مرتضی احمدی؛ محمود ضیائی؛ رضا واعظی؛ غلامرضا کاظمیان؛ فاطمه یاوری گهر
چکیده
یکی از موضوعات تاثیرگذار بر موفقیت یا ناکامی برنامه های توسعه گردشگری، نوع عقلانیت حاکم بر نظام برنامه ریزی کشور در هر دوره زمانی و نظریه برنامه ریزی متناظر با آن می باشد. این مقاله با هدف واکاوی عقلانیت در برنامه ریزی به عنوان یک چارچوب شناخت شناسانه در سند راهبردی توسعه گردشگری کشور تدوین گردید. چارچوب مفهومی عقلانیت در این تحقیق، ...
بیشتر
یکی از موضوعات تاثیرگذار بر موفقیت یا ناکامی برنامه های توسعه گردشگری، نوع عقلانیت حاکم بر نظام برنامه ریزی کشور در هر دوره زمانی و نظریه برنامه ریزی متناظر با آن می باشد. این مقاله با هدف واکاوی عقلانیت در برنامه ریزی به عنوان یک چارچوب شناخت شناسانه در سند راهبردی توسعه گردشگری کشور تدوین گردید. چارچوب مفهومی عقلانیت در این تحقیق، مبتنی بر مدل عقلانیت از دیدگاه الکساندر(2000) و رویکردهای جدید برنامه ریزی گردشگری است. پارادایم فلسفی این تحقیق مبتنی بر معرفت شناسی تفسیری و روش شناسی آن بر پایه پژوهش های کیفی می باشد. برای گردآوری و تحلیل داده ها در این تحقیق از مطالعات آرشیوی و روش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش برای تحلیل مضمون مشتمل بر متون کیفی سند راهبردی توسعه گردشگری کشور می باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد عقلانیت هماهنگ ساز برای اولین بار در سند راهبردی توسعه گردشگری ایران (مصوب 1399) مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق مولفه های عقلانیت شناسایی شد و سهم هر یک از انواع چهارگانه عقلانیت با تحلیل 85 مضمون و ترسیم شبکه مضامین در سند راهبردی مشخص گردید.
شهاب الدین کرمانشاهی؛ علیرضا رامندی؛ مهدی بشیری نیا؛ مهتا میرمقتدایی؛ مهدی شکرگذار
چکیده
در دهه‌های اخیر، با گستردگی شهرها و پیامدهای ناشی از آن مانند تراکم ترافیکی، آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی، رویکرد «توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی» مطرح شده است. در برخی از کشورهای در حال توسعه، از این رویکرد برای بازنگری در اصول سنتی طرح‌های جامع شهری استفاده شده است. این مقاله سعی دارد تا با استفاده از اصول توسعه مبتنی بر ...
بیشتر
در دهه‌های اخیر، با گستردگی شهرها و پیامدهای ناشی از آن مانند تراکم ترافیکی، آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی، رویکرد «توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی» مطرح شده است. در برخی از کشورهای در حال توسعه، از این رویکرد برای بازنگری در اصول سنتی طرح‌های جامع شهری استفاده شده است. این مقاله سعی دارد تا با استفاده از اصول توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی دستورالعمل ارزیابی طرح‌های توسعه شهری را از دریچه این رویکرد ارائه دهد. در این راستا، ارزیابی در قالب پنج اصل تراکم، تنوع، طراحی، دسترسی به مقاصد و فاصله تا حملونقل همگانی به عنوان بعدهای اساسی این رویکرد و همچنین بررسی روابط این معیارها با یکدیگر انجام شده است. فرآیند ارزیابی، با استفاده از تحلیل جغرافیایی در فواصل قابل پیاده‌روی برای ساکنان انجام شده تا بدین ترتیب تحلیلی با جزئیات بیشتر از وضعیت مناطق مختلف شهر در رابطه با هر شاخص ارائه دهد. با استفاده از این روش ارزیابی، نقاط ضعف و قوت طرح‌های توسعه شهری، با جزئیات بیشتر و به صورت گرافیکی، مشخص خواهد شد. در نهایت، خروجی‌های این ارزیابی، در قالب نمودار و نقشه برای بهبود طرح‌های توسعه شهری در فرآیند بازنگری این طرح‌ها می‌تواند مفید باشد. نتایج ارزیابی طرح جامع شهر نیشابور نشان می‌دهد که توسعه این شهر در ابعاد تراکم، تنوع و فاصله تا حملونقل همگانی، خلاف جهت توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی است. بدین ترتیب، توصیه می‌شود در بازنگری طرح جامع شهر در حوزه برنامه‌ریزی یکپارچه کاربری زمین و حملونقل به ملاحظات مربوط به توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی توجه ویژه معطوف گردد.
مجتبی رفیعیان؛ دلارام شجاعی
چکیده
پایداری اجتماعی جهت پاسخ به مشکلات و معضلات اجتماعی شهرها و به عنوان بعدی کارا در رسیدن به توسعه پایدار شهری، گفتمانی است که در دو دهه اخیر بسیار مورد توجه و استقبال محققین شهری قرار گرفته و پژوهشگران با ابعاد مختلف محیط ساخته شده شهری به آن نگریسته‌اند. مسئله‌ای که حائز اهمیت است فقدان یک پژوهش جامع و نظامند در حوزه محیط‌های ساخته ...
بیشتر
پایداری اجتماعی جهت پاسخ به مشکلات و معضلات اجتماعی شهرها و به عنوان بعدی کارا در رسیدن به توسعه پایدار شهری، گفتمانی است که در دو دهه اخیر بسیار مورد توجه و استقبال محققین شهری قرار گرفته و پژوهشگران با ابعاد مختلف محیط ساخته شده شهری به آن نگریسته‌اند. مسئله‌ای که حائز اهمیت است فقدان یک پژوهش جامع و نظامند در حوزه محیط‌های ساخته شده شهر، سیاست‌ها و برنامه‌های شهری است. از این‌رو، هدف از این پژوهش یک مرور فراترکیب از منابع منتخب جهت روشن شدن ابعاد پایداری اجتماعی در این حوزه‌ها است. جهت رسیدن به این هدف، پژوهش پیشرو با استفاده از هفت گام مرور فراترکیب و کدگذاری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA، چهار مقوله شکل شهر، سیاست‌ها و برنامه‌ها، ابعاد و ویژگی‌ها و زمینه‌های اصلی پایداری اجتماعی را شناسایی کرده است. با درک و تبیین مقوله‌های بیان شده، نتیجه مطالعات در یک چارچوب پایداری اجتماعی، شامل مفهوم‌سازی، سیاست‌گذاری و اقدام در محیط‌ساخته شده شهری ارائه میگردد. این ابعاد هرکدام در ترکیبی فراتر با یکدیگر، وارد گفتمان‌های دموکراسی‌محور، مشارکت محور و ایدئولوژی محور می‌شوند. دست‌اندرکاران برنامه‌ریزی می‌توانند فقدان قدرت و خاموشی طردشدگان را با بازنمون ارزش‌ها، ایده‌ها و جهان‌بینی آنان اعتبار بخشند و به نوعی به ایدئولوژی حاکم جهت رسیدن به پایداری تبدیل نمایند. با درک عمیق از نتایج، زمینه‌ای برای مطالعات آینده فراهم می‌شود تا بتوانند مطالعات بیشتری در هریک از گفتمان‌های مطرح شده و تلاش برای پیوند موثرتر آنها با پایداری اجتماعی انجام دهند
مرجان شرفی؛ سارا فرج
چکیده
شهرداران به عنوان شناخته‌شده‌ترین مقام‌های محلی دارای نقش‌های متعددی هستند که این نقش‌ها در نظام‌های مدیریت شهری کشورهای مختلف، متفاوت است. نقش و قدرت شهردار از دو جنبه قدرت بر روی کاغذ و قدرت در عمل قابل‌بررسی است. بنابراین، درک نقش و قدرت شهردار هم مستلزم شناخت نقش و قدرت رسمی و قانونی و نیز درکی است که از این نقش و قدرت در عمل ...
بیشتر
شهرداران به عنوان شناخته‌شده‌ترین مقام‌های محلی دارای نقش‌های متعددی هستند که این نقش‌ها در نظام‌های مدیریت شهری کشورهای مختلف، متفاوت است. نقش و قدرت شهردار از دو جنبه قدرت بر روی کاغذ و قدرت در عمل قابل‌بررسی است. بنابراین، درک نقش و قدرت شهردار هم مستلزم شناخت نقش و قدرت رسمی و قانونی و نیز درکی است که از این نقش و قدرت در عمل وجود دارد. هدف این پژوهش بررسی نقش و قدرت شهردار تهران از دو جنبه قدرت بر روی کاغذ و قدرت در عمل است. این پژوهش با روش ترکیبی به تبیین مفهوم قدرت بر روی کاغذ، از طریق بررسی قوانین و آیین‌نامه‌ها و به تحلیل قدرت شهردار در عمل، از طریق فهم ادراک شهروندان از طریق پرسشنامه و ادراک مدیران شهری از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته پرداخته‌است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی آشکار برای تحلیل داده‌ها استفاده شده‌است. یافته‌ها بیانگر آن است که قدرت در عمل شهردار با قدرت بر روی کاغذ وی مطابقت ندارد و شهرداران وابسته به هویت فردی و حمایت سیاسی، اقداماتی فراتر از قانون انجام می‌دهند. شهردار تهران دارای نقش سیاسی، اجرایی، تشریفاتی و تسهیل‌کننده است که این نقش‌ها در قانون به‌مرور تضعیف شده‌است. یک تفاوت قابل‌تأمل میان درک شهروندان و مدیران اجرایی از قدرت و نقش شهردار تهران، تأکید شهروندان بر روی مدیریت اجرایی است. شهروندان نقش سیاسی شهردار را خیلی مهم نمی‌دانند (نقطه‌مقابل مدیران اجرایی) ولی معتقد هستند که یکی از ویژگی‌های برجسته شهرداران ادوار گذشته تهران نقش سیاسی بوده‌است، البته بعد از مدیریت اجرایی و فساد.
نازنین دائی نژاد؛ خسرو افضلیان؛ سیدجواد اسدپور؛ محمدحامد موسوی
چکیده
امروزه در فضاهای سکونتی به دلیل عدم توجه معماران به مولفه های ادراکات حسی ساکنین و عدم توجه به تاثیر حواس بر فرآیند ادراک آنان، نظاره گر تنزل کیفیت سطح زندگی و همچنین رضایتمندی نامطلوب ساکنین در محل سکونتشان می باشیم. با توجه به آنکه نگرش های پدیدارشناسانه در حوزه فضاهای سکونتی کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، این پژوهش از ...
بیشتر
امروزه در فضاهای سکونتی به دلیل عدم توجه معماران به مولفه های ادراکات حسی ساکنین و عدم توجه به تاثیر حواس بر فرآیند ادراک آنان، نظاره گر تنزل کیفیت سطح زندگی و همچنین رضایتمندی نامطلوب ساکنین در محل سکونتشان می باشیم. با توجه به آنکه نگرش های پدیدارشناسانه در حوزه فضاهای سکونتی کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، این پژوهش از دیدگاه پدیدارشناسانه مرلو پونتی و نظریات برگرفته از آن بهره گرفته است و بر آن است تا به ارائه راهبردهایی به جهت ارتقا کیفی ادراکات حسی ساکنین فضاهای سکونتی بپردازد. این پژوهش از منظر روش شناسی توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. ابزار این پژوهش پرسشنامه و جامعه آماری آن 50 نفر از متخصصان حوزه معماری می باشد. برای تعیین اعتبار یابی پرسشنامه از نرم افزار Smartpls2 استفاده شده و به جهت اولویت بندی داده ها از آزمون فریدمن در نرم افزارSpss استفاده شده است. یافته ها نشان می دهند که مواد و مصالح بوم آورد و آشنا با انسان جهت ایجاد حس خاطره انگیزی با مقدار آماره تی 3.47، انعطاف پذیری و سیالیت فضا با مقدار آماره تی 3.44 و بهره گیری از نماد و نشانه ها با مقدار آماره تی 3.12 بیشترین تاثیر را بر ارتقا کیفی ادراک حسی ساکنین فضاهای سکونتی ایفا می کنند که به تفصیل بیان می گردد.
اصغر مولائی؛ محمد اکبری ریابی
چکیده
بی‌نظمی و اغتشاش در مصالح نماها، فرم و سبک نماها، تعداد و فرم بازشوها، تابلوهای تبلیغاتی و الحاقات نماها، منظر شهرهای امروزی را از الگوی مطلوب اسلامی دور کرده است. آسیب‌های نما و ناایمنی آن، لزوم بررسی دقیق انطباق وضعیت نماها با توقعات فقه اسلامی را محرز می‌نماید. این پژوهش کیفی از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، تحلیل محتوای متون فقهی ...
بیشتر
بی‌نظمی و اغتشاش در مصالح نماها، فرم و سبک نماها، تعداد و فرم بازشوها، تابلوهای تبلیغاتی و الحاقات نماها، منظر شهرهای امروزی را از الگوی مطلوب اسلامی دور کرده است. آسیب‌های نما و ناایمنی آن، لزوم بررسی دقیق انطباق وضعیت نماها با توقعات فقه اسلامی را محرز می‌نماید. این پژوهش کیفی از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، تحلیل محتوای متون فقهی شیعه و مشاهده میدانی، سعی در تبیین و آسیب شناسی الگوهای منظر و نماهای شهری، دارد. تبیین مبانی فقهی و اخلاقی ار منظر شیعه برای منظر و نماهای شهری هدف اصلی در این پژوهش بوده و با اشاره به قواعد حرمت الگوگیری از بیگانه، قاعده لاضرر، قاعده اتلاف، قاعده رعایت حق الناس و پرهیز از اشرافیگری، به نقد و آسیب‌شناسی نماهای شهری پرداخته است. این نوشتار نتیجه می‌گیرد کمیته‌ای متشکل از متخصصین نماسازی، منظرشهری و قواعد فقهی می‌بایست انطباق طرح‌ها و الگوهای نماسازی را با قواعد فقهی و قواعد اخلاقی منظر شهری بررسی نمایند. در سطح کارشناسی نیز آموزش مبانی فقهی حاکم بر منظر شهری به ناظران ساختمانی اهمیت دارد. همچنین هریک از مصالح بواسطه ویژگی‌های خود ممکن است با برخی از قواعد فقهی منافات داشته باشد که الزامیست طراحان نما مطابق با اخلاق منظرسازی و در انطباق با قواعد فقهی اقدام به ارائه الگوها نمایند.
محمد لواجو؛ عباس ارغان؛ محمدرضا زند مقدم
چکیده
درطول این دو دهه از اجرای طرح مجموعه شهری مشاهده می‌شود که مدیریت این مقیاس فضایی همواره با چالش‌هایی روبه رو بوده است. پژوهش حاضر با طرح این مساله که بی‌توجهی به نهادهای اثرگذار بر فرایند برنامه‌ریزی باعث می‌شود برنامه‌های مختلف به شکست بینجامند، در نظر دارد تا عوامل اصلی و تاثیرگذار در تحقق اهداف طرح مجموعه شهری در نظام مدیریت ...
بیشتر
درطول این دو دهه از اجرای طرح مجموعه شهری مشاهده می‌شود که مدیریت این مقیاس فضایی همواره با چالش‌هایی روبه رو بوده است. پژوهش حاضر با طرح این مساله که بی‌توجهی به نهادهای اثرگذار بر فرایند برنامه‌ریزی باعث می‌شود برنامه‌های مختلف به شکست بینجامند، در نظر دارد تا عوامل اصلی و تاثیرگذار در تحقق اهداف طرح مجموعه شهری در نظام مدیریت منطقه کلان‌شهری تهران را با رویکرد نهادی و با استفاده از روش فراترکیب استخراج کند. سپس مهم‌ترین عوامل با رویکرد تحلیل محتوا جهت دار شناسایی شدند. با استفاده از این دو روش، نگاه خبرگان به وضعیت موجود مجموعه‌ی شهری تهران یکپارچه و پیشنهادات در دو بعد تغییر نهادی و توافق نهادی دسته‌بندی شد. نتایج بدست آمده از بررسی مقالات نشان داد که اصلاح ساختار سازمانی مجموعه‌ی شهری تهران مهم‌ترین گام در جهت تحقق اهداف مجموعه‌ی شهری تهران است. از سوی دیگر در سطح متغیرها الگوی توسعه‌ی چند مرکزی در راستای تغییر نهادی در سیستم‌های برنامه‌ریزی، لزوم مدیریت جامع و یکپارچه منطقه کلان‌شهری و حرکت به سوی حکمروایی منطقه‌ی کلان‌شهری، تمرکزدایی و ایجاد یک شبکه‌ی عملکردی چندسویه، شفافیت و پاسخگویی و تشریک مساعی تاکید بسیار شده است. در نهایت باید گفت که توافقات نهادی اگرچه به صورت رسمی و غیررسمی بر تحقق اهداف مجموعه‌ی کلان‌شهری تهران اثرگذار هستند اما آنچه زیرساخت‌های این مجموعه‌ی شهری را به سمت پیشبرد اهداف طرح مجموعه‌ی شهری حرکت می‌دهد تغییرات نهادی‌ای است که می‌تواند نتایج و اثرات ماندگار و بلند مدت داشته باشد.
خشایار کاشانی جو
چکیده
اراضی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های طبیعی و تپه‌های تاریخی شهر تهران است که از حدود 17 سال پیش، به منظور ایجاد قطب گردشگری و فرهنگی پایتخت ایران مورد برنامه‌ریزی و سپس بهره‌برداری قرار گرفت. با توجه به آغاز به کار حوزه‌های جدید فعالیتی در این مجموعه، تغییرالگوهای فراغتی و نیازهای شهروندان و نیز تعارضات مدیریتی به دلیل استقرار ...
بیشتر
اراضی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های طبیعی و تپه‌های تاریخی شهر تهران است که از حدود 17 سال پیش، به منظور ایجاد قطب گردشگری و فرهنگی پایتخت ایران مورد برنامه‌ریزی و سپس بهره‌برداری قرار گرفت. با توجه به آغاز به کار حوزه‌های جدید فعالیتی در این مجموعه، تغییرالگوهای فراغتی و نیازهای شهروندان و نیز تعارضات مدیریتی به دلیل استقرار ارگانهای مستقل در محدوده به نظر می‌رسد مدیریت موثر فعالیتهای مجموعه در گرو توجه به تغییرات صورتگرفته و بازنگری نیازها و ظرفیتها با توجه به شرایط حال حاضر است. در این راستا از طریق مطالعات اسنادی، مشاهدات میدانی، مصاحبههای عمیق با ذینفوذان و ذیمدخلان و نظرسنجی از مراجعان به بخشهای مختلف از طریق پرسشنامه در ماهها و فصول مختلف طی یک سال، وضعیت بهره‌برداری از مجموعه بررسی شد و راهکارهای متناسب ارائه شد. اهم این راهکارها به لزوم افزایش تنوع و اختلاط عملکردی در مجموعه، افزایش نقشآفرینی اراضی در فعالیتهای فرهنگی به ویژه با محوریت بخش خصوصی، تأمین شرایط اولیه آسایشی در فضاهای باز، ارتقاء شیوههای اطلاعرسانی و آوازهسازی و نیز ارتقاء زیرساخت‌های مدیریتی متناسب با بهره‌برداری اشاره دارد.
سید محمد مهدی حسینی کیا؛ نگار خیابان چیان؛ هادی رضایی راد
چکیده
فضای شهری موفق دارای طیف گسترده‌ای از مؤلفه‌های ذهنی و عینی است و توجه به شاخص های کالبدی برای ایجاد یک مکان « موفق» نقشی تعیین‌کننده دارد که یکی از راهبردهای آن، توسعه‌ی پیاده راه‌ها در شهرهاست. این پژوهش به دنبال پاسخ به اینکه چه عواملی می تواند به موفقیت طرح های پیاده راه سازی و ارتقا مکان نقش داشته باشد، انجام‌گرفته ...
بیشتر
فضای شهری موفق دارای طیف گسترده‌ای از مؤلفه‌های ذهنی و عینی است و توجه به شاخص های کالبدی برای ایجاد یک مکان « موفق» نقشی تعیین‌کننده دارد که یکی از راهبردهای آن، توسعه‌ی پیاده راه‌ها در شهرهاست. این پژوهش به دنبال پاسخ به اینکه چه عواملی می تواند به موفقیت طرح های پیاده راه سازی و ارتقا مکان نقش داشته باشد، انجام‌گرفته است. مقاله حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های کیفی و کمی مکان، به تحلیل تطبیقی طرح پیاده راهسازی دو خیابان منتهی به میدان مرکزی شهر همدان، قبل و بعد از اجرا میپردازد. روش تحقیق، ترکیبی از شیوه های کیفی و کمی می‌باشد وجهت گردآوری اطلاعات در کنار مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی از ابزار مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در نمونه مورد مطالعه بر خلاف اجتماع پذیری، سه شاخصهی دسترسی ،کاربریها و فعالیتها، آسایش و ایجاد تصویر ذهنی، ارتقاء چندانی نداشته است و نیز بین هم پیوندی و اجتماع پذیری رابطه مستیم وجود دارد. همچنین، ارتقا کیفیت مکان نمیتواند تک بعدی و با نگاه فرو کاهنده به مؤلفههایی خاص صورت گیرد و مستلزم آن است که طرح های پیاده راه سازی، با در نظر گرفتن همه مولفه ها به اجرا در آیند.
امیر صابری؛ طاهره عرفان منش؛ محمد رضا اکبری
چکیده
چکیده توسعه شهرها فرآیندی پویا ومداوم است که درطی آن محدوده‌های فیزیکی شهر وفضاهای کالبدی آن از حیث کمی افزایش وازحیث کیفی تغییر می‌یابد واگر این روند سریع و بی‌برنامه باشد به ترکیب فیزیکی مناسبی از فضاهای شهری نخواهد انجامید. در این راستا این تحقیق در شهر لامرد واقع در جنوب استان فارس انجام شده است که هدف از این پژوهش بهسازی و نوسازی ...
بیشتر
چکیده توسعه شهرها فرآیندی پویا ومداوم است که درطی آن محدوده‌های فیزیکی شهر وفضاهای کالبدی آن از حیث کمی افزایش وازحیث کیفی تغییر می‌یابد واگر این روند سریع و بی‌برنامه باشد به ترکیب فیزیکی مناسبی از فضاهای شهری نخواهد انجامید. در این راستا این تحقیق در شهر لامرد واقع در جنوب استان فارس انجام شده است که هدف از این پژوهش بهسازی و نوسازی و شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدها و بر طرف کردن ها . ارائه استراتژی با استفاده از مدل swot است. جهت انجام این پژوهش ار روش توصیفی ـ تحلیلی و نوع آن کاربردی می‌باشد. نتایج نشان میدهدکه روند رو به رشد در ساخت و ساز به عنوان اولین فرصت، قرار گیری شهر در پهنه بندی زلزله با خطر بالا به عنوان نخستین تهدید، پتانسیل استفاده از زمینه‌ای بایر و بدون استفاده جهت ایجاد فضاهای مناسب جهت ارتقای کیفیت زیست محیط به عنوان نخستین قوت و پایین بودن تعداد ابنیه با کیفیت نوساز و استاندارد به عنوان نخستین ضعف محسوب می شود. و در نهایت با توجه به نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت به تدوین استراتژیها اقدام شد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
حمیدرضا صارمی؛ پیمان امیدی
چکیده
کلانشهر تهران در سده گذشته با افزایش حدود بیست برابری جمعیت روبرو شده است، از این رو دچار مشکلات ترافیکی در غالب روزهای سال است. یکی از الزامات کاهش ترافیک، کاهش سهم سفرهای درون شهری با خودرو شخصی و تغییر به سایر مدهای حمل‌ونقلی است که این الگو در توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی (TOD) به عنوان یک راهکار مورد استفاده قرار می‌گیرد. با ...
بیشتر
کلانشهر تهران در سده گذشته با افزایش حدود بیست برابری جمعیت روبرو شده است، از این رو دچار مشکلات ترافیکی در غالب روزهای سال است. یکی از الزامات کاهش ترافیک، کاهش سهم سفرهای درون شهری با خودرو شخصی و تغییر به سایر مدهای حمل‌ونقلی است که این الگو در توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی (TOD) به عنوان یک راهکار مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به موارد گفته شده افزایش مشکلات ناشی از ازدحام ترافیکی در شهرهای کشور، ضرورت TOD را بیش از پیش آشکار نموده است. الگویTOD ، به عنوان یک الگوی جدید در جهت تغییر رفتار و زمینه هندسی فیزیکی شهرها با بهره‌گیری از فناوری در ارتباط با جمعیت و ساکنین شهر از سال 1993 در بسیاری از کشورهای جهان، در راستای کاهش بخشی از مشکلات ترافیکی شهر مورد استقبال قرار گرفته‌است.هدف پژوهش، ارزیابی، تحلیل و برنامه‌ریزی توسعه‌ی انجام شده در شعاع عملکرد ایستگاه مترو منیریه با معیارهای TOD، است. روش پژوهش کاربردی است، ابتدا به شناسایی اصول توسعه با محوریت حملونقل عمومی پرداخته شده است. سپس، مشخصات محدوده مطالعاتی با معیارهایTOD و استانداردهای موسسه سیاست‌های توسعه و حملونقل (ITDP) ارزیابی شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد ایستگاه منیریه استاندارهای لازم در جهت پیاده‌سازی این الگو را طی نکرده است به بیان دیگر، شهر در جهت خودرو محوری برنامه‌ریزی شده و خودرو نسبت به پیاده در ارجحیت قرار گرفته است. برای رسیدن به وضعیت‌های استاندارد باید تغییراتی در برنامه‌ریزی و طراحی محدوده پیاده‌روی ایستگاه صورت بگیرد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
مهسا قانع؛ علی رحمانی فیروز جاه؛ علی اصغر عباسی اسفجیر
چکیده
کیفیت زندگی از اساسیترین مقوله های علوم اجتماعی است که بر ابعاد عینی و ذهنی متمرکز است. محتوا، نوع و کیفیت شبکه روابط و تجربیات مشترک تأثیرات زیادی بر موفقیت افراد درحوزه های مختلف زندگی آنها و کل کیفیت زندگیشان دارد. در شهر کرمانشاه محورهای عبوری در بخشهایی از شهر علاوه بر تغییرات کالبدی، گسست اجتماعی را نیز در پی داشته ...
بیشتر
کیفیت زندگی از اساسیترین مقوله های علوم اجتماعی است که بر ابعاد عینی و ذهنی متمرکز است. محتوا، نوع و کیفیت شبکه روابط و تجربیات مشترک تأثیرات زیادی بر موفقیت افراد درحوزه های مختلف زندگی آنها و کل کیفیت زندگیشان دارد. در شهر کرمانشاه محورهای عبوری در بخشهایی از شهر علاوه بر تغییرات کالبدی، گسست اجتماعی را نیز در پی داشته است. مقاله حاضر با هدف سنجش رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در شهر کرمانشاه است. مفهوم سرمایه اجتماعی ابعاد ساختاری، شناختی و هنجاری و مفهوم کیفیت زندگی ابعاد عینی و دهنی را شامل می‌شود. جامعه آماری ساکنان مناطق 1، 2 و 4 شهر کرمانشاه بوده اند و از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. در این مقاله در بخش استنباطی و برای سنجش رابطه متغیرهای سرمایه اجتماعی و ابعاد آن و کیفیت زندگی و ابعاد آن از نرم‌افزار SPSS استفاده شد و رابطه همه متغیرها در فاصله اطمینان 95% معنادار و مثبت بود و شدت رابطه متغیرهای اصلی متوسط بود. با استفاده از نرم افزار AMOS و رسم مدل، مقدار تغییرات متغیر وابسته به وسیله متغیرهای مستقل تبیین شد و مشخص شد که سرمایه اجتماعی شناختی بیش از متغیرهای دیگر در تغییرات کیفیت زندگی سهم دارد. در واقع افزایش سرمایه اجتماعی گامی در جهت ارتقای کیفیت زندگی است و روابط و الگوهای پیوندهای اعضای جامعه می‌تواند در کیفیت زندگی آنها موثر باشد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
نرجس قائم پناه؛ ابراهیم مولوی؛ محمد امیدواریان
چکیده
جداره‌های شهری، از مؤثرترین عناصر محیطی تأثیرگذار بر کیفیت فضاهای شهری محسوب می‌شوند و ارتقا کیفی آنها می‌تواند به بالا رفتن کیفیت کالبدی در شهر منجر شود. همچنین پرداختن به مقوله زیباسازی در شهرها تضمین کننده آسایش و امنیت روانی شهروندان است که می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری از فضاهای عمومی شود. امروزه منظر شهری و شاخصهای ...
بیشتر
جداره‌های شهری، از مؤثرترین عناصر محیطی تأثیرگذار بر کیفیت فضاهای شهری محسوب می‌شوند و ارتقا کیفی آنها می‌تواند به بالا رفتن کیفیت کالبدی در شهر منجر شود. همچنین پرداختن به مقوله زیباسازی در شهرها تضمین کننده آسایش و امنیت روانی شهروندان است که می‌تواند باعث افزایش بهره‌وری از فضاهای عمومی شود. امروزه منظر شهری و شاخصهای زیبایی‌شناسی آن، جایگاه تعریف شده و روشنی دارد اما سوال از منظر شهری ذهن را به سمت مولفه‌های تاثیرگذار با آن سوق می‌دهد. لذا هدف از این نوشتار استخراج اصول و راهکارهای موثر بر ارتقای جنبه زیبایی‌شناسی در بعد عینی-کالبدی جداره شهری و همچنین اولویت‌بندی آنها از منظر شهروندان در پیاده‌راه ارم شهر قم می‌باشد.حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران و با سطح خطای 5 درصد، 384 نفر محاسبه شده و روش‌شناسی پژوهش، با توجه به ماهیت و روش پاسخ‌دهی به مسائل تحقیق از نوع توصیفی-کمی و از لحاظ هدف، کاربردی است. به منظور تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده، از نرم‌افزار لیزرل جهت طراحی معادله ساختاری سود برده شده است. نتایج پژوهش بیانگر این نکته است که جداره‌های شهریِ محدودۀ پیاده‌راه ارم، نیازمند کیفیت‌بخشی در مؤلفه‌های منظر شهری نظیر زیبایی و تنوع بصری در تزئینات جداره شهری، توجه به الحاقات در نما و همچنین توجه ویژه در بکارگیری تنوع در بافت مصالح است. هم-چنین شهروندان مولفه عدم وضعیت آشفتگی و اغتشاش بصری در پیاده‌راه با ضریب تاثیر 82/0 را مثبت و مناسب ارزیابی کرده و این مولفه را بالاترین اولویت و ترجیحات بصری خود می‌دانند.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
محمد غفاری؛ مهلا رضایی
چکیده
شناسایی انگیزه گردشگران جهت سفر به یک منطقه کمک ویژه‌ای به شناخت رفتار گردشگران می‌کند. هدف از انجام این پژوهش شناسایی، دسته‌بندی و اولویت بندی انگیزه گردشگران داخلی از سفر به شهر کرمان است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، از منظر ماهیت از نوع توصیفی و از حیث نوع داده از نوع ترکیبی است. از روش های کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری داده ...
بیشتر
شناسایی انگیزه گردشگران جهت سفر به یک منطقه کمک ویژه‌ای به شناخت رفتار گردشگران می‌کند. هدف از انجام این پژوهش شناسایی، دسته‌بندی و اولویت بندی انگیزه گردشگران داخلی از سفر به شهر کرمان است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، از منظر ماهیت از نوع توصیفی و از حیث نوع داده از نوع ترکیبی است. از روش های کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری داده های پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل آن دسته از گردشگران داخلی است که به شهر کرمان در فروردین 1401 سفر کردهاند و همچنین در دسترس پژوهشگر قراد دارند. روش نمونه‌گیری پژوهش، نمونه گیری غیراحتمالی و از نوع نمونه گیری آسان یا در دسترس است. جهت شناسایی و دسته‌بندی انگیزه گردشگران از روش تحلیل عاملی اکتشافی و جهت اولویت بندی انگیزههای شناسایی شده از روش تاپسیس استفاده شده است. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد انگیزه گردشگران داخلی جهت سفر به شهر کرمان به ترتیب شامل موارد زیر است: انگیزه بازدید از جاذبه های فرهنگی-تاریخی، انگیزه مذهبی، انگیزه کاری، بهره مندی از سفر اقتصادی، بهره مندی از سفر گروهی، دیدار دوستان و بستگان، خرید، تفریح و سرگرمی، انگیزه نوستالژیک، بهره‌مندی از محیط طبیعی، یادگیری.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
الهام سویزی؛ قدیر صیامی؛ ملیحه صلاحی
چکیده
برنامه‌ریزی کاربری اراضی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های توسعه شهری برای پاسخگویی به نیازهای بالفعل و بالقوه و تعیین نحوه گسترش فیزیکی شهر است و کمبود زمین از مهم‌ترین چالش‌ها و موانع محدودکنندۀ اقدامات در این حوزه به شمار می‌رود. رویکرد بازتوسعه شهری از طریق احیاء اراضی قهوه‌ای که به دلیل عملکردهای فرسوده و آلایندۀ زیست‌محیطی، امروزه ...
بیشتر
برنامه‌ریزی کاربری اراضی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های توسعه شهری برای پاسخگویی به نیازهای بالفعل و بالقوه و تعیین نحوه گسترش فیزیکی شهر است و کمبود زمین از مهم‌ترین چالش‌ها و موانع محدودکنندۀ اقدامات در این حوزه به شمار می‌رود. رویکرد بازتوسعه شهری از طریق احیاء اراضی قهوه‌ای که به دلیل عملکردهای فرسوده و آلایندۀ زیست‌محیطی، امروزه متروکه و بلااستفاده مانده‌اند، لذا این پژوهش کاربردی با رویکرد آینده‌نگاری و با هدف تحلیل ساختاری عوامل مؤثر بر توسعه میان‌افزا در اراضی قهوه‌ای پادگان برونسی مشهد، به شناسایی اولویت‌های مداخله پرداخته و منطبق بر روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی، اطلاعات را گردآوری نموده است. جامعه آماری پژوهش شامل 8 نفر از خبرگان شهری است که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند. تعداد 15 متغیر در حوزه‌های کالبدی- فضایی، اجتماعی- اقتصادی، مدیریتی- نهادی و زیست‌محیطی برای تحلیل ساختاری عوامل مؤثر بر برنامه‌ریزی پایدار اراضی قهوه‌ای شناسایی و در پنج دستۀ تاثیرگذار، دو‌وجهی، تأثیرپذیر، مستقل و تنظیمی طبقه‌بندی و با نرم‌افزار میک‌مک ارزیابی شدند و در نهایت نیز سناریوهای محتمل و مطلوب تبیین شدند. نتایج تحقیق بیانگر آن است که به‌ترتیب عوامل قیمت زمین، دسترسی به امکانات و خدمات و نیز تعداد کاربری در اراضی بلااستفاده، کلیدی‌ترین شاخص‌ها با بیشترین درجه تأثیرگذاری بر پایداری برنامه‌ریزی بوده‌اند؛ لذا توجه به آنها در مداخلات توسعه‌ای محدوده مطالعاتی و محدوده‌های مشابه، می‌بایست در اولویت‌های تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برنامه‌ریزان و مدیران شهری قرار گیرد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
بهنام پزشکی؛ سعید پیری؛ علیرضا استعلاجی؛ حمیدرضا صباغی
چکیده
امروزه فضاهای شهری دستخوش تغییرات شده و به لحاظ کالبدی و عملکردی دچار فرسودگی می‌شوند. در این راستا به منظور ارتقای فضاهای شهری رویکردهای متعددی ارایه شده، که سیر تکاملی آنها بازآفرینی بوده است. عمده توجهها در بازآفرینی شهری دربرگیرندهی برنامههایی با اهداف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی است. پس ضروری است که ...
بیشتر
امروزه فضاهای شهری دستخوش تغییرات شده و به لحاظ کالبدی و عملکردی دچار فرسودگی می‌شوند. در این راستا به منظور ارتقای فضاهای شهری رویکردهای متعددی ارایه شده، که سیر تکاملی آنها بازآفرینی بوده است. عمده توجهها در بازآفرینی شهری دربرگیرندهی برنامههایی با اهداف کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی است. پس ضروری است که در بازآفرینی شهری توجه به همه ابعاد صورت گیرد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی آن دسته از عوامل موثر بر کیفیت فضاهای همگانی است که با موفقیت بازآفرینی شهری آن در ارتباط است؛ انجام می‌شود؛ لذا کوشش دارد ضمن دستیابی به مدلی مفهومی، مهم‌ترین ابعاد تاثیرگذار بر ارتقای بازآفرینی شهری ارایه دهد. ازنظر روش، از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی می‌باشد. با استفاده از تکنیک مدلیابی معادلات ساختاری (SEM) و با کمک نرم‌افزار AMOS به شناسایی عوامل موثر بر بازآفرینی فضاهای همگانی و میزان تاثیرگذاری آنها پرداخته شده است. مطابق با نتایج تحلیل در میان مولفه‌های بعد کالبدی، زیبایی (بارعاملی 983/0)، در مولفه‌های بعد اقتصادی، عدالت (با بارعاملی 964/0)، در مولفه‌های بعد اجتماعی – فرهنگی، معنا و هویت (بارعاملی 00/1)، در نهایت از مولفه‌های بعد زیست‌محیطی، معنا و پاکیزگی (با بارعاملی 671/0) بیشترین تاثیر را دارند. با حذف مولفهی آسایش سایر مقادیر آمارهای مستخرج از مدل نظری پژوهش نیزحاکی از انطباق خوب مدل است. مولفه‌های انتخاب شده برای سنجش بازآفرینی فضای همگانی بوستان ولایت تهران از اعتبار لازم برخوردار بوده است.کلید واژهها: بازآفرینی پایدار شهری، کیفیت فضای همگانی، مدلیابی معادلات ساختاری (SEM)
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
مانا وحیدبافنده؛ جواد ایمانی شاملو؛ ملیکا فدوی؛ نیلوفر سلطان وش
چکیده
The Covid-19 pandemic created a huge challenge for the public transport system with a sharp decrease in demand; the purpose of this research is to quantitatively combine the researchers conducted in the studied area so that by overlapping the sources and combining them, the intensity of effective policies can be identified. The searches were done manually and based on keywords (public transportation, covid-19) and were combined with the words (AND) and (OR) to provide a more accurate output. Based on the type of hypothesis and the purpose of the research, about 112 Researches have been identified ...
بیشتر
The Covid-19 pandemic created a huge challenge for the public transport system with a sharp decrease in demand; the purpose of this research is to quantitatively combine the researchers conducted in the studied area so that by overlapping the sources and combining them, the intensity of effective policies can be identified. The searches were done manually and based on keywords (public transportation, covid-19) and were combined with the words (AND) and (OR) to provide a more accurate output. Based on the type of hypothesis and the purpose of the research, about 112 Researches have been identified that are related to the research topic with different titles and structures. The data collection method is based on the PRISMA protocol, which is a very accurate standard for meta-analysis, and finally 52 studies were excluded from the analysis process. Which can be pointed out due to the repetition of topics, the lack of basic theoretical foundations, etc. and the final statistical population is 50 scientific-research articles (Persian and English). In addition, for studies and access to various researches, Persian information databases from the scientific documents of Iran (Irandoc) ,(Magiran), (elmnet), (Civilica) and Google Scholar have been used. The results show that there is a deep gap in research to understand the policies in the sources and only studies have been done. Moreover, effective solutions are not provided especially in Persian sources and more than 45% of They lacked skeletonization and the basics of the basic theory of studies.
)
