محمود رضایی؛ آیدا ایرانی ملک کیان
چکیده
این مقاله میکوشد در پی بازتعریف مقیاس انسانی، ابعاد پنهان آن را در موفقیت طرحهای شهری بکاود. هدف، تقویت طرحهای شهری در بافتهای تاریخی با تعریف معیارهای مؤثر موفقیت است. ازهمینرو، طرحهای مرمتی شهری اجراشده دهه 1380 شمسی منطقه 12 تهران به عنوان مورد مطالعه در نظرگرفته شدهاست. روش کیفی-کمی با بهکارگیری «کدگذاری ...
بیشتر
این مقاله میکوشد در پی بازتعریف مقیاس انسانی، ابعاد پنهان آن را در موفقیت طرحهای شهری بکاود. هدف، تقویت طرحهای شهری در بافتهای تاریخی با تعریف معیارهای مؤثر موفقیت است. ازهمینرو، طرحهای مرمتی شهری اجراشده دهه 1380 شمسی منطقه 12 تهران به عنوان مورد مطالعه در نظرگرفته شدهاست. روش کیفی-کمی با بهکارگیری «کدگذاری مفاهیم» در مرحله بازتعریف، «تکنیک دلفی» در مرحله انتخاب طرحها، رتبهبندی از طریق «تحلیل سلسله مراتبی» سپس تأیید با «مشاهدات» است. پس از تفسیر کیفی مفهوم مقیاس انسانی، میزان رعایت آن در طرحهای منتخب با سایر معیارها و موفقیت کلی هر طرح سنجیده شدهاست. نتایج حاکی است که گرچه مقیاس انسانی از مهمترین معیارهای موفقیت است ولی بیشتر، فهم کالبدی از آن شده درحالیکه ابعاد فراکالبدی همچون مشارکت، پیادهپذیری و هویت در این مفهوم مستتر است. مقیاس انسانی تأثیر متناسب و همسویی با کل معیارهای سنجش موفقیت یک طرح دارد؛ یعنی میتوان از آن بهعنوان حد مشترک و تام در فضاهای موفق شهر نامبرد. سهم رعایت مقیاس انسانی در هر طرح، نمایانگر نسبتی قابلقبول از کل معیارهای موفقیت طرح است. با شرایط نسبی یکسان در بافتهای ارزشمند تاریخی از میان معیارهای درونی مقیاس انسانی، نقش مشارکت مردمی یعنی مؤلفه فراکالبدی در موفقیت بالاترین است.
محمود رضایی
چکیده
هدف این مقاله، برآوردی از دیدگاه صاحبنظران در شناسایی طرحهای شهری شاخص و اجرا شده تهران در دوره جمهوری اسلامی است. باوجود نقدهای مکرر بهنظام طرحهای شهری تهران، پیشرفت و گرایش این طرحها در دورههای اخیر کمتر از شکست آنها بهصورت روشمند بررسی شده است. پرسش این است که این طرحها چگونه قابل دستهبندی و ارزیابی هستند؟ گرایش ...
بیشتر
هدف این مقاله، برآوردی از دیدگاه صاحبنظران در شناسایی طرحهای شهری شاخص و اجرا شده تهران در دوره جمهوری اسلامی است. باوجود نقدهای مکرر بهنظام طرحهای شهری تهران، پیشرفت و گرایش این طرحها در دورههای اخیر کمتر از شکست آنها بهصورت روشمند بررسی شده است. پرسش این است که این طرحها چگونه قابل دستهبندی و ارزیابی هستند؟ گرایش طرحهای موفق شهری به سمت چه طرحهایی بیشتر یا کمتر بوده است؟ افزون بر ترسیم چشمانداز پیشرفت، آگاهی از گرایش طرحها، سبب روشنتر شدن و هدایت تصمیمهای آتی میشود. در این پژوهش، روش دلفی انتخاب و طبق آن پنج کمیته مختلف تخصصی تشکیل شده است. چهل نفر متخصص در چهار گام نظرسنجی جهت کشف، دستهبندی و امتیازدهی طرحها مشارکت کردهاند. درنهایت، میان طرحهای شاخص، چهار گونه طرح با سه معیار کلی موفقیت و دهها پروژه شاخص در چهار رتبه شناسایی و امتیازبندی شدند. همچنین مشخص شد که تمام چهار گونه طرحهای شهری موفق از دهه 1370 باوجود شکستهای برنامهریزی، افتتاح و رایج شدهاند. گرایش به پیادهراهسازی شهری و توجه به گونه «معماری شهری» موفق، بیشتر از اواسط دهه 1380 گسترشیافته و از دهه نود گرایش به طراحی فضاهای باز شهری متنوع زیاد شده است. در سالهای آغازین 1400 شمسی شایسته است تا با فعالسازی «مشارکت مردم»، نیروی متخصص و مدیران کارآمد سبب تبلور بیشترین قابلیتها در طرحهای شهری بهویژه طرحهای اکولوژیکی، درمانی-بهداشتی، مسکن و توانمندسازی بافتهای فرسوده، تاریخی و غیررسمی شد.