نویسنده

دکتری اقتصاد از دانشگاه پونای هندوستان.

چکیده

پس از تجربه سیاست‌ها و استراتژی‌های مختلف توسعه در کشورهای مختلف، کشورها با پدیده‌ای مواجه شدند که ادامه تلاش‌ها را مشروط کرده بود. این پدیده که با تفاوت معنادار سطح توسعه مناطق داخلی یک کشور شناسایی می‌شود با عنوان عدم تعادل منطقه‌ای مطرح‌ شده و کاهش آن‌یکی از اهداف سیاست‌گذاران توسعه بوده است. اقتصاد ایران نیز در دهه‌های گذشته همواره با این معضل مواجه بوده و این پدیده موانع تعیین‌کننده‌ای در مسیر سیاست‌گذاری‌های توسعه در ایران ایجاد کرده است.
اما زمانی می‌توان به توفیق سیاست‌ها و برنامه‌ها امید داشت که «تبیینی علمی» از پدیده مدنظر انجام‌ شده باشد؛ چرا که تبیین علمی، با شناسایی عوامل اصلی در شکل‌گیری پدیده، شیوه کنترل و مدیریت آن را نیز آشکار می‌کند. در این چارچوب، باید افزود که زمانی تبیین از ویژگی علمی برخوردار خواهد بود که متکی و بر اساس یک نظریه علمی انجام‌ شده باشد.
بر این اساس، در این مقاله تلاش شده تا پس از ارائه تصویری از پدیده عدم تعادل منطقه‌ای در ایران، این پدیده را در چارچوب نظریِ نهادگرایی تبیین کند. نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد که ظرفیت‌های نهادی (ضخامت نهادی) عاملی تعیین‌کننده در بروز پدیده عدم تعادل منطقه‌ای است.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An Institutional Explanation of Regional Imbalance in Iran

نویسنده [English]

  • Michael Azimi

Ph.D. in Economics from Pune University of India

چکیده [English]

After implementing various development strategies in different countries, a problem raised that prevent continuity of process. The problem which is known as imbalanced development refers to differential in development level among regions and has been targeting to be reduced by policy makers. The Iranian economy has always faced this problem over the past decades, and this phenomenon has created major obstacles to development policies in Iran. But through a scientific explanation, successful policies would be expected. Since such explanation provides the way of managing the problem by clarifying the main elements. Besides, it should be noted that scientific explanation is based on a theory. Accordingly, this paper attempts to explain this phenomenon in the theoretical framework of institutionalism after presenting an image of the regional imbalance phenomenon in Iran. It concludes that institutional capacity (institutional thickness) is one of the key elements of the mentioned problem.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Regional Imbalance
  • Institutionalism
  • Iranian Economy
-  الیاسی، حمید. (1364)، «وابستگی جهان سوم»، انتشارات اطلاعات.
-  باران، پل و موریس داب و اسکار لانگه. (1354)، «اقتصاد سیاسی توسعه‌نیافتگی و رشد»، ترجمه: فرهاد نعمانی، نشر امیر کبیر.
-  سانتوس، دوس. (1385)، «توسعه و توسعه‌نیافتگی»، ترجمه: گیتی اعتماد، جلد یک، نشر ایران.
-  سریع‌القلم، محمود. (1369)، «توسعه جهان سوم و نظام بین‌الملل»، نشر سفید.
-  سو، الوین. (1378)، «تغییر اجتماعی و توسعه»، ترجمه: محمود حبیبی مظاهری، نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
-  صرافی، مظفر. (1379)، «مبانی برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای»، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی.
-  عظیمی، میکائیل. (1390)، «تحلیلی بر ساختار مسلط بر تعادل منطقه‌ای در ایران بر اساس رتبه‌بندی سطح برخورداری استان‌های کشور در راستای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز»، همایش ملی اقوام در ایران 1404، مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-  عظیمی، میکائیل. (1393)، «تمرکز منطقه‌ای و رشد کلان اقتصادی در ایران. (1379 تا 1388)»، اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، شماره 7.
-  فوران، جان. (1371)، «مفهوم توسعه وابسته کلید اقتصاد سیاسی ایران در عصر قاجار»، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 55 و 56.
-  قره‌باغیان، مرتضی. (1393)، «اقتصاد رشد و توسعه»، نشر نی.
-  مرکز آمار ایران. (1394)، «حساب‌های منطقه‌ای»، معاونت آمار و اطلاعات.
-  مرکز آمار ایران، سال‌های مختلف، «سالنامه آماری کشور»، معاونت آمار و اطلاعات.
-  نورث، داگلاس. (1377)، «نهادها، تغییرات نهادی و عملکرد اقتصادی»، مترجم: محمدرضا معینی، انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه.
-  هانت، دایانا. (1376)، «نظریه‌های اقتصاد توسعه»، ترجمه: غلامرضا آزاد، نشر نی.
-  هنسن، نایلز و دیگران. (1376)، «سیاست‌گذاری منطقه‌ای در جهان در حال تحول»، ترجمه: گروه مترجمان، سازمان برنامه‌وبودجه.
 
-  Amin, A. and N. Thrift. (1994). ‘Living in the global’. In Amin, A. and N. Thrift (eds) Globalization, Institutions and Regional Development in Europe, Oxford University Press.
-  Amin, Ash, (1998). ‘an Institutionalist Perspective on Regional economic development”, Economic Geography Research Group Seminar on ‘Institutions and Governance’, Department of Geography UCL, London, July 3.
-  Pike, A., Rodríguez-Pose, A., and Tomaney, J. (2006). Local and Regional Development.London, New York: Routledge.
-  Rodríguez-Pose, Andrés, …, “Do institutions matter for regional development in the EU?”, Department of Geography and Environment And Spatial Economics Research Centre London School of Economics.