برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
شهرام سلامتی گبلو؛ رسول قربانی؛ ایرج تیموری
چکیده
با گسترش موج شهرنشینی در دنیا و افزونی جمعیت، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته‌شده و لزوم توجه به آن‌ها در شهرها بیش‌ازپیش احساس می‌شود. ازاین‌رو تحقیق پیرامون سنجش وضعیت محلات شهر ازنظر مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی، ابعاد و مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک را موردسنجش ...
بیشتر
با گسترش موج شهرنشینی در دنیا و افزونی جمعیت، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته‌شده و لزوم توجه به آن‌ها در شهرها بیش‌ازپیش احساس می‌شود. ازاین‌رو تحقیق پیرامون سنجش وضعیت محلات شهر ازنظر مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی، ابعاد و مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک را موردسنجش قرار داده است. سپس با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای- فضایی، تعداد 10 محله از مناطق پنج‌گانه شهر اردبیل (از هر منطقه 2 محله) به‌عنوان محلات نمونه انتخاب و تعداد 400 پرسشنامه محقق ساخته به‌تناسب جمعیت هر محله توزیع شده است. برای تحلیل داده‌ها از آماره T تک نمونه‌ای در نرم‌افزار SPSS و میزان مسئله‌مندی محله‌ها ازنظر معیارهای پژوهش از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که ابعاد و مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک ماهیت متفاوتی در محلات مختلف شهر اردبیل داشته و ابعاد محیطی ـ کالبدی و سازمانی ـ مدیریتی ازلحاظ مقایسه ابعادی، پر مسئله‌سازترین ابعاد در محلات موردمطالعه می‌باشند. همچنین باوجود تفاوت‌های مکانی محلات، محله شماره 1 از منطقه 4 و محله شماره 3 از منطقه 2 شهرداری اردبیل نسبت به سایر محلات موردتحقیق مسئله‌دارتر می‌باشند.
محسن صادقی امینی؛ غلامرضا لطیفی؛ جعفر هزارجریبی؛ ابوتراب طالبی
چکیده
از مهم‌ترین اهداف طرح‌های تفصیلی، تأمین سرانه‌های استاندارد خدمات شهری در راستای رفع نیازهای شهروندان است. تحقق‌پذیری این طرح‌ها، موکول به انطباق با زمینه است که در یک جامعۀ اسلامی، الزامات خاص خود را طلب می‌کند. در آموزه‌های اسلام، پاسخ به نیازهای مادی و فرا مادی انسان مدنظر قرارگرفته و شهر به‌عنوان بستر حیات طیبه، باید این ...
بیشتر
از مهم‌ترین اهداف طرح‌های تفصیلی، تأمین سرانه‌های استاندارد خدمات شهری در راستای رفع نیازهای شهروندان است. تحقق‌پذیری این طرح‌ها، موکول به انطباق با زمینه است که در یک جامعۀ اسلامی، الزامات خاص خود را طلب می‌کند. در آموزه‌های اسلام، پاسخ به نیازهای مادی و فرا مادی انسان مدنظر قرارگرفته و شهر به‌عنوان بستر حیات طیبه، باید این مهم را تسهیل کند. بنابراین فراهم نمودن سرانۀ کالبدهای متناظر با نیازهای فرا مادی (مانند کاربری مذهبی)، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش در شرایطی که خلاً پژوهش‌های مختلف کیفی و کمی در خصوص سرانۀ مذهبی شهرها کاملاً محسوس است، ضمن ارائۀ الگویی برای آسیب‌شناسی توزیع فضایی سرانۀ مذهبی شهرها، به ارزیابی طرح تفصیلی شهر مقدس قم از این منظر پرداخته است. تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده که گردآوری داده‌های آن با روش اسنادی و مشاهدۀ میدانی انجام پذیرفته و در نهایت، داده‌های اطلاعات مکانی (GIS) حاصل از برداشت میدانی پژوهشگر در انطباق با طرح تفصیلی مصوب و اسناد فرادست، تحلیل محتوا شد. نتایج تحقیق، کمبود سرانۀ مذهبی در مقیاس محله‌های شهر قم را با روش‌های مختلف تحلیلی، اثبات می‌کند. از یک‌سو طرح تفصیلی، مساحتی حدود 7% کاربری‌های مذهبی محلات را در تعریض معابر قرار داده و از سوی دیگر، عدم توزیع استاندارد و نرمال فضاهای مذهبی موجود و پیشنهادی طرح تفصیلی، منجر به انحراف بین حداقل %34 تا 68% نسبت به اهداف طرح جامع شهر و مقررات موضوعه شده است.
مریم محمدی؛ کیارش کاظمی
چکیده
در موارد متعددی طرح‌های شهری در شهرها، بدون توجه به خواست ساکنان و زمینه و صرفاً در جهت کسب سود بیشتر مدنظر قرار می‌گیرند. در این میان، در شهر تهران در مواردی ساخت‌وساز در جهت کسب سود تا آنجا پیش رفته که بسیاری از مجتمع‌های تجاری با تغییر کاربری فضای سبز به این کاربری احداث‌شده‌اند. در پژوهش پیش‌رو تلاش بر این است تا احداث مجتمع ...
بیشتر
در موارد متعددی طرح‌های شهری در شهرها، بدون توجه به خواست ساکنان و زمینه و صرفاً در جهت کسب سود بیشتر مدنظر قرار می‌گیرند. در این میان، در شهر تهران در مواردی ساخت‌وساز در جهت کسب سود تا آنجا پیش رفته که بسیاری از مجتمع‌های تجاری با تغییر کاربری فضای سبز به این کاربری احداث‌شده‌اند. در پژوهش پیش‌رو تلاش بر این است تا احداث مجتمع تجاری بهجای پارک و زمین بازی در نمونه‌ای از محلات تهران (محلۀ آجودانیه) و شرایطی که برای ساکنان به وجود آمده را با بهره‌گیری از دیدگاه شهروندان و با توجه به انگاره حق به شهر، موردسنجش قرار دهد. این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحلیل تماتیک قیاسی و تحلیل مصاحبههای عمیق (18 مصاحبه) بر آن است تا دیدگاه ساکنان را از منظر حقوق تضییع شدۀ آن‌ها بررسی نماید. تمهای اصلی که خواست ساکنان با تکیۀ بر انگاره حق به شهر دستهبندی شدهاند، شامل حق به حرکت و دسترسی، حق به فضای عمومی، حق دسترسی به خدمات، حق دسترسی به فضای سبز، حق برخورداری از امنیت و حق مشارکت ساکنان در اداره امور محله خود میشوند.
اعظم ملائی؛ سعید کامیابی
چکیده
افزایش تقاضا برای انرژی و تأکید بر پایداری محیط‌زیست، باعث ایجاد انقلابی در زیرساخت‌های انرژی موجود در محیط ساخته است. به موازات آن، سیستم‌های انرژی توزیع شده بیشتری، به‌سرعت در حال ظهور هستند. این تغییرات به‌طور حتم بر طراحی، بهره‌برداری و مدیریت ساختمان‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله باهدف ارزیابی کارآیی انرژی در مقیاس محله‌ای ...
بیشتر
افزایش تقاضا برای انرژی و تأکید بر پایداری محیط‌زیست، باعث ایجاد انقلابی در زیرساخت‌های انرژی موجود در محیط ساخته است. به موازات آن، سیستم‌های انرژی توزیع شده بیشتری، به‌سرعت در حال ظهور هستند. این تغییرات به‌طور حتم بر طراحی، بهره‌برداری و مدیریت ساختمان‌ها تأثیر می‌گذارد. در این مقاله باهدف ارزیابی کارآیی انرژی در مقیاس محله‌ای با استفاده از مدل لید در راستای توسعه پایدار در محله یوسف‌آباد منطقه شش تهران انجام می‌شود. نوع تحقیق کاربردی و روش مطالعه توصیفی – تحلیلی می‌باشد. روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و داده‌های تفضیلی منطقه شش تهران بوده و تجزیه‌وتحلیل داده با استفاده از مدل لید صورت گرفته است. لید دارای سه دسته معیار موقعیت و ارتباط هوشمند (شامل شاخص‌های نزدیکی به مدرسه، کاهش وابستگی به اتومبیل و شبکه دوچرخه)، الگو و طراحی واحد همسایگی (شامل شاخص‌های توسعه فشرده، تسهیلات عبور و مرور، تنوع مسکن و دسترسی به فضای‌های عمومی)، زیرساخت و ساخت‌وساز سبز (شامل شاخص‌های کاهش جزایر حرارتی، کارآیی انرژی زیرساخت‌ها و کارآیی انرژی ساختمان‌ها) است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که محله یوسف‌آباد، در مجموع امتیاز محدوده مورد مطالعه از 27 امتیاز ممکن حدود 75/16 امتیاز را به دست آورده است که نشان‌دهنده وضعیت مورد تأیید – بیشتر از نیمی از امتیازها کسب‌شده- قرار دارد و با تغییرات دیگر در محدوده، کارایی انرژی با توجه به مدل لید بیشتر می‌شود. ازاین‌رو ضروری است اقدامات مرتبط با انرژی با هدف کاهش مصرف آن و دستیابی به کارایی انرژی صورت پذیرد و با بستر فرهنگی خود سبب رونق اجتماعی-اقتصادی محیط‌زیست شهروندان شده و هم‌زمان با ارتقا کیفیت محیط به حفظ منابع طبیعی نیز توجه داشته باشند.
