نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه الزهرا
2 دانشیار برنامهریزی شهری دانشگاه الزهرا
چکیده
چکیده
پژوهش حاضر تاثیر رشد شهرگرایی بر احساس تعلق محلهای را بررسی می‌کند و در این راستا مفهوم شهرگرایی با تاکید بر نظریه لوئیس ورث و نظریه های مکتب شیکاگو و مفهوم احساس تعلق محلهای با استفاده از نظریه های حس تعلق به اجتماع محلهای مک میلان و چاویس، هویت مکان رلف و رائولز و نظریه سیستمیک کاساردا و جانویتز مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. احساس تعلق محلهای به عنوان متغیر وابسته شامل ابعاد عینی، ذهنی، شناختی و احساسی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه این پژوهش از میان مناطق 22 گانه شهر تهران، مناطق 2، 13 و 20 می‌باشد که چهار محله از هر منطقه به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش مورد استفاده پیمایش است که با استفاده از تکنیک پرسش‌نامه، داده‌ها در سطح جمعیت آماری 391 نفر که در رده سنی 20 سال به بالا تعریف شده‌اند، به دست آمده است. در نهایت اطلاعات گردآوری شده با استفاده از تحلیل ضرایب همبستگی، آزمون آنالیز واریانس و تحلیل رگرسیون چند متغیره مورد بررسی قرارگرفته است.برخی از مهمترین نتایج بدست آمده از همبستگی میان متغیرها حاکی از آن است که بین سبک زندگی شهری، گرایش به روابط گسترده در شهر و دلبستگی به مکان شهری با احساس تعلق محلهای همبستگی منفی و معنادار، وجود دارد. بعلاوه نتایج نشان می دهد بین طول مدت اقامت، نوع مالکیت منزل مسکونی با احساس تعلق محلهای همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. ضمنا رابطه معناداری میان متغیرهای زمینه‌ای سن و میزان درآمد افراد مورد مطالعه با احساس تعلق آنان به محل زندگی‌شان به دست آمده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The overgrowth of urbanism and neighborhood-orientated
نویسندگان [English]
- sahar safari 1
- seyyed yaqoub mousavi 2
چکیده [English]
The present research studies the effects of overgrowth of urbanism on the sense of belonging to the residence block. In this research, the concept of urbanism has been studied by emphasize on Louis Wirth’s theory of Urbanism, theories of Chicago School, Milan and Chavis’s Sense of Community theory, Place Identity theory of Ralph and Raoulz and Kasadra and Janowitz ‘s Systemic Theory. The sense of belonging to place as a dependent variable consists of objective, subjective, cognitive and emotional dimensions. Districts 2, 13 and 22 of Tehran City were selected at random from the 22 districts of Tehran as statistical population of the research. The methodology of the research is survey by using questionnaire technique. The data was collected from 391 individuals in +20 years old defined as statistical population. Ultimately, the collected data was studied by using Correlation Coefficient Analysis, Variance Analysis Test and Multi-variable Regression Analysis.
Some of the most important results obtained from correlation among variables indicate negative and significant correlation between urban life style, inclination to practice expanded relations in the city and attachment to urban places, with sense of belonging to place. In addition, positive and significant correlation was found between length of residence, ownership type of residential house and sense of belonging to the place. In the meantime, a significant relationship was found between the variables of age and income of the individuals’ subject of study and their sense of belonging to their residence place.
کلیدواژه‌ها [English]
- Urbanism
- Sense of Belonging to Block
- Sense of Place
- Block Community
− ادیبی، حسین. ( 1356 ) ، " مقدمهای بر جامعهشناسی شهری" ، چاپ دوم ، تهران:
انتشارات شبگیر.
− اینگلهارت، رونالد. ( 1373 )، " تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی"، ترجمه:
مریم وتر، تهران: انتشارات کویر.
− پاکزاد، جهانشاه. ( 1375 )، "هویت و اینهمانی با فضا" ، مجله صفه، سال ششم،
. شماره 21 و 22
− تنهایی، ابوالحسن. ( 1375 )، " نظریههای جامعهشناسی"، تهران: انتشارات دانشگاه
تهران.
− چپ من، دیوید. ( 1384 )، " آفرینش محلات و مکانها در محیط انسانساخت"،
ترجمه: شهرزاد فریادی و منوچهر طبیبان، انتشارات دانشگاه تهران.
− دورکیم، امیل. ( 1387 )، " درباره تقسیمکار اجتماعی"، ترجمه: باقر پرهام، تهران:
نشر مرکز.
− رلف، ادوارد. ( 1389 )، " مکان و بیمکانی"، ترجمه: محمدرضا نقصان محمدی و
دیگران، تهران: انتشارات آرمانشهر.
رشد شهرگرایی و احساس تعلق محلهای 61
− رهنما ، محمدرحیم و محمد محسن رضوی. ( 1391 ) ، "بررسی تأثیر حس تعلق
مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد " ، نشریه هنرهای
. زیبا، معماری و شهرساز ، ی دوره 17 ، شماره 2
− زمردیان، امیرحسین. ( 1391 )، "اهمیت پرداختن به موضوع حس جمعی در طرحها
و پژوهشهای توسعه محلهای"، فصلنامه جستارهای شهرسازی، شماره 39 و
40.
− ساروخانی، باقر. ( 1380 )، " دایره المعارف علوم اجتماعی"، جلد اول، چاپ سوم،
تهران: انتشارات کیهان.
− شکویای، حسین. ( 1391 )، " جغرافیای اجتماعی شهرها"، چاپ چهارم، انتشارات
جهاد دانشگاهی.
− صدیق سروستانی ، رحمت آ...( 1369 ) ، " جامعهشناسی شهری، تهران" ، جهاد
دانشگاهی دانشگاه تهران.
− عبداللهی، مجید و مظفر صرافی و جمیله توکلی نیا. ( 1388 )، "بررسی نظری مفهوم
محله و بازتعریف آن با تأکید بر شرایط محلههای شهری ایران"، پژوهشهای
. جغرافیای ان ا سنی، شماره 72
− قاسمی ، مروارید. ( 1383 ) ، " اه ل کجا هستم ؛ هوی ت بخش ی ب ه بافتهای
مسکونی"، تهران: انتشارات روزنه.
− گیدنز، آنتونی. ( 1378 )، " تجد د و تشخص، جامع ه و هویت شخص ی د ر عصر
جدید"، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی.
− لینچ ، کوین. ( 1374 ) ، " سیمای شهر" ، ترجمه: منوچهر مزینی ، تهران: انتشارات
دانشگاه تهران.
. − مرکز آمار ایرا ، ن سرشماری عمومی نفوس و مسکن از سال 1335 تا 1385
62 فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای، سال اول، شماره 3، بهار 1395
− موسوی ، یعقوب. ( 1388 ) ، "ظرفیتها ی مکا ن در ایجاد تعل ق اجتماع ی و هم
شهروندی: با توجه به مختصات مورد نیاز منطقه 22 شهری در تهران"، معاونت
فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران.
− موسوی، سید یعقوب. ( 1390 )، "محله نوین الگوی جامعهشناسی شهری از توسعه
. محلهای"، منظ ، ر شماره 18
− Barton, Hugh. (۲۰۰۳). “Shaping Neighbourhoods”: A guide for health,
sustainability and vitaly, Sponpress, London and New York Capital Matters. The Journal of Community Informatics. VolDebate. Vol ۹(۳): ٤۹۷-٥۳.
− Chavis, David. and Abraham Wandersman. (۱۹۹۰). “Sense of
Community in the Urban Environment”: A Catalyst for Participation and Community Development”, American Journal of Community Psychology, ۱۸(۱):٥٥–۸۱.
− Carpiano, Richard & Hystad, Perry. (۲۰۱۰). ”Sense of community
belonging in health surveys: what social capital is it measuring?”, health & place, doi: ۱۰. ۱۰۱٦/j. healthPlace
− Cuba, Lee. and David. Hummon. (۱۹۹۳). ”A Place to Call Home:
Identification with Dwelling, Community and Region”, The Sociological Quarterly, ۳٤(۱): ۱۱۱-۱۳۱.
− Goudy, Willis. (۱۹۹۰). ”Community Attachment in a Rural Region”,
Rural Sociology, ٥٥(۲): ۱۷۸-۱۹۸.
− Gottdiener,Mark. and Leslie Budd(۲۰۰٥).” Key Consepts in Urban
Studies”, Second Edition, London, Thousan ossak and New Dehly: Sage publication.
رشد شهرگرایی و احساس تعلق محلهای 63
− Hummon David. (۱۹۹۲). ”Community attachment: local sentiment and
sense of place”, in I Altman, S M Low. (eds.).Place Attachment, Plenum Press, London, pp ۲٥۳-۲۷۸.
− Kasarda, John. and Morris. Janowitz. (۱۹۷٤). “Community attachment in
mass society”, American Sociological Review, ۳۹:۳۲۸-۳۹.
− Ritzer, George. (۲۰۱۱). ”Sociological Theory”. Eighth Edition New
York: MeGraw Hill.
− Rissman,Leonard. (۱۹۷۰). ”The Urban Process”. New York: The Free
Press.
− Relph, Edward. (۱۹۷٦). “Place and Placelessness”, pion, London.
− Simmel, George. (۱۹٦۹). “The Metropolition and Mental Life”, in
Richard Sennet(ED). Classic Eessays on the Culture of Cities, New York: Meredith Corporation, pp: ٤۷-٦۰.
− Wirth, Louis. (۱۹۳۸). “Urbanism as a way of LIFE”, The American
Journal of Sociology, July, Volume XLIV, Number ۱, pp: ۱-۲٤.
)