نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد برنامه ریزی روستایی و توسعه منطقه ای ،دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

به نظر می‌رسد که ما در مسئله شهر تهران، پایتخ ت از هماهنگی با تغییرات جامعه به دورمانده‌ایم. ما اغلب با آنچه کاول اونز[1] یک نقص اجرایی می‌نامد مواجهیم. دنبال کردن روش‌هایی که آشکارا غیرمفید و ناکارآمد هستند و آن‌طور که باربارا تاچمن[2] می‌نامد، سرچوبی[3] و در ناتوانایی خارج شدن از جبر ساختاری و نهادی غالب گرفتار آمده‌ایم. این جبر ساختاری و نهادی، نیاز به تغییر نگرشی و پارادایمی در این زمینه را گوشزد می‌کند. به‌جای توجه به فرایند شکل‌گیری تهران و تبدیل‌شدن آن به یک مسئله، برخورد پروژه‌ای با آن داریم. درحالی‌که بسیاری از عوامل تبدیل شهر تهران به یک کلان‌شهر مسئله‌دار همچنان عمل می‌کند. ما نیازمند نگرش فرایندی و یک مهندسی معکوس در فرایندی هستیم که در طی بیش از دو سده منجر به شکل‌گیری تهران امروز شده است. ما نیازمند تغییر نگرش اساسی به رویه و روش‌های مرسوم برنامه‌ریزی به نگاه کلی، سیستمی، فرآیندی و دورنگر هستیم. به‌جای جزئی‌نگری و نگرش انتزاعی، دورنگری به‌جای نزدیک‌بینی، برخورد فرایندی به‌جای پروژه‌ای، نگاه برنامه محور به‌جای روزمرگی و ...، راه‌های حل معضل تهران و ساماندهی مسئله پایتخت را گوشزد می‌کنند. نتایج تحلیل بر راهبرد مدیریت یکپارچه و سیستمی در چارچوب پیوندهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و نگرش اکولوژیکی به توسعه کلان‌شهر، ایجاد تعادل بین محیط طبیعی و محیط انسانی، تعادل منطقه‌ای و توجه به ظرفیت‌های اکولوژیکی منطقه کلان‌شهری تأکید می‌کنند.



[1]. Cowell Owens


[2]. Barbara Tuchman


[3]. Wooden headedness

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A New Paradigm for the Integrated Sustainability and Management of the Tehran Metropolis: Capital City Reorganization or Relocation

نویسنده [English]

  • Mahmood Jomehpour

Professor of Rural and Developed Regional Planning. Allameh Tabataba’i University

چکیده [English]

It seems that we are not in harmony with the changes of the Tehran metropolis as the capital city of Iran. We often encounter what Cowell and Owens call an implementation deficit. The pursuit of methods that are obviously ineffective and futile, or as Barbara Tuchman calls it, wooden-headedness, the inability to escape the dominant structural and institutional algebra. This structural and institutional algebra indicates a change in attitude and paradigm in this regard. Instead of focusing on Tehran's formation as a process and turning it into an issue, we deal with it as a project. While many factors turn Tehran into a problematic metropolis, it still continues to work. We need to do a reverse engineering of the process that has led to the creation of Tehran over two centuries. There is a need for fundamental change in the outlook towards customary processes and procedures, with a holistic, systemic, process-based, and far-sighted approach. A comprehensive, integrated, and systemic approach instead of a reductionist and abstract attitude; looking into the future rather than the present; a process-based approach instead of a project-based one; a program-centered look instead of a routine one. These are all solutions to Tehran's problem and the organization of the capital issue. The results of the analysis emphasize an integrated and systematic strategy of management in the framework of regional and transregional connections. They also focus on an ecologic attitude toward expanding the metropolis and creating balance between the natural and man-made environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tehran Metropolis
  • Reorganization
  • Relocation
  • Regional Equilibrium
  • Developmental Sustainability
-    جمعه پور، محمود. (1386). رابطه بین سطح توسعه‌یافتگی روستاهای استان تهران و مهاجرت به شهر تهران، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 3، مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی وزارت جهاد کشاورزی.
-    جمعه پور، محمود. (1387). بررسی ابعاد اجتماعی کالبدی و معماری شهر تهران، مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.
-    جمعه پور، محمود. (1392). برنامه‌ریزی محیطی و پایداری شهری و منطقه‌ای، تهران: انتشارات سمت.
-    ساتن، فیلیپ دبلیو. (1392). درآمدی بر جامعه‌شناسی محیط‌زیست، ترجمه: صادق صالحی، تهران، انتشارات سمت.
-    هانیگن، جان. (1393). جامعه‌شناسی محیط‌زیست، ترجمه: صادق صالحی، انتشارات سمت، دانشگاه مازندران.
-    ویلر، استفان. (1393). برنامه‌ریزی برای پایداری، ترجمه: محمود جمعه پور و شکوفه احمدی، نشر علوم اجتماعی.
 
-   Beatley, Timothy, and Kristy Manning. (1997). The ecology of place: Planning for environment, economy, and community.Washington, DC: Island Press.
-   Beatley, Timothy. (1995). Planning and sustainability: The elements of a new (improved?) paradigm. Journal of Planning Literature9 (4): 383-95.
-   Berger, Peter L. and Thomas Luckmann. (1966). the Social Construction of Reality, New York: Doubleday.
-   Castells, Manuel. (1996). The Rise of the Network Society(Vol. 1 of The Information Age), Cambridge, MA: Blackwell.
-   Castells, Manuel. (1997). The Power of Identity(Vol. 2 of The Information Age), Cambridge, MA: Blackwell.
-   Castells, Manuel. (1998). End of Millennium (Vol. 3 of The Information Age), Cambridge, MA: Blackwell.
-   Friedman, John and Clyde Weaver. (1979). Territory and Function: The Evolution of Regional Planning, London: Edward Arnold.
-   Giddens, Anthony. (1994). Beyond Left and Right: The Future of Radical Politics,Palo Alto, CA: StanfordUniversity Press.
-   Giddens, Anthony. (1984). The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Berkeley: University of California Press.
-   Litman, Todd. (2011). Evaluating Criticism of Smart Growth,Victoria, Canada: Transport Victoria Policy Institute.
-   Owens, Susan and Richard Cowell (2002). Land and Limits: Interpreting Sustainability in the Planning Process,London: Routledge.
-   Parker, J. (1991). Environmental Reporting and Environmental Indices. PhD, Thesis, Cambridge, United Kingdom.
-   Putnam, Robert D. (1998). Forward to issue on social capital. Housing Policy Debate9 (1): v-viii.
-   Seamon, David (ed.). (1993). Dwelling, Seeing, and Designing: Toward a Phenomenological Ecology, Albany: SUNY Press.
-   Wheeler, Stephen. (1996). Sustainable urban development: A literature review and analysis. Monograph 51. Berkeley, CA: Institute of Urban and Regional Development.