Document Type : Research Paper
Author
PhD Candidate of Urban Planning
Abstract
The residence of foreign nationals in the city of Tehran and their coming and going in the new form of ambassador and adviser and the old form of merchant and tourist and the gradual movement towards the northern areas of the city with the king and courtiers and the acquisition of gardens and the construction of large houses and Luxury causes some changes and transformations in these areas and gradually in the whole city of Tehran. The purpose of this research is to enumerate the effects of foreign nationals and especially the ambassadors of different countries living in Tehran and to analyze the socio-spatial changes caused by their residence in the northern neighborhoods of Tehran during the Qajar period. To analyze how social and spatial changes occur in the historical background of Tehran city, we used the method of historical studies and descriptive-analytical method. The results of this research show that foreign nationals and especially ambassadors of influential countries during the Qajar era, with the benefit of the king's authority, appropriate financial resources and to some extent social acceptability, had the best residential areas of Tehran at different times. took and caused the expansion and strengthening of the phenomenon of socio-spatial Segregation in Tehran. By living in the best areas of the city (generally in the north of the city), they changed many of the common socio-economic relations and laid the groundwork for residential developments, the effects of which can be seen to this day.
Keywords
اتحادیه، منصوره. (1377). اینجا طهران است: مجموعه مقالاتی دربار طهران، تهران: تاریخ ایران.
اژدری، ابوالقاسم، تقوایی، علی‌اکبر و ظهیرنژاد، عارف. (1394). بررسی جدایی‌گزینی اجتماعی-فضایی گروه‌های تحصیلی و شغلی در کلان‌شهر شیراز، مطالعات شهری، (16): 67-80.
استنفورد، مایکل. (1386). درآمدی بر تاریخ‌پژوهی (ترجمه مسعود صادقی)، تهران: سمت.
اعظم‌آزاده، منصوره. (1382). چگونگی جدایی‌گزینی سکونتی در شهر تهران، علوم انسانی دانشگاه الزهرا، 12 و 13 (44 و 45)، 25-50.
افراخته، حسن و عبدلی، اصغر. (1388). جدایی‌گزینی فضایی و نابهنجاری‌های اجتماعی بافت فرسوده، مطالعه موردی: محله باباطاهر شهر خرم‌آباد، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 10(13)، 53-81.
افروغ، عماد. (1377). فضا و نابرابری اجتماعی، تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
ایزاک، استفن و ویلیام، مایکل. (1386). راهنمای جامع تحقیق و ارزیابی (ترجمه مرضیه کرمی‌نیا)، مشهد: نشر آستان قدس رضوی.
آوری، پیتر. (1373). تاریخ معاصر ایران، از تأسیس تا انقراض سلسله قاجاریه (ترجمه محمد رفیعی‌مهرآبادی)، تهران: عطایی.
بروگیش، هنریش. (1361). سفری به دربار سلطان صاحب‌قران (ترجمه حسین کردبچه)، جلد اول، تهران: اطلاعات.
بنجامین، اس، ج و. (1363). ایران و ایرانیان در عصر ناصرالدین‌شاه (ترجمه حسین کردبچه)، تهران: جاویدان.
پاپلی‌یزدی، محمدحسین. (1373). نام‌گذاری کوچه و خیابان در تهران دیروز و امروز (ترجمه ابوالحسن سروقدمقدم)، تحقیقات جغرافیایی، 33، 47-62.
پوگام، سرژ. (1395). جامعه‌شناسی رابطه اجتماعی، ترجمه عبدالحسین نیک گهر، تهران: هرمس.
تویوکیچی، یه‌ناگا. (1392). سفرنامه یه‌ناگا تویوکیچی در ایران و آناطولی (ترجمه هاشم رجب‌زاده)، تهران: طهوری.
جواهری، حسن، حاتمی‌نژاد، حسین، زیاری، کرامت‌الله و پوراحمد، احمد. (1394). جدایی‌گزینی اجتماعی شهر کامیاران؛ تحلیلی بر شاخص‌های ناهمسانی و انزاوگرایی فضایی، جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، 16، 1-18.
حاتمی‌نژاد، حسین؛ فرهودی، رحمت‌الله و محمدپورجابری، مرتضی. (1387). تحلیل نابرابری اجتماعی در برخورداری از کاربری‌های خدمات شهری (موردمطالعه: شهر اسفراین). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 40(65)، 71-85.
خاکی، غلامرضا. (1384). روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه‌نویسی، تهران: بازتاب.
رفیعیان، مجتبی، قضائی، محمد و قاضی، رضا. (1397). بررسی جدایی‌گزینی‌های اجتماعی-فضایی مهاجران در شهر مشهد، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 7(1)، 151-178.
زکی، محمدعلی. (۱۳۹۱). اثر مهاجرت بر ساخت اجتماعی-اقتصادی جوامع شهری (مطالعه موردی: مقایسه شاهین‌شهر با خمینی‌شهر)، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، ۲، ۸۳-۱۱۲.
زنگنه، یعقوب و سمیعی‌پور، داود. (۱۳۹۱). مهاجرت، تحرک سکونتی و ساخت اجتماعی-فضایی شهر سبزوار، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، ۱۲، ۱۰۱-۱۱۸.
ساوج، مایک و وارد، آلن. (۱۳۸۷). جامعه‌شناسی شهری (ترجمه رضا ابوالقاسم‌پور)، تهران: انتشارات سمت.
سجادیان، ناهید، نعمتی، مرتضی، شجاعیان، علی و قنواتی، طاهره. (۱۳۹۴). تحلیل نابرابری اجتماعی بر اساس متغیرهای منتخب در شهر اهواز (نمونه موردی: شهرک نفت، گلستان و حصیرآباد)، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 19(2)، 33-60.
سرنا، کارلا. (1362). سفرنامه کارلا سرنا (ترجمه علی‌اصغر سعیدی). تهران: زوار.
سعدوندیان، سیروس و اتحادیه (نظام‌مافی)، منصوره. (1371). آمار دارالخلافه تهران، اسنادی از تاریخ اجتماعی تهران در عصر قاجار، تهران: تاریخ ایران.
سیفی‌فمی‌تفرشی، مرتضی. (1362). نظم و نظمیه در دوره قاجار، تهران: انتشارات یساولی (فرهنگسرا).
شکوهی، حسین. (1365). جغرافیای اجتماعی شهرها: اکولوژی اجتماعی شهر، تهران: جهاد دانشگاهی.
صارمی، حمیدرضا و توتزاری، سهیلا. (1393). سنجش و ارزیابی سطوح برخورداری مناطق شهری کلان‌شهر تهران با استفاده از تکنیک TOPSIS، هویت شهر، دوره 8، شماره 18، صص 47-60.
صالحی، مریم؛ موسی‌زاده، حسین، خداداد، مهدی و اسماعیلی، فضل‌الله. (1396). سطح‌بندی مناطق کلان‌شهر تهران ازلحاظ شاخص‌های توسعه پایدار با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه‌ای، معماری و شهرسازی پایدار، دوره 5، شماره 1، صص 75-90.
عبدی‌دانشپور، زهره. (1378). تحلیل عدم تعادل فضایی در شهرها، مورد تهران، صفه، 9(29)، 34-57.
علی‌احمدی، علیرضا و غفاریان، وفا. (1382). اصول شناخت و روش تحقیق (با نگاهی به مطالعات تاریخی)، علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، 13(46 و 47)، 241-266.
فرمانفرماییان، منوچهر و فرمانفرماییان، رخسان. (1396). خون و نفت (ترجمه مهدی حقیقت‌خواه)، تهران: ققنوس.
فیالکوف، یانکل. (1383). جامعه‌شناسی شهر، ترجمه عبدالحسین نیک‌گهر، تهران: آگه.
کاستللو، وینسنت. (1368). شهرنشینی در خاورمیانه (ترجمه پرویز پیران و عبدالعلی رضایی)، تهران: نشر نی.
لطفی، سهند و قضائی، محمد. (1398). بررسی نقش جدایی‌گزینی در شکل‌گیری بافت‌های محنت‌زده شهری، نمونه موردی: قاسم‌آباد مشهد، جغرافیا و توسعه، 54، 15-36.
مشکینی، ابوالفضل و رحیمی، حجت‌الله. (1390). جدایی‌گزینی فضایی در مادرشهرها: تحلیلی بر جغرافیای اجتماعی مادرشهر تهران، برنامه‌ریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، 15(4)، 85-107.
موسوی، کاظم. (1392). دانشنامه تهران بزرگ، جلد دوم، تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.
میرزایی، جهان‌بین، احمدی، سجاد و لرستانی، اکبر. (1394). تحلیل فضایی سطوح برخورداری مناطق کلان‌شهر تهران از منظر اقتصاد شهری، اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 3، شماره 11، صص 59-77.
نادری، عزت‌الله و سیف‌نراقی، مریم. (1385). روش‌های تحقیق در علوم انسانی، تهران: بدر.
ین، رابرت ک. (1381). تحقیق موردی (ترجمه علی پارساییان و سیدمحمد اعرابی)، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
یوسفی، علی و ورشوئی، سمیه. (۱۳۹۰). نابرابری اجتماعی در فضای شهری مشهد: برآوردی از نابرابری‌های درآمدی و تحصیلی در نواحی شهر، مطالعات اجتماعی ایران، ۴، ۱۵۲-۱۸۳.
Boustan, L.P. (2013). Racial residential segregation in American cities. Massachusetts: National Bureau of Economic Research.
Dhalmann, H. (2013). Explaining Ethnic Residential Preferences-the Case of Somalis and Russians in the Helsinki Metropolitan Area, Housing Studies, (3), 389-408.
Feitosa, F. F., Câmara, G., Monteiro, A. M. V., Koschitzki, T., & Silva, M. P. S. (2007). Global and local spatial indices of urban segregation. International Journal of Geographical Information Science, 21(3), 299-323.
Feitosa, F., Bao Le, Q. and Vlek, P.L.G. (2011). Multi-agent simulator for urban segregation (MASUS): A tool to explore alternatives for promoting inclusive cities. Computers, Environment and Urban Systems, (2), 104–115.
Feitosa, F., Câmara, G., Monteiro, G., Koschitzki, T., and Silva, M, (2007). Global and local indicators of urban segregation. International Journal of Geographical Information Science, (21), 299-323.
Firman, T (2004). New town development in Jakarta Metropolitan Region: a perspective of spatial segregation. Habitat international, (28), 349-368.
Gauvin, L., Vignes, A., and Nadal, J.P. (2013). Modeling urban housing market dynamics: can the socio-spatial segregation preserve some social diversity? Economic Dynamics and Control, (7), 1300-1321.
Gerometta, J., Hausermann, H., and Longo, G. (2005). Social innovation and civil society in urban governance: Strategies for an inclusive city. Urban Studies, (11), 2007–2021.
Gurney, J. (1992). The Transformation of Tehran in The Later Nineteenth Century, Tehran Capital Bicentenaire, ed. C. Adle, B. Hourcade, IFRI, Paris, 51-71.
Ibraimović, T., and Hess, S. (2017). A latent class model of residential choice behavior and ethnic segregation preferences, Housing Studies, (6), 1-21.
Jone, G, (1986). Banking and Empire in Iran, Volume 1: The History of the British Bank of the Middle East, Vol. 1, U. K: Camp. Uni. Press.
Kaplan, H. D., O. J. Wheeler and R. S. Holloway. (2004). Urban Geography, US: Wiley publication.
Liu, Yafei, Dijst, Martin and Geertman, Stan (2015). Residential segregation and well-being inequality over time: A study on the local and migrant elderly people in Shanghai, Cities, 43, 1- 13.
MadaniPour, A. (1998). Tehran: The Making of a Metropolice Chichester England, New York: John Wiley.
Nightingale, C. H. (2013). The-segregation paradoxes. http://www.mascontext.com/. http://www.mascontext.com/issues/17-boundary-spring-13/the-segregation-paradoxes/
Peach, c. (1996). Does Britain have ghettos? Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, 21(1), 216-235.
Schelling, T.C. (1971). Dynamic models of segregation, Mathematical Sociology, (1), 143-186.
Shala, V and Quainoo, R. (2007). Ethnic Dwelling Segregation IN ROSENGÅRD, malmö högskola Hälsa och samhälle. https://muep.mau.se/bitstream/handle/2043/5751/Ethnic%20dwelling%20segregation.pdf?sequence Spielman, S. E. A. and J. Thill. (2008). Social area analysis, data mining, and GIS", Environment and Urban Systems, 32, Pp. 110-122, 2008.
VanDer Laan Bouma-Doff, W. (2007). Involuntary Isolation: Ethnic Preferences and Residential Segregation”, Journal of Urban Affairs, (3), 289–309.
Vaughan, L (2005). The relationship between physical segregation and social marginalization in the urban environment. World Architecture, (185), 88-96.
Zavodny, M. (1999). Determinants of Recent Immigrants' Locational Choices. The International Migration Review, (4), 1014-1030.
)