برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
فائزه محمدی ششکل؛ محمد شیخی
چکیده
در بسیاری از سکونتگاه‌های غیررسمی، کیفیت فضاهای شهری به دلیل فقدان برنامه‌ریزی و توجه به نیازهای ساکنان، به شدت پایین است. این موضوع، چالش‌های متعددی را در زمینه‌های مختلف از جمله سلامت، امنیت، اقتصاد و محیط‌زیست به وجود می‌آورد. مکان‌سازی به‌عنوان رویکردی نوین در طراحی و مدیریت فضاهای شهری، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی ...
بیشتر
در بسیاری از سکونتگاه‌های غیررسمی، کیفیت فضاهای شهری به دلیل فقدان برنامه‌ریزی و توجه به نیازهای ساکنان، به شدت پایین است. این موضوع، چالش‌های متعددی را در زمینه‌های مختلف از جمله سلامت، امنیت، اقتصاد و محیط‌زیست به وجود می‌آورد. مکان‌سازی به‌عنوان رویکردی نوین در طراحی و مدیریت فضاهای شهری، می‌تواند به ارتقای کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی کمک کند. این تحقیق با رویکرد تفسیری و روش کیفی از نوع مطالعه موردی، به‌صورت تحلیلی - توصیفی صورت‌گرفته است. جامعه آماری شامل متخصصان دانشگاهی و سرپرستان دفاتر تسهیلگری و مدیران شهری بود که به‌صورت هدفمند از نوع گلوله‌برفی انتخاب شدند. ابتدا از روش فراترکیب برای شناسایی مؤلفه‌های مکان‌سازی استفاده شد و سپس چالش‌ها از طریق مشاهده و مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختاریافته با متخصصان بررسی شدند. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA و کدگذاری بر اساس ابعاد مدیریتی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی انجام شد. نتایج نشان داد که مکان‌سازی فرایندی زمان‌بر و مشارکتی است که نیازمند هماهنگی بین ذی‌نفعان، زیرساخت‌های مناسب و درک مزایای مکان‌سازی به سبب جدید بودن موضوع، توسط مقامات و جامعه محلی است. همچنین تأمین منابع مالی و اعتمادسازی از چالش‌های اصلی این فرایند محسوب می‌شوند. یافته‌های این تحقیق می‌تواند به‌عنوان سند راهنما برای مدیران و دفاتر تسهیلگری جهت ارتقای کیفیت فضاهای شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی مورداستفاده قرار گیرد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
میترا قربی؛ مهین نسترن؛ محمود قلعه نویی؛ علیرضا قربی
چکیده
بازار در شهر ایرانی نه تنها نمود ابعاد اجتماعی –فرهنگی و اقتصادی شهر است بلکه بستر استخوان‌بندی شهر ایرانی و اتصال‌دهنده محلات و فضاهای شهری به یکدیگر بوده است. بازار عنصری نظم‌دهنده، ساختاردهنده و منسجم‌کننده فرم فیزیکی شهر محلات شهری است که امروزه به‌واسطه تغییرات ناشی از سبک زندگی شهری جایگاهش درشهر تغییر کرده است. از ...
بیشتر
بازار در شهر ایرانی نه تنها نمود ابعاد اجتماعی –فرهنگی و اقتصادی شهر است بلکه بستر استخوان‌بندی شهر ایرانی و اتصال‌دهنده محلات و فضاهای شهری به یکدیگر بوده است. بازار عنصری نظم‌دهنده، ساختاردهنده و منسجم‌کننده فرم فیزیکی شهر محلات شهری است که امروزه به‌واسطه تغییرات ناشی از سبک زندگی شهری جایگاهش درشهر تغییر کرده است. از این‌رو پژوهش حاضر برآن است تا با تحلیل جایگاه بازار در فرم کالبدی شهر نقش آن رادر انسجام فرم‌کالبدی بسنجد.پژوهش‌حاضر بامطرح کردن این سوال که نقش بازار درانسجام فرم‌شهری چگونه است و درصورت حذف و ازبین‌رفتن بازار چه اتفاقی برای هسته تاریخی و محلات وابسته می‌افتد؟ درپی تعیین نقش دوباره بازار در شهر و محلات معاصر بافت تاریخی کرمان است. ازاین‌رو ضمن تبیین چارچوب درجهت تحلیل انسجام فرم‌کالبدی و تعیین جایگاه بازار در شهر ایرانی از پیکربندی فضا و تکنیک تحلیل شبکه‌شهری استفاده می شود. نتایج نشان‌داد بازار کرمان به‌عنوان یک مرکز کلیدی موجب تقویت پیوند میان توده‌وفضا، همپیوندی، پیوستگی و نفوذپذیری و درنتیجه انسجام فرم‌کالبدی در شهر می‌شود و حذف آن موجب کاهش همپوندی، پیوستگی، کارایی شبکه وپراکندگی فضایی می‌شود. مراکزمحله ای که مرکزمحله فعال داشتند کمترین آسیب رابا حذف بازار دیدند. ازمنظر انسجام فرم‌کالبدی، پیوستگی فضایی ایجادشده توسط بازار به‌حفظ یکپارچگی ساختار کالبدی شهر در طول زمان کمک می کند، این‌امر باعث می‌شود بازار به عنوان یک نقطه استراتژیک در تقویت هویت فضایی هسته تاریخی شهر کرمان ایفای نقش کند. تقویت بازار وتوجه به نقش ساختاری وعملکردی آن درشکل گیری فرم‌کالبدی شهر می تواند رشد وتوسعه شهر ومحلات شهری را تضمین کند.
