporationsandcities.org.
9
- Koster, Hans (2010). “The Impact of Mixed Land-Use, A hedonic analysis of the effects of mixed land-use on housing values.” VU University Amsterdam.
10
- Kotharkar, Rajashree and Bahadure, Sarika (2012). “Mixed Landuse and Sustainable Urban Development, a Case Study of Nagpur”. PLEA2012 - 28th Conference, Opportunities, Limits & Needs Towards an environmentally responsible architecture, Lima, Perú 7-9.
11
- Manaugh, Kevin and Kreider, Tyler (2013). “What is mixed use? Presenting an interaction method for Measuring land use mix.” The Journal of Transport and Land Use, (6/1), 63-72.
12
- Rowley, Alan. (1996). “Mixed-use Development: Ambiguous concept, simplistic analysis and wishful thinking?” Planning Practice & Research, (11/1), 85-98.
13
- Song, Y AND Rodriguez, D.A (2005).” The measurement of the level of mixed land uses: A synthetic Approach.” Carolina Transportation, Program, Carolina.
14
- https://communityimpact.com/austin/leander-cedar-park(refer date: 26/02/2020)
15
ORIGINAL_ARTICLE
بازشناسی و تحلیل شکلگیری فرم کالبدی محلات زرگنده و دروس
تحلیل ساختار فضای شهری در گذر از دورههای زمانی مختلف و تحلیل ویژگیهای بافت منجر به شناخت شکلگیری رفتار و الگوهای رفتاری در ساختار کالبدی میشود و این مسئله شرایطی را ایجاد میکند که برنامه ریزی برای بروز و ظهور الگوهای رفتاری متنوع بر پایه تحلیل فضایی فراهم گردد. چیدمان فضایی یکی از روشهایی است که در درک فضا و فرم کالبدی کاربرد دارد و به سبب تحلیل فضا و تأثیرگذاری فضا بر رفتار انسان در فضای شهری دارای اهمیت و جایگاه بالایی میباشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی و تطبیقی است و ابتدا با انجام مطالعات کتابخانهای (بررسی کتب، مقالات علمی و اسناد) به تبیین چارچوب نظری پرداخته شده است و سپس فرم کالبدی با نرم افزار Depthmap (که بر اساس مبانی تکنیک چیدمان فضا طراحی شده) تحلیل گردیده. هدف از تحقیق حاضر بررسی، مقایسه و تحلیل شکلگیری ساختار فضایی- کالبدی متفاوت این دو محله در دورههای زمانی مختلف و تأثیر آن بر الگوهای رفتاری است. از نتایج پژوهش حاضر آن است که ساختار شطرنجی و منظم (محله دروس) امکان دسترسی بیشتری به کاربریها میدهد اما باعث پراکندگی کاربریها و الگوهای رفتاری میشود. در بافت شطرنجی محلات دارای کاربریهای متنوع هستند اما در بافت ارگانیک (محله زرگنده) نظام کالبدی انسجام بیشتری در این شکلگیری کاربریها به وجود میآورد و این مسئله زمینه ساز شکلگیری الگوهای رفتاری متنوع و متعدد میگردد.
https://urdp.atu.ac.ir/article_11560_639cc66bb3458a0fab42c8b90db5ce51.pdf
2018-08-23
29
53
10.22054/urdp.2020.42543.1127
فرم کالبدی
چیدمان فضا
همپیوندی
الگوهای رفتاری
ریخت شناسی
نوید
پاک نژاد
navidpaknezhad@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، ایران
LEAD_AUTHOR
غلامرضا
لطیفی
latifi@atu.ac.ir
2
دانشیار شهرسازی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
- آذری، عباس و براتی، ناصر. (1396)، «بررسی الگوی جدایی فضایی در مراکز تاریخی شهری با رویکرد اجتماعی- تاریخی (نمونه موردی: مرکز تاریخی تهران و کرمان)»، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران.
1
- پاک نژاد، نوید و لطیفی، غلامرضا. (1397). «تبیین و ارزیابی تأثیرات مؤلفههای محیطی بر شکلگیری الگوهای رفتاری در فضاهای شهری (از نظریه تا عمل: مطالعه میدان تجریش)». ماهنامه علمی پژوهشی باغ نظر، 15(69)، 51-66.
2
- پاک نژاد، نوید. (1397). راهنمای طراحی فضاهای شهری (طراحی فضاهای امن شهری)، جهاد دانشگاهی قزوین.
3
- ریسمانچیان، امید و بل، سایمون، (1389)، «شناخت کاربردی روش نحو فضا در درک پیکره بندی فضایی شهرها»، نشریه هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، شماره 43.
4
- لینچ، کوین. (1391). تئوری شکل خوب شهر، ترجمه: منوچهر مزینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
5
- عباس زادگان، مصطفی. (1381). «روش چیدمان فضا در فرایند طراحی شهری»، فصلنامه مدیریت شهری، ص 75-64.
6
- گل، یان. (1396). زندگی در میان ساختمانها (کاربرد فضای جمعی)، ترجمه: علی اکبری، فرشته کرمیان، نسترن محرابی، نشر پرهام نقش.
7
- گل، یان. (1394). چگونه زندگی همگانی را مطالعه کنیم؟، ترجمه: مصطفی بهزادفر، محمد رضایی ندوشن، احمد رضایی ندوشن، مؤسسه علم معمار.
8
- Carmona, M, Ties dell, S., & Heat, T, oc. T. (2003). public places- urban spaces, the dimension of urban design, architectural press, p 67.
9
- Carmona, M, Punter, J, and Chapman, D. (2002). From design policy to design quality, royal town planning institute (RTPI).
10
- Hillier, B and Hanson, J. (1984). the Social Logic of Space, Cambridge University Press, Cambridge.
11
- Hillier, B; Penn, A; Hanson, J; Grajewski, T & Xu, J. (1993). Natural movement: Or configuration and attraction in urban pedestrian movement, Journal of Environment and Planning B, No 20, pp 29-66.
12
- Hillier, B; Alan, Penn. (2004). Rejoinder to Carlo Ratti, Journal of Environment and Planning B: Planning and Design 2004, volume 31, pages 501 – 511.
13
- Hillier, B; Vaughan, L. (2007). The city as one thing, Journal of Progress in Planning, (special issue on The Syntax of Segregation, edited by Laura Vaughan), 67, pp 205–230.
14
- Hillier, B. (1996). Space is the Machine, Cambridge, Cambridge University Press.
15
- Penn, A. (2001). Space Syntax and Spatial Cognition: Or, why the axial line? In J. Peponis, J. Wineman, & S. Bafna (Eds.), Proceedings of theThird International Space Syntax Symposium (pp. 11.1-17). Atlanta, U.S.A: Georgia Institute of Technology.
16
- Raford, Noah & Ragland, David R. (2003). Space Syntax: An Innovative Pedestrian Volume Modeling Tool for Pedestrian Safety, Institute of Transportation Studies, UC Berkeley.
17
- Summers, A. (2015). Cultural cognitive differences in the spatial design of three-dimensional game environments, Proceedings of the 10th International Space Syntax Symposium. London. p 126.1-126.11.
18
- Kostof, S. (1991). The city shaped: Urban patterns and meanings through history, Boston: Little, Brown.
19
- Turner, A. (2010). UCL Depthmap: Spatial Network Analysis Software (Version 10.10.16b), London: UniversityCollegeLondon, VR Centre of the Built Environment.
20
- Vaughan, L. (2007). The spatial syntax of urban segregation, Journal of Progress in Planning, No 67, pp 205–294.
21
- Jiang, B. (1998). A space syntax approach to spatial cognition in urban environments, University College London.
22
- Teklenburg, J; Timmermans, H; Wagenberg, A. 1993. Space Syntax: Standardised Integration Measures and Some Simulations, https://doi.org/10.1068/b200347.
23
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مؤلفههای ساختاری تعاملات اجتماعی در فضاهای اجتماعپذیر (خیابان ستارخان؛ فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه)
در عصر حاضر به دلیل ماشینی شدن امور شاهد کاهش تعاملات اجتماعی شهروندان هستیم. عدم توجه به نیازهای روانشناسانه، کاهش روابط اجتماعی، کمرنگ شدن قرارگاههای رفتاری، کاهش گرههای جمعیتی پویا و سرزنده، کاهش حس تعلق و دلبستگی مکانی-جمعی و تغییر مفهوم پیادهراهها نسبت به گذشته از آثار کاهش تعاملات اجتماعی است. در این بین هنوز گذرهایی دیده میشوند که به دلیل وجود کاربریهای متنوع و به هم پیوسته به جذب جمعیت پرداخته و با خلق مسیرهای پرتردد انسانی محملی برای تعاملات اجتماعی به وجود میآورند. خیابان ستارخان از فلکه اول تا فلکه دوم صادقیه با توجه به تراکم فضاهای متنوع به خصوص فضاهای تجاری و میزان بالای عبور و مرور روزانه شهروندان از هر طیف و فرهنگی به صورت پیاده و برخورداری از پتانسیل بالا به دلیل حضور جمعیت جهت برقراری تعاملات اجتماعی، به عنوان مورد پژوهشی انتخاب شده است. روش تحقیق از نوع کمی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی است و از تکمیل 200 پرسشنامه بهره گرفته شده است. در ابتدا در بخش مبانی نظری به تعربف مفاهیم مربوطه پرداخته و سپس با تکمیل پرسشنامه توسط شهروندان نتایج توسط نرمافزار SPSS تحلیل میشوند. یافتهها نشان میدهند که در این مسیر اجتماعپذیر، تعاملات و رفتارهای اجتماعی به نسبت متوسط در میان شهروندان مشاهده میشود؛ ولی وجود کاربریهای متنوع همچون فضاهای تجاری به جذب جمعیت و افزایش ناخودآگاه سرزندگی و تعاملات اجتماعی پرداخته است.
https://urdp.atu.ac.ir/article_11562_4b4d7f73f6dbc5880a89e2833ad0ce23.pdf
2018-08-23
55
80
10.22054/urdp.2020.42908.1129
تعاملات اجتماعی
کیفیات اجتماعی
مکان-رفتار
فضاهایجمعی
سرزندگی
حسین
قدس
h.ghods@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان، ایران
AUTHOR
محمدرضا
بمانیان
bemanian@modares.ac.ir
2
استاد معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران،
LEAD_AUTHOR
حسین
مرادی نسب
moradinasab_h@yahoo.com
3
استادیار معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سمنان،ایران
AUTHOR
- الکساندر، کریستوفر. (1387)، زبان الگو: شهرها، ترجمه: رضا کربلایی نوری، تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
1
- بمانیان، محدرضا؛ رفیعیان، مجتبی و ضابطیان، الهام. (1388)، «سنجش عوامل مؤثر بر ارتقای امنیت زنان در محیطهای شهری»، نشریه پژوهش زنان، شماره 3: 49-67.
2
- پاپلییزدی، حسین. (1382)، نظریههای شهر و پیرامون، تهران: انتشارات سمت.
3
- تبریزی، امید؛ مختاباد امرئی، مصطفی و فیضی، محسن. (1393)، «اثرات طراحی فضاهای شهری و معماری جمعگرا بر تعاملات و ارتباطات جمعی»، نشریه مدیریت شهری، شماره 37: 257-272.
4
- خادمی، مسعود؛ پورجعفر، محمدرضا و علیپور، روجا. (1389)، «درآمدی بر مفهوم خیابان به عنوان فضای شهری»، کتاب ماه هنر، شماره 142: 38-45.
5
- خطیبی، اعظم. (1396)، «تبیین جامعهشناختی تعاملات همسایگی و تأثیر آن بر احساس نشاط اجتماعی شهروندان در شهر همدان»، نشریه مطالعات جامعهشناختی شهری، شماره 22: 107-134.
6
- رحیمینژاد، فرزاد؛ تیموریان، محمد و پیرمحمدی، محمد. (1395)، «بررسی نقش عناصر تجمعپذیر در تعاملات اجتماعی محلهای سنتی»، مطالعات هنر و معماری، شماره 4 و 5: 195-201.
7
- سیف اللهی، سپیده. (1392)، «تعیین شاخصهای مؤثر در خلق مکانهای امن پیادهمدار جهت ارتقاء تعاملات اجتماعی»، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 5: 85-95.
8
- فرازمند، راحله و صحیزاده، مهشید. (1392)،«بررسی و تحلیل مؤلفههای تاثیرگذار بر سرزندگی از دیدگاه تعاملات اجتماعی در ارزیابی عملکرد فضاهای عمومی شهری»، نشریه هفت حصار، شماره 6: 29-42.
9
- فربد، سارا. (1386)، «تأثیرات روانی پارکها بر شهروندان»، پیام مهندس، شماره 37.
10
- قرهبگلو، مینو؛ فرشچیان، امیرحسین و محمدعلیان، زهرا. (1395)، «تأثیر و تأثرات تعاملات اجتماعی بر خلق مکان در معماری اسلامی»، نشریه مطالعات هنر و معماری اسلامی، شماره 8 و 9: 1-18.
11
- قلمبر دزفولی، مریم و نقیزاده، محمد. (1393)، «طراحی فضای شهری به منظور ارتقاء تعاملات اجتماعی»، نشریه هویت شهر، شماره 17: 15-24.
12
- قنبران، عبدالحمید و جعفری، مرضیه. (1393)، «بررسی عوامل مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان محله مسکونی (نمونه موردی: محله درکه-تهران)»، نشریه انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 7: 57-64.
13
- لنگ، جان. (1381)، آفرینش نظریه معماری، ترجمه: علیرضا عینیفر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14
- مدنیپور، علی. (1389)، فضاهای عمومی و خصوصی شهر، ترجمه: فرشاد نوریان، تهران: انتشارات سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
15
- محمدی، محمد و آیتاللهی، محمدحسین. (1394)، «عوامل مؤثر در ارتقای اجتماعپذیری بناهای فرهنگی (بررسی موردی: فرهنگسرای فرشچیان اصفهان)»، نشریه نامه معماری و شهرسازی، شماره 15: 79-96.
16
- محمدی، محمود؛ عظیمی، مریم؛ مقدم، حامد و رفیعیان مجتبی. (1391)، «فضاهای عمومی شهری، تحقق تعاملات اجتماعی در بافتهای تاریخی (نمونه موردی: شهر قدیم لار)». نشریه مرمت آثار و بافتهای تاریخی فرهنگی، شماره 4: 15-28.
17
- محمدی حمیدی، سمیه؛ کلانتری، محسن و ویسیان، محمد. (1394)، «تحلیل وضعیت نورپردازی و ارزیابی ایمنی فضاهای شهری...»، نشریه پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری، شماره 3: 325-341.
18
- موسوی، میرسعید و زاهدیان، المیرا. (1392)، «عوامل مؤثر در تعاملات اجتماعی زنان در فضاهای شهری (نمونه موردی: پیادهگذر شهریار کوی ولیعصر (ع) شهر تبریز)»، نشریه زن و مطالعات خانواده، شماره 21: 145-166.
19
- Gehl, Jan. (1987). Life between Buildings, New York, Van Nostrand Reinhold
20
Huffman, Roy. (2006). "The Value of Urban Open Space”. Urban Land, 65(1), 108-111
21
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه تاثیرات اجتماعی- فرهنگی پروژههای شهری(موردمطالعه: بزرگراه سعیدآباد)
در چند دهه گذشته توسعه پایدار شهری به یکی از رویکردهای نظری مهم و تأثیرگذار در سیاستگذاریهای شهری تبدیل شده است. توسعه پایدار به معنای تأمین نیازهای نسل کنونی بدون آسیب زدن به نیازهای نسل آینده است. بنابراین با این رویکرد هرگونه مداخله شهری و احداث پروژههای شهری باید محتاطانه و مبتنی بر این نگاه باشد. انجام مطالعات مربوط به اتاف بیشک گامی اساسی در جهت نیل به این اهداف مهم میباشد. مطالعه حاضر به مطالعه ارزیابی تاثیرات و پیامدهای اجتماعی-فرهنگی (اتاف) بزرگراه سعیدآباد در منطقه 18 شهرداری تهران میپردازد. از ترکیبی از روشهای کمی (پیمایش) و کیفی (مصاحبه و مشاهده) در پژوهش استفاده شده است. دادههای تحقیق از طریق افراد و ساکنان محدوده بزرگراه که به طور احتمالی تحت تأثیر احداث پروژه سعید آباد هستند گردآوری شده است. رویکرد نظری تحقیق، نظریه لفور در خصوص ابعاد اجتماعی فضاهای شهری میباشد. یافتههای تحقیق نشان میدهد که پروژه شهری سعید آباد مانند هر پروژه دیگری دارای پیامدها و اثرات مثبت مانند: تسهیل در حمل ونقل عمومی، ماندگاری در محل و پیامدهای منفی مانند: عدم رضایت معارضین طرح، فشار روانی بر ساکنان، ایجادپاتوق برای فروشندگان مواد، تخریب فضای سبز و باغات و افزایش آلودگی زیست محیطی میباشد.
https://urdp.atu.ac.ir/article_11558_30c84372a81c1d2d3fe91c0d31a2945b.pdf
2018-08-23
81
113
10.22054/urdp.2018.29537.1086
پیامدهای اجتماعی-فرهنگی
اتاف
بزرگراه سعید آباد
شهرداری منطقه 18 تهران
ستار
پروین
sparvin@gmail.com
1
دانشیار مددکاری دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
سمیه
شالچی
somayeh.shalchi@gmail.com
2
استادیار جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
- آتیهپژوهان، کوثر. (1392)، ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی سرویسهای بهداشتی منطقه 12، معاونت اجتماعی شهرداری تهران.
1
- اژه، مارک. (1387)، نامکانها: درآمدی بر سوپر مدرنیته، ترجمه: منوچهر فرهومند، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
2
- لفور، هانری. (1388)، مقدمه کتاب تروریسم و زندگی روزمره، ترجمه: هوشنگ افتخاری راد، انتشارات فرهنگ صبا.
3
- انگلیس، دیوید. (1392)، فرهنگ و زندگی روزمره، ترجمه: علیرضا مرادی، انتشارات تیسا، چاپ اول.
4
- حبیبی، محسن. (1386)، از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران.
5
- شارع پور، محمود. (1386)، جامعه شناسی شهری، چاپ اول، تهران:، نشر سمت.
6
- شرکت محیط سازان سرزمین پارت. (1391)، احداث بزرگراه لشگرک، معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
7
- قلیپور، سیاوش و معصومه زارع. (1391)، برنامههای توسعه و فضای شهری در کرمانشاه، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی، دانشگاه تهران، دوره 19 شماره 2
8
- گیتیپور، سعید و جعفری، حمیدرضا. (1385)، میانگذر دریاچه ارومیه و محیط زیست، همایش اثرات اقتصادی و زیست محیطی، ارومیه.
9
- گیدنز، آنتونی. (1378)، پیامدهای مدرنیت، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نی.
10
- مرکز امار ایران، 1390.
11
- یاراحمدی، سمانه. (1391)، نمای سازمانی ارزیابی نمای شهری بزرگراه نواب، فصلنامه منظر، دور 4، شماره 20.
12
- Beck, U. (1999). World Risk Society. Cambridge: Polity Press.Blackwel
13
- Gottdiener, M. (1985). The Social Production of Space, Austin, University of Texas.
14
- Lefebvre, H. (1971 [1968]). Everyday Life in the Modern World, trans. Sacha Rabinovitch. London: AlenLan.
15
- Lefebvre, H. (1991c). The Production of Space. (Trans. N. Donaldson-Smith.) Oxford: Blackwell.
16
- Schmid, C (2008). ‘Henry Lefebvres Theory of The Production of Space’ in Kanishka,G and etl (eds) (2008). Space, Difference, Every day Life, London, Routledge/Open University Press.
17
- Shields, R (1988). Images of Space and Place: A comparitive study, A thesis for degree of Doctor of Philosophy: University of Sussex.
18
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عملکرد شهرداریهای مناطق هشتگانه شهر اهواز در چارچوب الگوی حکمرانی خوب شهری
تجربه کشورهای تمرکزگرا نشان داده است که نگاه یکسونگر و از بالا به شهر، مشکلات زیادی را به بار خواهد آورد که تنها راه برای رفع آن، ایجاد الگویی انعطافپذیر میباشد؛ الگویی که بتواند همه ارکان تأثیرگذار بر شهر را مورد توجه قرار دهد. به نظر میرسد الگوی حکمرانی خوب شهری پیشنهاد مناسبی برای وضعیت شهرهای امروزی باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر سعی نموده که مؤلفههای اصلی حکمرانی خوب شهری را مورد مطالعه قرار داده و با معرفهسازی از مؤلفههای کلان حکمرانی خوب شهری، میزان رعایت اصول حکمرانی خوب شهری را در شهرداریهای مناطق هشتگانه شهر اهواز مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش از منظر ماهیت، کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی میباشد. شیوه جمعآوری اطلاعات پیمایشی- کتابخانهای میباشد. جامعه آماری شامل سه گروهِ شهروندان (ساکنان مناطق هشتگانه شهر اهواز)، بخش دولتی (ادارات آب، برق و گاز) و همچنین بخش خصوصی (شرکتهای پیمانکاری و بخش خصوصی تأثیرگذار بر شهر) میباشد. در ادامه به تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس یکطرفه، تست دانکن و ضریب همبستگی پیرسون مبادرت گردیده است. نتایج حاصله حاکی از آن است که عملکرد کلی شهرداری شهر اهواز، در چارچوب الگوی حکمرانی خوب شهری نمیباشد. همچنین بین شهرداریهای مختلف مناطق هشتگانه شهر اهواز اختلاف عملکرد وجود دارد.
https://urdp.atu.ac.ir/article_11554_6c2c009f944bc61ef273e003f29ae218.pdf
2018-08-23
115
142
10.22054/urdp.2018.14600.1050
حکمرانی خوب شهری
شهرداری
ارزیابی عملکرد
مناطق هشتگانه شهر اهواز
امین
فرجی
a.farji@utac.ir
1
استادیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران
LEAD_AUTHOR
علی اصغر
آدینه وند
adineh.irr@gmail.com
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
AUTHOR
مهدی
علیان
m.alian_87@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
AUTHOR
- اکبری، غضنفر. (1386)، «سرمایه اجتماعی و حکمرانی شهری»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 83: 135-154.
1
- برآبادی، محمود. (1384)، الفبای شهر، تهران: انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، چاپ اول.
2
- برکپور، ناصر. (1385)، «حکمروایی شهری و نظام اداره شهرها در ایران»، اولین کنفرانس برنامهریزی و مدیریت شهری، مشهد، دانشگاه فردوسی.
3
- برکپور، ناصر و اسدی، ایرج. (1390)، مدیریت و حکمروایی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
4
- برکپور، ناصر؛ گوهریپور، حامد و کریمی، مهدی. (1389)، «ارزیابی عملکرد شهرداریها بر پایه سنجش میزان رضایت مردم از خدمات شهری (نمونه موردی: مناطق 1 و 11 شهر تهران)». دو فصلنامه مدیریت شهری، دوره 8، شماره 25: 218-203.
5
- ترابی، علیرضا. (1383)، «مدیریت پایدار شهری در گرو حکمرانی خوب». ماهنامه شهرداریها، شماره 69: 5-11.
6
- رفعیان، مجتبی و حسینپور، علی. (1390)، حکمرانی خوب شهری از منظر نظریات شهرسازی، تهران: انتشارات طحان/هله.
7
- سازمان نیروهای مسلح. (1384)، فرهنگ جغرافیایی آبادیهای کشور، استان خوزستان: شهرستان اهواز، تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
8
- شهیدی، محمدحسین. (1386)، «شهر سازی، حملونقل و حکمروایی شهری»، جستارهای شهرسازی، شماره 20-19: 38-44.
9
- صالحی، اسماعیل. (1381)، «اجلاس 2002 ژوهانسبورگ و اهمیت آن در مدیریت شهری کشورها»، ماهنامه شهرداریها، شماره 35: 51-53.
10
- عربشاهی، زهرا. (1383)، «برنامه قانون چهارم زیر ذرهبین، حکمروایی خوب شهری» ماهنامه شهرداریها، شماره 69: 11-16.
11
- فرزینپاک، شهرزاد. (1383)، «آموختنیهای شهر، حکمرانی خوب چیست؟». ماهنامه شهرداریها، شماره 69: 31-42.
12
- قلیپور، رحمت الله. (1387)، حکمرانی خوب و الگوی مناسب دولت، تهران: انتشارات معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی، دفتر گسترش تولید علم.
13
- Lewis, Dan and Mioch, Jaana. (2005). “urban vulnerability and good governance”. Journal of contingencies and crisis msnsgement, 13(2), 50-53.
14
- Lockwod, M. (2009). “good governance for terrestrial protected areas”. Jurnal of environmental management, 91(3), 754-766.
15
- Roy, I. (2007). “civil society and good governance”, Jurnal of world development, 36(4), 677-705.
16
- UN-Habitat. (2003). Global report on human settlement. Oxford, OxfordUniversity Press.
17
(http://mirror.unhabitat.org/pmss/listItemDetails.aspx?publicationID=1156).
18
- World Bank. (2009). Municipal governance and institution building. Report of the Portfolio Management Task Force.
19
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی وضعیت ظرفیتسازی اجتماعی در محلات شهری و رابطه آن با مشارکت در بازآفرینی بافتهای فرسوده (نمونه موردی: محله فهادان یزد)
بخش زیادی از فضای شهری در کشورمان، دچار فرسودگی و افت شدید کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شده، که بازآفرینی شهری با تکیه بر مشارکت اجتماعی از راهکارهای رفع این مسئله است و از راهکارهای ارتقای مشارکت نیز ظرفیتسازی در محلات شهری است. در پژوهش توصیفی حاضر، از تحلیلهای توصیفی و آزمون T تک نمونهای برای سنجش میزان مطلوبیت متغیرهای «ظرفیت اجتماعی»، «استراتژیهای ظرفیتسازی اجتماعی» و «کنش مشارکت اجتماعی شهروندان» و از همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره برای تعیین میزان و شدت رابطه میان متغیرها استفاده شد. برمبنای یافتهها: از بین مؤلفههای «ظرفیتسازی اجتماعی»، تنها مؤلفههای مشارکتپذیری و تعهد اجتماعی در سطح مطلوب و سایر مؤلفهها در وضعیت نسبتاً نامطلوب و نامطلوب و تمام مؤلفههای «استراتژیهای ظرفیتسازی اجتماعی» نیز در وضعیت بسیار نامطلوب هستند. شرایط متغیر «مشارکت شهروندان» در بازآفرینی شهری نیز نسبتاً نامطلوب است. سطح تمایل به مشارکت به ترتیب شامل مشارکت فکری، مالی، اجرایی و سپس مشارکت نیروی انسانی است. متغیر «مشارکت شهروندان» در بازآفرینی از همبستگی مطلوبی با متغیر «ظرفیت اجتماعی» و «استراتژیهای ظرفیتسازی اجتماعی» برخوردار است. همچنین، نقش مؤلفه شبکهسازی سازمانی در ارتقای ظرفیت اجتماعی محله فهادان بسیار برجسته است. بنابراین، تقویت فرآیندهای ظرفیتسازی میتواند تقویت مشارکت شهروندان در بازآفرینی محله را به همراه داشته باشد. در پایان، مدل رگرسیونی رابطه میان استرتژیهای ظرفیتسازی و ظرفیت اجتماعی در محله فهادان در فرآیند بازآفرینی تدوین و معرفی شد.
https://urdp.atu.ac.ir/article_11563_5c61bd0e055b28c9efcccec673673d49.pdf
2018-08-23
143
181
10.22054/urdp.2020.44395.1141
ظرفیتسازی اجتماعی
مشارکت اجتماعی
بازآفرینی
محله فهادان شهر یزد
نجما
اسمعیل پور
najmaesmailpoor@yazd.ac.ir
1
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد، ایران
LEAD_AUTHOR
وحید
محمودی
vahid.mahmoodi70@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد، ایران
AUTHOR
فاطمه
اسمعیل پور
fatemahesmaeilpoor@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه یزد، ایران
AUTHOR
- آریانا، اندیشه. (1391)، به کارگیری رهیافت مقتدرسازی اجتماع منسجم محلی به منظور تقویت مشارکت شهروندان در بازآفرینی شهری از دیدگاه مدیریت شهری، پایاننامه کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشگاه تهران.
1
- آریانا، اندیشه؛ محمدی، محمود و کاظمیان، غلامرضا. (1397)، «مدل مدیریت تعارض ذینفعان بازآفرینی شهری بر پایه حکمراوایی همکارانه»، نامه معماری و شهرسازی، شماره 21: 143-123.
2
- بذرگر، محمدرضا؛ رحیمی، محمد و سلطانی، علی. (1396)، «ظرفیت سنجی مدیریت شهری در فرایند توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی؛ نمونه موردی: پنج شهر ایران»، مجله انجمن جغرافیایی ایران، شماره 53: 233-250.
3
- ترکاشوند، هادی. (1395)، برنامهریزی توسعه محلهای با تأکید بر رویکرد دارایی مبنا نمونه موردی: محله فهادان، پایاننامه کارشناسی ارشد برنامهریزی شهری، دانشگاه یزد.
4
- حاتمینژاد، حسین؛ پوراحمد، احمد و عیوضلو، داود. (1393)، «واکاوی ظرفیت سرمایه اجتماعی محلات شهری در ساماندهی بافتهای فرسوده، مطالعه موردی منطقه 9 شهرداری تهران»، مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره 4، شماره 13: 94-67.
5
- حکیم، مدیا. (1393)،«بررسی نقش ظرفیتسازی در بازآفرینی شهری پایدار: نمونه موردی: خانه کتابدار محله منیریه تهران»، نشریه هفت شهر، شماره 48: 130-122.
6
- حناچی، پیروز. (1391)، «مرمت شهری در بافتهای تاریخی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
7
- حیدری ساربان، وکیل و مجنونی، علی. (1395)، «بررسی نقش ظرفیتسازی اجتماعی بر میزان مشارکت روستاییان در فعالیتهای عمرانی»، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان.
8
- رفیعیان، مجتبی؛ خدائی، زهرا و داداشپور، هاشم. (1393)، «ظرفیتسازی اجتماعات محلی به مثابۀ رویکردی در توانمندسازی نهادهای اجتماعی»، فصلنامه جامعه شناسی نهادهای اجتماعی، دوره اول، شماره 2: 160-133.
9
- زاهدی مازندرانی، محمدجواد. (1388)، نقش سازمانهای غیردولتی در توسعه پایدار، تهران: انتشارات مازیار.
10
- طاهری، شیما و شیبانی، امیرحسین. (1395)، «تبیین مدل مفهومی تجدید حیات فضاهای شهری در بازآفرینی شهری»، اولین کنفرانس ملی معماری اسلامی، میراث شهری و توسعه پایدار.
11
- فروزان، آمنه. (1392)، «عوامل مرتبط با مشارکت اجتماعی در ارتقای سلامت»، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سیزدهم، شماره 48: 72-47.
12
- محمدی، علیرضا. (1388)، «ظرفیت سازی اجتماع محور: پشتوانه ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی»، هفت شهر, دوره 2، شماره 29: 113-98.
13
- مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395، قابل دسترس از طریق سایت: www.amar.org.ir
14
- مشکینی، ابوالفضل؛ موحد، علی و احمدی فرد، نرگس. (1395)، «بررسی سیاست بازآفرینی در بافتهای فرسودۀ شهری با استفاده از ماتریس SWOT و QSPM (مطالعۀ موردی: منطقۀ 12 کلانشهر تهران)»، پژوهشهای جغرافیایی برنامه ریزی شهری, دوره 4، شماره 4: 549-568.
15
- معززی مهرطهران، امیر محمد و امینی لاری، سارا. (1398)، «نقش داراییهای محلی در حل معضلات بافتهای نابسامان شهری»، دوره 3، شماره 31 و 32: 86-73.
16
- نژادابراهیمی، احد و نژداغی، نسترن. (1397)، «تدوین چارچوب مفهومی بازآفرینی شهری اجتماعمحور مبتنی بر آموزش در بافتهای تاریخی»، دانش شهرسازی، دوره 2، شماره 3:34-21.
17
- نوابخش، مهرداد؛ کریمی، رضا و محسنی تبریزی، علیرضا. (1395)؛ «تبیین جامعه شناختی مشارکت جوانان، علل، صور و چالشها (مورد مطالعه: شهر تهران)»، مجله رفاه اجتماعی، شماره 33: 34-9.
18
- Chan, Yuk-chung, Gladys LT Lam, and Howard CH Cheng. (2009). "Community capacity building as a strategy of family violence prevention in a problem-stricken community: A theoretical formulation." Journal of Family Violence, 24(8), 559-568
19
- Chapman, Michael, and Karryn Kirk. (2001). Lessons for community capacity building: a summary of research evidence: Scottish Homes Edinburgh.
20
- Chaskin, Robert J. (2001). "Building community capacity: A definitional framework and case studies from a comprehensive community initiative." Urban affairs review, 36(3), 291-323.
21
- Craig, Gary. (2007). "Community capacity-building: Something old, something new...?". Critical Social Policy, 27(3), 335-359.
22
- DCMS. (2004), Culture at the Heart of Regeneration. London:Department of Culture, Media and Sport/ Stationery Office.
23
- Farahani, Hossein, Abdali Barand, Kobra, and Pourbafrani, Haniye. (2019). the Analysis of Obstacles to the Capacity Development of Gardening Exploitation in Rural Areas (Case Study: Padena Olya Dehestan of SemiromCounty), Journal of Research and Rural Planning. 8(24), 127-139.
24
- Harper, Lesley M, and Rumona Dickson. (2019). "Using developmental evaluation principles to build capacity for knowledge mobilisation in health and social care." Evaluation, 25(3), 330-348.
25
- ICHHTO. (2016). Nomination of Historic City of Yazd for Inscription on the World Heritage List. https://whc.unesco.org/en/list/1544/documents/.
26
- Duffy, Jennifer L., Mary Severson Prince, Erin E. Johnson, Forrest L. Alton, Shannon Flynn, Amy Mattison Faye, Polly Edwards Padgett, Chris Rollison, Dana Becker, and Angela L. Hinzey. (2012). "Enhancing teen pregnancy prevention in local communities: capacity building using the interactive systems framework”. American journal of community psychology, 50(3-4), 370-385.
27
- Merino, Susana Sastre, and Ignacio de los Ríos Carmenado. (2012). "Capacity building in development projects". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 960-967.
28
- Mohamad, Nor Haniza, Prasanna Kesavan, Abdul Rasid Abdul Razzaq, Amran Hamzah, and Zainab Khalifah. (2013). "Capacity building: Enabling learning in rural community through partnership". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93, 1845-1849.
29
- Moreno, Juan M., Lori M. Noguchi, and Marie K. Harder. (2017). "Understanding the process of community capacity-building: A case study of two programs in Yunnan Province, China". World Development, 97, 122-137.
30
- Parks, Michael J. (2015). "Who Is Our Neighbor? Toward a Multilevel and Cross-National Roadmap for Building Community Capacity". Journal of Community Practice, 23(2), 182-202.
31
- Purdue, Derrick, Konica Razzaque, Robin Hambleton, Murray Stewart, Chris Huxham, and Siv Vangen. (2000). Community leadership in area regeneration. Bristol: Policy Press.
32
- Roberts, Peter. (2000)."The evolution, definition and purpose of urban regeneration". Urban regeneration, 9-36.
33
Roberts, Peter, and Hugh Sykes. (1999). eds. urban regeneration: a handbook. Sage.
34
- Spiegel, Jerry, Mariano Bonet, Maricel Garcia, Ana Maria Ibarra, Robert B. Tate, and Annalee Yassi. (2004). "Building capacity in central Havana to sustainably manage environmental health risk in an urban ecosystem". Eco Health, 1(2), SU120-SU130.
35
- Verity, F. (2007). Community capacity Building-A review of the literature. Workforce planning, 1.
36