نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار برنامه‌ریزی شهری ، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری ، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران
چکیده
با تغییر ماهیت تولید ثروت در عصر جدید جذب طبقه خلاق اهمیت بسیاری یافته و ضرورت پرداختن به رویکرد شهر خلاق در کلان‌شهرهای جهان ازجمله تهران را ضروری ساخته است. هدف نوشتار پیشِ رو وضعیت‌سنجی و آسیب‌شناسی عینی و ذهنی کلان‌شهر تهران از منظر شهر خلاق، با تأکید بر ذهنیت‌ها و دانش عامه و ارائه راهکارهای برنامه‌ریزانۀ شهری خلاق است. این پژوهش، که در زمرۀ پژوهش‌های ارزیابانۀ ترکیبی (کمی و کیفی) قرار دارد، می‌کوشد از طریق پیشنهاد مدل مفهومی متناسب با شرایط تهران، شاخص تلفیقی شهر خلاق را تدوین کرده و از طریق آن به سنجش وضعیت بپردازد. مدل مفهومی پژوهش در مجموع از 26 معیار و 66 شاخص تشکیل می‌شود. نتایج تحلیل‌ها به‌واسطۀ آمار رسمی نشان‌دهندۀ این است که تهران در رتبه‌بندی‌های جهانی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست. در دوازده مؤلفه بررسی‌شده در ارزیابی ذهنی به شیوۀ مصاحبه با گروه‌های هدف مشخص شد که مؤلفه‌های سرمایه نهادی و ساختاری، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری و زیرساخت‌های هوشمند، دارای امتیاز پایین‌تر از 40% است. مؤلفه‌های سرمایه انسانی، سرمایه خلاق و رقابت‌پذیری نیز مؤلفه‌هایی هستند که در ارزیابی‌های ذهنی، امتیاز بالاتر از متوسط کسب کرده‌اند. دستاورد این پژوهش، با شناسایی کاستی‌های شهر تهران می‌تواند نقشه راهی برای برنامه‌ریزی کلان‌شهر تهران از منظر اصول شهر خلاق باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Tehran Metropolis Analysis in Terms of Creative City Concept and Proposing Planning Strategies
نویسندگان [English]
- Sahar Nedae Tousi 1
- Ramina Jahanbakhsh Javid 2
1 Assistant Professor of Urban Planning ,, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 MA of Urban Planning, , Shahid Beheshti University, Tehran. Iran
چکیده [English]
With the change in wealth creation in the new era, attracting the creative class is very important and reveals the need to address the creative city approach in the world's metropolises, including Tehran. The goal of this study was to assess the objective and subjective of the Tehran metropolis from the perspective of the creative city, emphasizing on the mentality and importance of public knowledge and to provide planning solutions as a creative city. This research uses mixed methods (quantitative and qualitative) and tries to compile the integrated index of the creative city by proposing an appropriate conceptual model to the conditions of Tehran to assess the situation. The conceptual model of the study consists of 26 criteria and 66 indicators. The results show that Tehran is not in a good position in the world rankings. the twelve criteria studied in the subjective assessment by interviewing the target groups, the institutional and structural capital, entrepreneurship and investment and smart infrastructure indicators, had a score of less than 40%. The human capital, creative capital and competitiveness indicators are also components that have scored above average in subjective evaluations. The results of this study could be a roadmap for planning Tehran metropolis to reach the creative city principles.
کلیدواژه‌ها [English]
- Creativity
- Creative City
- Subjective Analysis
- Tehran Metropolis
- امیری، مجتبی؛ ذوالفقارزاده، محمدمهدی؛ زیاری، کرامت‌اله و حسن، اشتری. (1398)، کاربست روش مرور سیستماتیک ادبیات در شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های شهر خلاق، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دوره 7، شماره 4، 701-722.
- پورذکریا، مریم و فدائی نژاد بهرامجردی، سمیه. (1398). بازخوانی رویکرد بازآفرینی فرهنگ-مبنا در ساخت شهر خلاق (تدوین چارچوب تحلیلی بازآفرینی قطب خلاق و فرهنگی)، علمی پژوهشی باغ نظر، دوره 16، شماره 77، 5-14.
- حاج حسینی، حجت اله؛ اشتری، حسن؛ مهدنژاد، حافظ. (1393)، نقش نظریه شهر خلاق در پویش اقتصاد فرهنگی و زندگی شهری، فصلنامه علمی ترویج علم، دوره 5، شماره 2، 15-37.
- حیدری‌پور، اسفندیار. (1398)، تدوین مدل برنامه‌ریزی شهر خلاق صنایع‌دستی اصفهان با استفاده از مدل مفهومی، فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره 12، شماره 1، 787-796.
- دل انگیزان، سهراب؛ دهقان شبانی، زهرا؛ خانزادی، آزاده و ذبیحی دان، محمدسید. (1396)، تعیین شاخص‌های شهر خلاق و رتبه‌بندی کلان‌شهرهای ایران بر اساس معیارهای شهر خلاق: با استفاده از روش تاپسیس اصلاح‌شده، اقتصاد شهری، دوره 3، شماره 1، 1-24.
- رحیمی، محمد؛ مردعلی، محسن؛ داها، الهام و فلاح زاده، عبدالرسول. (1395). شهر خلاق (مبانی نظری و شاخص‌ها)، دانش شهر (196).
- زنگنه شهرکی، سعید و فتوحی مهربانی، باقر. (1397)، تبیین الگوی مطلوب شهر خلاق برای کلان‌شهر تهران، فصلنامه شهر پایدار، دوره 1، شماره 4، 123-137.
- علیزاده، محمد و لطفی، حیدر. (1398)، تبیین اثرگذاری عضویت در شبکۀ شهرهای خلاق بر توسعه شهری پایدار، مطالعات برنامه‌ریزی سکونتگاه‌های روستایی، دوره 14، شماره 3، 661-675.
- ملکی، سعید؛ شنبه‌پور، فرشته. (1398)، سنجش میزان برخورداری مناطق شهری اهواز از شاخص‌های شهر خلاق، مطالعات محیطی هفت حصار، دوره 8، شماره 29، 77-88.
- قربانی، رسول؛ حسین‌آبادی، سعید و طورانی، علی. (1392)، شهرهای خلاق: رویکردی فرهنگی در توسعه شهری، مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، دوره 3، شماره 11، 1-18.
- قورچی، مرتضی. (1391)، شهر خلاق. مجله منظر، دوره 19، 64-66.
- کلانتری، رجایی و فتوحی مهربانی. (1395)، تحلیلی بر برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های شهر خلاق، پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، دوره 4، شماره 4، 587-612.
- محمدرضا، زنگنه شهری، سعید؛ فتوحی مهربانی، باقر؛ پور اکرمی و باقر؛ سلیمان زاده،. (1395)، تحلیل قابلیت‌ها و جایگاه شهر تهران ازنظر تحقق مفهوم شهر خلاق در مقایسه با سایر شهرهای دنیا، جغرافیا و توسعه فضای شهری، دوره 3، شماره 2، 69-85.
- Ács, Z. J., Szerb, L., and Autio, E. (2018). Global entrepreneurship and development index. Springer International Publishing.
- Acs, Z., Acs, Z. J., and Megyesi, M. (2005). Seeding the Vision: Creative Baltimore. University of Baltimore: Jacob France Institute.
- (2008). Creative City Planning Framework. A supporting document to the agenda for prosperity: Prospectus for a Great City. Prepared for the City of Toronto by AuthentiCity.
- Berrone, P., Ricart, J. E., Carrasco, C., and Duch, A. (2017). IESE cities in motion index.
- Coopers, P. W. (2010). Cities of opportunity. New York: Price Waterhouse Coopers.
- Correia da Costa, C. M., and Costa, J. d. (2014). Measuring creativity in the EU member states. Investigaciones Regionales.
- Creative Capital Index. Retrieved fro: http://creativecapitalindex.com
- Dutta, S., Reynoso, R. E., Garanasvili, A., Saxena, K., Lanvin, B., Wunsch-Vincent, S., and Guadagno, F. (2018). The global innovation index 2018: Energizing the World with Innovation. Global Innovation.
- Es-sadki, N., and Hollanders, H. (2016), European innovation scoreboard. European innovation scoreboard.
- Florida, R. (2002), The rise of the creative class: And how it’s transforming work, leisure and everyday life. New York: Basic Books.
- Florida, R., & Tinagli, I. (2004), Europe in the creative age. Carnegie Mellon Software Industry Center.
- Florida, R., Mellander, C., & King, K. (2015), The global creativity index. Martin Prosperity Institute.
- Forman, A. (2015). Creative New York. Center for an Urban Future.
- Global Cities Report. Retrieved from: https://www.kearney.com/global-cities/2019
- Hall, P. (2000). Creative cities and economic development. Urban studies, 37(4). 639-649.
- Hartley, J., Potts, J. and MacDonald, with Chris Erkunt and Carl Kufleitner, T., 2012. Creative CityCultural Science Journal, 5(1).
- Hospers, G. J., and Van Dalm, R. (2005). How to create a creative city? The viewpoints of Richard Florida and Jane Jacobs.
- Hui, D., Chun-hung, N., Mok, P., Ngai, F., Wan-kan, c., and Yuen, c. (2005). A study on creativity index. The Hong Kong Special Administrative Region Government: Home Affairs Bureau.
- Ichikawa, H., Yamato, N., and Dustan, P. (2017). Competitiveness of global cities from the perspective of the global power city index. Procedia engineering, 198, 736-742.
- Innovation Cities Index. Retrieved from: https://www.innovation-cities.com
- Jacobs, J. (1985). Cities and the wealth of nations: Principles of economic life.
- Kratke, S. (2001). Berlin: towards a global city? Urban Studies, 38(10). 1777-1799.
- Landry, C. (2005). Lineages of the creative city. Netherlands Architecture Institute, 1-13.
- Landry, C. (2008). The creative city: A Toolkit for Urban Innovators.
- Landry, C., and Bianchini, F. (1995). The creative city. Demos.
- Landry, Charles. (2014). Landry, C. (2014). Helsinki creative city index. Harnessing the Collective Imagination. Helsinki, Finlandia: City of Helsinki.
- Montalto, V., Tacao, J., Moura, C., Langedijk, S., and Saisana, M. (2017 Edition). The cultural and creative cities monitor.
- Musterd, S., and Ostendorf, W. J. M. (2004). Creative cultural knowledge cities; Perspectives and planning strategies. Built Environment, 30.
- PENG, K.-H., & YANG, Y.-M. (2013). An Exploratory Study on Creative City from the Citizen's Point of View. International Journal of Cultural and Creative Industries [IJCCI.
- Scott, A. J. (2006). Creative cities: Conceptual issues and policy questions. Journal of urban affairs, 28(1). 1-17.
- Scott, A. J. (2014). Beyond the creative city: cognitive–cultural capitalism and the new urbanism. Regional Studies, 48(4). 565-578.
- Simeti, A. (2006). The'creative city': moving from ideas to planning practice. A thesis for the degree of Doctor of Philosophy, Massachusetts Institute of Technology.
- UNESCO Creative Cities Network: Retrieved from:
https://en.unesco.org/creative-cities/home
- Unit, E. I. (2015). The Safe Cities Index 2015: Assessing Urban Security in the Digital Age. London: The Economist.
- Yencken, D. (1988). The creative city. Meanjin.
)