نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار شهرسازی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

2 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای دانشگاه علامه طباطبائی، تهران

چکیده

حریم و محدوده‌های شهری در برنامه‌ریزی، هدایت و کنترل توسعه شهرها از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. رشد سریع شهرنشینی، گسترش بی‌ضابطه شهرها و اراضی پیرامون آن‌ها به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه، موجب شده تا امر برنامه‌ریزی برای کلان‌شهرها با چالش‌های زیادی روبه‌رو گردد. مدیریت و برنامه‌ریزی برای حریم کلان‌شهر تهران در دهه‌های اخیر ، زمینه‌ساز چالش میان ذی‌نفعان مختلفی است که هرکدام سهمی از فضای پیرامونی شهر را برای خود می‌خواهند. هدف اصلی این تحقیق،شناسایی مسائل مدیریت یکپارچه حریم کلان‌شهر تهران است. روش این تحقیق ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی است. برای گردآوری داده‌ها از تحلیل ثانویه اطلاعات اسنادی- کتابخانه‌ای، طرح‌ها و نقشه‌های مربوطه برای تحلیل وضعیت موجود حریم استفاده‌ شده است. همچنین جهت ارائه راهکارها و اعتبارسنجی، مصاحبه‌های نیمه‌ساخت‌یافته با صاحب‌نظران شهری صورت گرفته و از طریق نرم‌افزار مکس‌کیودا[1] تحلیل محتوای مصاحبه‌ها و اسناد بررسی‌ شده صورت گرفته است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که مسائل قانونی، مدیریتی، نهادی و کالبدی- فضایی موجود در حریم کلان‌شهر تهران، مدیریت یکپارچه در این پهنه را پیچیده و چالش‌برانگیز کرده است. به‌طوری‌که تعدد قوانین، تفرق مدیریتی و نهادی و نیز تعرض به حریم کلان‌شهر تهران توسط شهرهای واقع در این پهنه از مسائل عمده منطقه کلان‌شهری تهران به شمار می‌رود.



[1]. Maxqda

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pathology of the Integrated Management of the Tehran Metropolitan Peri-urban Area

نویسندگان [English]

  • Mohammad Shaikhi 1
  • Mohsen Shabestar 2

1 Associate Professor of Urban Planning,, Allameh Tabataba'i University

2 Master of Regional Development Planning,, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Urban privacy is of particular importance in planning, directing and controlling the development of cities. The rapid growth of urbanization, the uncontrolled expansion of cities and their surrounding lands, especially in developing countries, have made planning challenges for metropolises very difficult. Management and planning for Tehran's metropolitan area in recent decades, pave the way for the challenge among various stakeholders who each want a share of the periphery of the city for themselves. The main purpose of the research is to identify the issues of integrated management of the Tehran metropolitan privacy. The methodology of this research is a combination of quantitative and qualitative methods. Secondary analysis of existing documentary-library information, related plans and maps were used to collect data to analyze the current status of privacy. In order to validate and provide the model, semi-structured interviews with urban experts were carried out and through Maxwell's software the qualitative content analysis of the interviews was conducted. The findings of this study show that legal, managerial, institutional and physical-spatial issues in the integrated management of privacy in the Tehran metropolitan area have been disturbed so that a number of administrative and institutional divisions in the Tehran metropolitan area have been violated. The cities located in this area are one of the major issues in the Tehran metropolitan area. Therefore, considering these issues and examining privacy challenges, an integrated model, tailored to the current structure of Tehran's privacy management, has been proposed and presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • Integrated Peri-urban Management
  • Metropolitan Area of Tehran
-    برک‌پور، ناصر، اسدی، ایرج و بصیرت، میثم. (1391)، گونه‌شناسی حریم و تجربیات جهانی برنامه‌ریزی و مدیریت آن، نشریه پژوهشی- آموزشی شهرنگار، تهران: سال دوازدهم، شماره 56 و 57.
-    بنا، مرتضی، سرور، رحیم و قربانی‌نژاد، ریباز. (1397)، ظرفیت سنجی نهادی صیانت و توسعه پایدار حریم منطقه 19 شهر تهران، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال پانزدهم، شماره 60.
-    توفیق، فیروز. (1391)، در حاشیه طرح راهبردی حریم پایتخت. (تهران)، نشریه پژوهشی- آموزشی شهرنگار، سال دوازدهم، شماره 56 و 57.
-    داداش‌پور، هاشم، جوادی، محمد و رفیعیان، مجتبی. (1393)، بررسی نحوه ایجاد کمربند سبز و تأثیر آن در هدایت و کنترل رشد شهری حریم تهران، معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، شماره 13.
-    رهنما، محمدرحیم، خاک‌پور، براتعلی و عباس‌زاده، غلامرضا. (1394)، بررسی تأثیر قانون تعاریف محدوده و حریم بر ساختار کالبدی- فضایی آینده شهرها نمونه موردی: شهر مشهد، فصلنامه مدیریت شهری، دوره 14، شماره 40.
-    سرور، رحیم. (1392)، آینده‌نگری روند تحولات و راهبردهای مدیریت رشد سکونت‌گاه‌های غیررسمی در حریم پایتخت، پژوهش‌نامه جغرافیای انتظامی، شماره سوم.
-    شیخی، محمد، شهسواریان، مهسا و فضلی شمس‌آبادی، آرش. (1392)، رویکرد شبکه‌ای به حکمروایی اراضی پیرامون کلان‌شهرها؛ نمونه موردی: منطقه شهری کرج، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 32.
-    زیاری، کرامت‌اله. (1391)، بررسی تحولات جمعیت و فعالیت در گستره حریم کلان‌شهرهای ایران و الزامات مدیریتی آن؛ مطالعه موردی: کلان‌شهر تهران، اولین همایش ملی مدیریت شهری در افق 1404، تهران: مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه شریف.
-    فلیک، اووه. (1387)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمه: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
-    کاظمیان، غلامرضا. (1391)، در حاشیه طرح راهبردی حریم پایتخت (تهران)، نشریه پژوهشی- آموزشی شهرنگار، سال دوازدهم، شماره 56 و 57.
-    مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران، مهندسین مشاور طرح و کاوش. (1391)، برنامه راهبردی مدیریت و برنامه‌ریزی حریم پایتخت، تهران: نشر مدیریت فناوری اطلاعات و مرکز اسناد.
-    میلادی، مهدی و فرهادی، لاله. (1393)، رویکردهای کنترل رشد افقی شهرها، نمونه موردی: تهران، نشر مدیریت فناوری اطلاعات و مرکز اسناد، تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
-    نوری، نعمت‌الله و دریاباری، سید جمال‌الدین. (1397)، بررسی مسائل مدیریتی حریم کلان‌شهر تهران در ارتباط با روند فعلی و آتی تحولات کالبدی و جمعیتی، فصلنامه علمی- پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال دهم شماره دوم.
 
-   Amoateng, P., Cobbinah, B. P., & Owusu- Adade, K. (2013). Managing Physical Development In Peri-urban Areas of Kumasi, Ghana: A Case of Abuakwa. Journal of Urban and Environmental Engineering. p.96-109. doi: 10.4090/juee.2013.v7n1.096109.
-   Friedmann, John. (2016). The future of periurban research. Cities, 53, 163–165.
-   Jotikapukkana, S., Berg, A. & Pattanavibool, A. (2010). Wildlife and human use of buffer-zone areas. Wildlife Research, 37(6),466-474.
-   Kontgis, C., Schneider, A., Fox, J., Saksena, S., Spencer, H. J., & Castrence M. (2014). Monitoring peri-urbanization in the greater Ho Chi Minh City metropolitan area. Applied Geography, 53, 377-388.
-   Sorensen, A. (2016). Periurbanization as the institutionalization of place: The case of Japan. Cities, 53, 134- 140.