برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
احمد غیاثوند
چکیده
امروزه توجه به رشد و توسعه کتاب و کتاب‌خوانی یکی از شاخص‌های توسعه فرهنگی یک جامعه محسوب می‌گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی آثار و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی احداث کتابخانه در سطح محله ده ونک شهر تهران انجام‌شده است. با عنایت به رویکرد انسانی ـ محیطی، می‌توان سه تغییرات مداخله‌ای شامل: اجتماع محلی، فرصت‌های فراغتی و رفتار کتاب‌خوانی ...
بیشتر
امروزه توجه به رشد و توسعه کتاب و کتاب‌خوانی یکی از شاخص‌های توسعه فرهنگی یک جامعه محسوب می‌گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی آثار و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی احداث کتابخانه در سطح محله ده ونک شهر تهران انجام‌شده است. با عنایت به رویکرد انسانی ـ محیطی، می‌توان سه تغییرات مداخله‌ای شامل: اجتماع محلی، فرصت‌های فراغتی و رفتار کتاب‌خوانی موردتوجه قرار داد و درنهایت به سنجش تأثیرات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی این اقدام توسعه‌ای پرداخت. در مطالعه حاضر ابتدا از روش تحلیل تماتیک و بعد از روش پیمایش استفاده شده است. در میان آثار مختلف احداث کتابخانه، پیامدهایی از قبیل کاهش ایمنی عبور مراجعان در سطح خیابان، کاهش آسایش روحی و روانی همسایگان پروژه، درگیری بین همسایگان و مراجعان کتابخانه به خاطر مزاحمت، مشکل جای پارکینگ همسایگان پروژه از مهم‌ترین پیامدهای منفی بعد از تأسیس کتابخانه ده ونک محسوب می‌شوند. از سوی دیگر آثاری از قبیل بهبود دسترسی به فضای کتابخانه، موفقیت محصلان در امتحانات و کنکور، رونق کسب‌وکار مجاور پروژه، افزایش سرمایه اجتماعی نهادی از طریق ارتباط بین مدرسه و کتابخانه، کاهش آسیب‌های اجتماعی و بالا رفتن سطح آگاهی و توسعه فرهنگی محله از مهم‌ترین پیامدهای مثبت توسعه و احداث کتابخانه می‌باشند. با عنایت به رخدادهای احتمالی آینده پروژه، برحسب دو عامل مهم «نحوه برنامه‌ریزی و مدیریت اجرایی» و نیز «نحوه جلب رضایت و مشارکت اجتماعی»، چهار سناریوی شکست، جبران، استقبال و امید برای کاهش پیامدهای منفی و افزایش آثار مثبت می‌توان پیش‌بینی نمود.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
شهرام سلامتی گبلو؛ رسول قربانی؛ ایرج تیموری
چکیده
با گسترش موج شهرنشینی در دنیا و افزونی جمعیت، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته‌شده و لزوم توجه به آن‌ها در شهرها بیش‌ازپیش احساس می‌شود. ازاین‌رو تحقیق پیرامون سنجش وضعیت محلات شهر ازنظر مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی، ابعاد و مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک را موردسنجش ...
بیشتر
با گسترش موج شهرنشینی در دنیا و افزونی جمعیت، کودکان در تحولات مدرن شهری نادیده گرفته‌شده و لزوم توجه به آن‌ها در شهرها بیش‌ازپیش احساس می‌شود. ازاین‌رو تحقیق پیرامون سنجش وضعیت محلات شهر ازنظر مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی، ابعاد و مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک را موردسنجش قرار داده است. سپس با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای- فضایی، تعداد 10 محله از مناطق پنج‌گانه شهر اردبیل (از هر منطقه 2 محله) به‌عنوان محلات نمونه انتخاب و تعداد 400 پرسشنامه محقق ساخته به‌تناسب جمعیت هر محله توزیع شده است. برای تحلیل دادهها از آماره T تک نمونه‌ای در نرم‌افزار SPSS و میزان مسئله‌مندی محله‌ها ازنظر معیارهای پژوهش از مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که ابعاد و مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک ماهیت متفاوتی در محلات مختلف شهر اردبیل داشته و ابعاد محیطی ـ کالبدی و سازمانی ـ مدیریتی ازلحاظ مقایسه ابعادی، پر مسئله‌سازترین ابعاد در محلات موردمطالعه می‌باشند. همچنین باوجود تفاوت‌های مکانی محلات، محله شماره 1 از منطقه 4 و محله شماره 3 از منطقه 2 شهرداری اردبیل نسبت به سایر محلات موردتحقیق مسئله‌دارتر می‌باشند.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
جعفر سعیدی
چکیده
چکیده
شناخت دلایل و عوامل مؤثر بر توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی یکی از مهم‌ترین موضوعات مطالعات اجتماعی و اقتصادی در نیم‌قرن اخیر می‌باشد. توسعه منطقه‌ای به‌عنوان یکی از پیش‌نیازهای توسعه‌یافتگی بر جنبه‌های گوناگون توسعه جهت دستیابی به توازن و تعادل منطقه‌ای، کاهش نابرابریهای زیرساختی، تعدیل شکاف‌های ساختاری و سرزمینی ...
بیشتر
چکیده
شناخت دلایل و عوامل مؤثر بر توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی یکی از مهم‌ترین موضوعات مطالعات اجتماعی و اقتصادی در نیم‌قرن اخیر می‌باشد. توسعه منطقه‌ای به‌عنوان یکی از پیش‌نیازهای توسعه‌یافتگی بر جنبه‌های گوناگون توسعه جهت دستیابی به توازن و تعادل منطقه‌ای، کاهش نابرابریهای زیرساختی، تعدیل شکاف‌های ساختاری و سرزمینی تأکید می‌نماید. چنین الگویی از توسعه علاوه بر این‌که به لحاظ مدیریت بهینه منابع و توان بهره‌گیری از ظرفیت‌های منطقه‌ای بسیار کارآمد است، باهدف کاهش یا حذف تفاوت‌های بین منطقه‌ای و درون‌منطقه‌ای، انتظام مکانی - فضایی فعالیت‌های اقتصادی - اجتماعی و ساختاری را نیز بر اساس ظرفیت‌های محلی مناطق ساماندهی می‌کند. پژوهش حاضر باهدف تحلیل ساختاری پیشران‌های مؤثر بر توسعه منطقه‌ای در استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش کاربردی - نظری و از حیث ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی و پیمایشی می‌باشد. گردآوری دادهها و اطلاعات، به‌وسیله مطالعه منابع کتابخانه‌ای - اسنادی و برداشت‌های میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) صورت گرفت. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از مدل‌های کمی و نرم‌افزاری (روش تحلیل اثرات متقابل و نرم‌افزار میک‌مک) تعداد (20) عامل، به‌عنوان پیشران‌های کلیدی مؤثر بر توسعه منطقه‌ای در استان چهارمحال و بختیاری، استخراج و انتخاب گردید.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
میترا فرجی؛ راحله رستمی؛ مریم شباک
چکیده
شهرنشینی در جهان سریع‌تر از سابق در حال رشد است. مناظر و طرح‌های محیط‌های شهری بر سلامت روان تأثیر می‌گذارند. این مطالعه به‌منظور تعیین رابطه بین ادراک از متغیرهای محیطی و سلامت روان در محله‌های مسکونی و همچنین نقش ترجیحات محیطی به‌عنوان متغیر میانجی در بین مردم مازندران انجام گردید. پژوهش حاضر با توجه به بررسی نقش ترجیح محیط ...
بیشتر
شهرنشینی در جهان سریع‌تر از سابق در حال رشد است. مناظر و طرح‌های محیط‌های شهری بر سلامت روان تأثیر می‌گذارند. این مطالعه به‌منظور تعیین رابطه بین ادراک از متغیرهای محیطی و سلامت روان در محله‌های مسکونی و همچنین نقش ترجیحات محیطی به‌عنوان متغیر میانجی در بین مردم مازندران انجام گردید. پژوهش حاضر با توجه به بررسی نقش ترجیح محیط به‌عنوان متغیر واسطه‌ای بینش جدیدی را در مورد ارتباط میان مؤلفه‌های محیط کالبدی و سلامت روان ارائه میدهد. دادههای موردنیاز ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از پرسشنامه در دو بخش و بهطور همزمان جمعآوریشدهاند. در بخش اول ﺑﺮای اندازهگیری ﺳﻼﻣﺖ روان از پرسشنامهی استاندارد استفاده گردید. سپس ﺑﺮای ﺳﻨﺠﺶ ادراک ویژگی‌های ﻣﺤﻠﻪ و ترجیحات افراد نسبت به محیط ﻣﺤﻠﻪ، تأثیر مؤلفه‌های یکسان، شامل؛ امنیت، امکانات، زیباییشناسی و مقصد اندازهگیری شدند. سپس توسط برازش مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از این بود که ادراک ویژگی‌های محیط بر میزان سلامت روان مؤثر بوده و عامل ترجیح محیط به‌عنوان متغیر واسطه‌ای بر میزان سلامت نتیجهی معکوس داشت. بهطوریکه کاهش ترجیحات محیط، منجر به افزایش سلامت روان گردید.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
امید مزرعتی تاج آبادی؛ پویان شهابیان؛ جمال الدین هنرور
چکیده
پیادهروی یک فعالیت اساسی و عابرین پیاده، خونِ حیاتی فضاهای شهری هستند. هدف از این پژوهش سنجش تطبیقی وضعیت پیاده مداری دو محله مرزداران و تختی تهران به همراه اعتبارسنجی نتایج و مقایسه مدل‌های تخصصی است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و مقایسه تطبیقی دو محله با سه مدل کمّی واک اسکور، اسمارتراک و چیدمان فضا و تحلیل آماری به‌وسیله نرم‌افزار ...
بیشتر
پیادهروی یک فعالیت اساسی و عابرین پیاده، خونِ حیاتی فضاهای شهری هستند. هدف از این پژوهش سنجش تطبیقی وضعیت پیاده مداری دو محله مرزداران و تختی تهران به همراه اعتبارسنجی نتایج و مقایسه مدل‌های تخصصی است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و مقایسه تطبیقی دو محله با سه مدل کمّی واک اسکور، اسمارتراک و چیدمان فضا و تحلیل آماری به‌وسیله نرم‌افزار Spss LISREL، صورت گرفته است. روش تحقیق بهصورت توصیفی-تحلیلی و با ماهیت پیمایشی، از نوع کاربردی است. جامعه آماری نیز در این تحقیق 250 نفر از ساکنین دو محله تختی و مرزداران هستند. در تجزیه‌وتحلیل مدل‌های تخصصی پیادهمداری، محله تختی (بافت فشرده) امتیاز واک اسکور 93.07 درصد، تراز هم پیوندی 1.76 در چیدمان فضا و Z-score مثبت 3 در مدل اسمارتراک؛ و محله مرزداران (بافت نوساخته) امتیاز واک اسکور 77.86 درصد، تراز هم پیوندی 1.69 در چیدمان فضا و Z-score منفی 3 در مدل اسمارتراک بهدست آمد. بر اساس این نتایج و مقایسه آن‌ها با تحلیلهای آماری، با بررسی معیارهای عملکردی، کالبدی، اجتماعی و زیستمحیطی، محله تختی با میانگین آماره 3.52 دارای قابلیت پیاده مداری مطلوبتری نسبت به محله مرزداران با میانگین آماره 2.40 است که تأییدکننده نتایج مدل‌های کمّی بر پیاده مداری محله تختی است.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
ابوذر قاسمی‌نژاد؛ محسن شبستر؛ علی اصغر اسماعیل زاده
چکیده
امروزه حاشیهنشینی به یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی و موانع توسعه اجتماعی تبدیل شده است. این مطالعه باهدف بررسی شرایط علی و زمینهای تعلیق توسعة اجتماعی در بین حاشیهنشینان پاکدشت و قیامدشت انجام گرفته است. جامعه موردمطالعه کلیة ساکنان مناطق حاشیهنشین پاکدشت و قیامدشت هستند که به شیوة نمونهگیری هدفمند و نظری انتخاب ...
بیشتر
امروزه حاشیهنشینی به یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی و موانع توسعه اجتماعی تبدیل شده است. این مطالعه باهدف بررسی شرایط علی و زمینهای تعلیق توسعة اجتماعی در بین حاشیهنشینان پاکدشت و قیامدشت انجام گرفته است. جامعه موردمطالعه کلیة ساکنان مناطق حاشیهنشین پاکدشت و قیامدشت هستند که به شیوة نمونهگیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. به این اعتبار، با 38 نفر از ساکنان این مناطق مصاحبه عمیق فردی به عمل آمد. توقف مصاحبه بر اساس معیار اشباع نظری و تحلیل دادهها به روش دادهبنیاد و بر اساس رویکرد اشتروسی انجام گرفته است. یافتهها نشان میدهد که شرایط علی تعلیق توسعة اجتماعی عبارت‌اند از: برگشتناپذیری متقابل، کنشهای موقتی و ابزاری، خودپنداره ضعیف، تسلسل نسلی فقرو خیر محدود. زمینههای تعلیق توسعه اجتماعی نیز خود را قالب مقولاتی همچون نقشهای ناهمگرا، شکاف در آگاهی اجتماعی، بیسامانی مرزهای خانوادگی و بیاعتمادی نهادی نشان داده است. تضادهای قومیتی باعث برتریجوییهای قومی و درنتیجه عدمهمگرایی شده است. در تعارضهای هویتی نیز به دلیل نابرابریهای عمده، قدرت انطباقپذیری این اقوام ساکن با جهان مدرن (در اینجا تهران) را دشوار کرده است. لذا، این افراد در این مناطق به کنشهای موقتی و ابزاری گرایش پیداکرده و نمیتوانند تعاملات اجتماع پایداری ایجاد کنند درنتیجه توسعه اجتماعی تحقق نمییابد.
