نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی.

2 کارشناسی ارشد رشته مدیریت شهری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

حرکت در مسیر توسعه همه‌جانبه، الزامات، مقدمات و بسترهای خاص خود را می‌طلبد. سرمایه اجتماعی بی‌شک به‌عنوان عامل تسهیل‌کننده همکاری و مشارکت، دستیابی به شاخص‌های توسعه را تسریع می‌کند. مطالعات چند دهه اخیر نشان می‌دهد که، سرمایه اجتماعی متغیر مهمی برای تبیین تفاوت‌های اقتصادی و اجتماعی فضایی است. نگارندگان این پژوهش کار خود را با فرضیه اصلی ارتباط سرمایه اجتماعی و میزان توسعه‌یافتگی شهرها، آغاز نمودند. جهت آزمون فرضیه، با تکیه‌بر پژوهش‌های انجام‌ شده در رابطه با سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان همدان، دو شهرستان برتر و دو شهرستان محروم‌تر، که به ترتیب عبارت‌اند از؛ همدان و تویسرکان در سطح بالای توسعه و کبودرآهنگ و فامنین در سطح پایین، گزینش‌ شده‌اند. کمبود پژوهش‌های مختص به زنان و شهر و غفلت نسبت به این قشر به‌عنوان نیمی از جمعیت فعال جامعه، پژوهشگران را نسبت به تمرکز بر این قشر ترغیب نمود. درواقع این پژوهش باهدف بررسی سنجش میزان سرمایه اجتماعی زنان و ارتباط آن با سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان همدان، انجام پذیرفته است. پژوهش مبتنی بر استراتژی کمی بوده و از نظر روش اسنادی-پیمایشی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در زمینه سنجش سرمایه اجتماعی زنان، پرسشنامه‌ای است که سرمایه اجتماعی را در چهار بُعد شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی، اعتماد، تعامل اجتماعی و کنش‌های یاریگرانه مورد سنجش قرار می‌دهد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران درمجموع برابر 384 به‌دست‌آمده است. نتایج پژوهش نشانگر همبستگی معنادار و مثبت سرمایه اجتماعی زنان و توسعه شهری است. در این میان همبستگی معنادار و مثبت ابعاد شبکه روابط و پیوندهای اجتماعی و کنش‌های یاریگرانه با رتبه‌بندی توسعه شهرها نیز مورد تأیید قرار گرفت. همچنین بین سرمایه اجتماعی زنان و پایگاه اجتماعی، اقتصادی و طبقه ذهنی آنان رابطه معنادار وجود دارد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Women's Social Capital and Urban Development in Hamedan Province

نویسندگان [English]

  • somayeh shalchi 1
  • Amin Momivand Momivand 2

1 Assistant Professor of Sociology, Allameh Tabataba’i University

2 Master of Urban Management, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Moving on the path to comprehensive development requires its own requirements, prerequisites and grounds. Social capital, of course, accelerates the achievement of development indicators as a facilitator of cooperation and participation. Recent decades of research show social capital is an important variable for explaining the economic and social spatial differences. The authors of this research began their work with the main hypothesis of the relationship between social capital and the cities development. In order to test the hypothesis, based on researches done in relation  to the cities development level in Hamedan province, two superior cities and two more deprived cities, which are Hamedan and Tuyserkan, at high levels of development, Kaboordan and Faminin at low levels , Have been selected. The lack of research on women and city and neglect of this stratum as half of the active population of society encouraged researchers to focus on this stratum. In fact, this research has been carried out with the aim of evaluating the women social capital and its relation with the cities level of development in Hamedan province. The research is based on a quantitative 
strategy and it applies a documentary-survey method. The tool for collecting information on social capital assessment of women is a questionnaire that assesses social capital in four dimensions of the network of relations and social relationships, trust, social interaction and aid activities. The sample size is 384 by using the Cochran formula. The results of the research indicate a significant and positive correlation between women social capital  and urban development. Meanwhile, the significant and positive correlations between the dimensions of the network of social relations and social affairs and the supporting activities with the ranking of urban development were also confirmed. There is also a significant relationship between women social capital and their social, economic and mental status.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Capital
  • Urban Development
  • women
-  امیری، مهدی؛ رحمانی، تیمور. (1385)، بررسی آثار سرمایه اجتماعی درون و برون گروهی بر رشد اقتصادی استان‌های ایران، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی، دوره 3، شماره 6.
-  بهزاد، داوود. (1384)، تحلیل نظری سرمایه اجتماعی در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، مجموعه مقالات سمپوزیوم سرمایه اجتماعی و رفاه اجتماعی، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
-  پاتنام، رابرت. (1380)، دموکراسی و سنت‌های مدنی. ترجمه: محمدتقی دلفروز، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات وزارت کشور.
-  تقوایی، مسعود؛ صالحی، مریم. (1392)، سنجش سطوح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان همدان (با تأکید بر رویکرد تحلیل منطقه‌ای)، فصلنامه علمی-پژوهشی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال سوم، شماره 11.
-  خاکپور، براتعلی؛ مافی، عزت الله. (1385)، نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محله‌ای، نمونه: کوی سجادیه مشهد، فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، شماره 12،
-  خوشفر، غلامرضا. (1387)، تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی: مطالعه موردی استان گلستان، رساله دکتری، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی.
-  خوشفر، غلامرضا؛ بارگاهی، رضا؛ کرمی، شهاب. (1392)، سرمایه اجتماعی و پایداری شهری مطالعه موردی: شهر گرگان، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، دوره 8.
-  حسینی، امیرحسین. (1384)، بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و سهم استان در تولید ناخالص داخلی برای سال 1379، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد، دانشگاه مازندران.
-  شهابی، محمود. (1384)، سرمایه اجتماعی، نشریه رشد، آموزش علوم اجتماعی، شماره 29 .
-  صفدری، مهدی؛ کریم، محمدحسین؛ خسروی، محمد رسول. (1387)، بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رشد اقتصادی ایران. فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 5، شماره 2.
-  فاین، بن. (1385)، سرمایه اجتماعی و نظریه اجتماعی: اقتصاد سیاسی و دانش اجتماعی در طلیعه هزاره سوم، ترجمه: محمد کمال سروریان، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-  فدوی، جمیله. (1387)، بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی و نقش آن در توسعه شهری با تأکید بر منطقه 5 تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد تبریز. استاد راهنما: دکتر مهرداد نوابخش
-  فوکویاما، فرانسیس. (1385)، پایان نظم سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه: غلام عباس توسلی، تهران: حکایات قلم نوین.
-  فیروزآبادی، سیداحمد؛ ایمانی جاجرمی، حسین. (1385)، سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی-اجتماعی در کلان‌شهر تهران، فصلنامه علمی و پژوهشی رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 23.
-  قاسمی، یارمحمد؛ رستمی، بتول. (1393)، بررسی میزان سرمایه اجتماعی و توسعه مناطق شهر ایلام، فصلنامه علمی-پژوهشی رفاه و توسعه اجتماعی، دوره 5، شماره 20.
-  عبداللهی، محمد؛ موسوی، میر طاهر. (1386)، سرمایه اجتماعی در ایران، وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکانشناسی گذار. فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره 25.
-  عینالی، جمشید؛ رومیانی، احمد. (1392)، ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در محلات شهری، مطالعه موردی: شهر زنجان، فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی شهری، دوره 1، شماره 4.
-  غیاثوند، الهام. (1388)، تأثیر سرمایه اجتماعی بر کیفیت زندگی ساکنان محلات شهری، فصلنامه مهندس مشاور، شماره 45.
-  موسوی، میر نجف؛ قنبری، حکیمه؛ اسماعیل‌زاده، خالد. (1391)، تحلیل فضایی رابطه سرمایه اجتماعی و توسعه پایدار شهری، مطالعه موردی؛ شهرهای استان آذربایجان غربی، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 27.
-  منظور، داوود؛ یادی پور، مهدی. (1387)، سرمایه اجتماعی عامل توسعه اجتماعی و اقتصادی، فصلنامه راهبرد یاس، دوره 15، شماره 4.
-  یارمحمدتوسکی، مریم. (1394)، بررسی وضعیت همبستگی اجتماعی در توسعه شهری اراک. فصلنامه علمی-پژوهشی، دوره 11، شماره 62.ren, Silver. (2009). “The Rational-Legal Framework and Embeddedness in Local Social Capital Networks” Journal 
 
-  Berggof Enterprising Communities: People and Places in the Global Economy, 3(2): 125- 139.
-  Bourdieu, Pierre. (1986). The forms of capital. In: Richardson, J. (Ed). Handbook Greenwood Press.
-  Brehm, John & Rahn Wandy. (1997). Individual-Level Evidence for the Causes and Consequances of Social Capital, American Journal of Political Science, volume 41, Issue 3 (Jul.,1997).
-  D Agostini, Maria J. (2006). Social Capital: Lessons from a Service Learnning Program. Assistant Professor, JOHNJayCollege of Criminal Justice. PARKUntversityInternationalCenter for Civic Engagement.
-  Dudwick Nora, Kuehnast Kathleen., Nyhan Jones Veronica. and Woodcock Michael. (2006). Analyzing Social Capital: A Guide to Using Qualitative Methods and Data, World Bank Institute, Washington, D.C.
-  Dzanja, Joseph, Christie, Mike, Fazey, Ioan and Tony Hyde, (2015). The Role of Social Capital in Rural Household Food Security: The Case Study of Dowa and Lilongwe Districts in Central Malawi, Journal of Agricultural Science, Volume 7, No 12, pp 165-176.
-  Khanh, Ho Le Phi. (2011). The Role of Social Capital to Access Rural Credit: A Case Study: Hue Province-Vietnam, Department of Urban and Rural Development, SwedishUniversity of Agricultural Sciences, MSc Thesis No 56.
-  Knack, Stephen. (2002). Social Capital, Growth and Poverty: a Survey of Cross Country Evidence, In Grootaert, Christiaan & Bastelaer,Thierry van. (2002), The Role of Social Capital in Development, CambridgeUniv. Press.
-  Lin, Nan, (2001). Social Capital: A Theory of Social Structure and Action, CambridgeUniversity press.
-  Loflin, Katherine Torres. (2003). Bonding and Bridging Social Capital and their Relationship to Community and Political Civic Engagement, The University of North Carolina at Chapel Hill.
-  Looman, Wendy Sue. and Shewikar. F. (2009). Psychometric Properties and Cross cultural Equivalence of the Arabic Social Capital Ccale: Instrument Development Study, International Journal of Nursing Studies, Volume 46, No 1, pp 44–53.
-  Munasib, A. and Jordan, J. (2011). The Effect of Social Capital on the Choice to Use Sustainable Agricultural Practices, Journal of Agricultural and Applied Economics, Volume 43, No 2, pp 213-227.
-  Offe, Claus & Fuchs, Susanne. (2002). A Decline of Social Capital? The German Case, In Putnam, Robert D. Democracy in Flux: The Evolution of Social Capital in Contemporary Society, New York, OxfordUniversity Press.
-  Paldam, Martin. (2009). “Social Capital and Social Policy, Arusha Conference”, New Frontiers of Social Policy, p 3-15.
-  Putnam, Robert. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American community, New York, Touchstone.
-  Shazia, Nouman. Mansur Khan, Azhar. Ehsan, N. (2010). Patterns of Empowerment and Leadership Style in Project Environment”, International Journal of Project Management, 28(7):638- 649.
-  Stone, Wendy & Hughes, Jody. (2000). What Roll for Social Capital in Family Policy?. Family Matters, No 56.
-  Stone, Wendy & Hughes, Jody. (2007). The nature and distribution of social capital: Initial findings of the Families, Social Capital and Citizenship survey, Australian Institution of Family Studies, Australian Institute of Family Studies.
-  The World Bank Group, “Social Capital for Development What is Social Capital?"
-  Woolcock, Michael. (1998). Social capital and economic development: toward a theoretical synthesis and policy framework, Theory and Society 27.