نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

این مقاله به مقایسه تجربیات کشورهای منتخب آسیایی در زمینه‌ی توزیع متوازن جمعیت می‌پردازد و تلاش خواهد کرد نشان دهد کدام پاردایم‌های برنامه‌ریزی فضایی ـ جمعیتی در توزیع بهینه‌تر جمعیت نتایج بهتر و مؤثرتری داده است. روش تحقیق، تحلیل اسنادی است و از اسناد معتبر در زمینۀ برنامه‌ریزی‌های دولتی استفاده شده است. به‌طور کلی چهار نوع پارادیم برنامه‌ریزی با توجه به اقتصاد جمعیت ـ فضا تشخیص داده شد: الف) دولت‌های غیرمتمرکز با پارادایم تمرکززادیی سیاسی – اقتصادی (ژاپن)، ب) دولت‌های متمرکز با پارادایم مداخله مستقیم در مدیریت جمعیت ـ فضا (چین و اندونزی). ج) دولت‌های متمرکز با پارادایم تمرکززدایی اقتصادی (ایران و کره جنوبی) و د) دولت نیمه متمرکز با پارادایم اولویت‌بخشی به توسعه‌ی روستایی. نتایج نشان می‌دهد دولت‌های غیرمتمرکز با رویکرد تمرکززدایی اداری – سیاسی و اقتصادی نتایج مثبت‌تری از توسعه‌ی برابر در سطح ملی و توزیع بهینه‌ی جمعیت به‌دست داده‌اند. بررسی‌ها نشان داد عدم وجود هماهنگی بین بخش‌های کلان، میانی و خرد، فقدان اراده سیاسی لازم برای اجرای طرح‌های آمایش سرزمین و عدم پایش برنامه‌ها آمایش سرزمین و توزیع فضایی جمعیت از جمله مهمترین موانع عدم موفقیت راهبردهای توزیع بهینه جمعیت است. در کشورهای با نظام متمرکز برنامه‌ریزی کلید اصلی توفیق برنامه‌ها ایجاد هماهنگی‌های بین‌بخشی و پایش مداوم برنامه‌ها است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study on Policy Experiences regarding to Even distribution of urban population in Selected Asian Countries

نویسنده [English]

  • Mahmoud Moshfegh

Demography, Social sciences faculty, Allameh Tabataba ‘I University

چکیده [English]

This paper compares the policy experiences of Asian elected countries with regard to the balanced distribution of population. we attempt to demonstrate which spatial - demographic paradigms have better and more effective results. The research method is documentary analysis and has been used in valid government planning documents. In general, four types of planning paradigms were identified with respect to the population – space economy: (a) decentralized governments with a political-economic De-centralization paradigm (Japan); (b) centralized governments with direct intervention paradigm in the management of space populations (China and Indonesia). (C) Centralized governments with the economic decentralization paradigm (Iran and South Korea); and (d) the semi-centralized government with the paradigm of priority rural development. The results show decentralized governments with a more administrative, political, and economic decentralization approach, with more positive results than national development and optimal distribution of the population. Studies have shown that lack of coordination between macro, middle and wise sectors, the lack of political will to implement land allocation plans and the lack of monitoring of land allocation programs and the spatial distribution of the population are among the most important obstacles to the failure of optimal population distribution strategies. In countries with a centralized system, planning is the key to success of the programs, creating interagency coordination and continuous monitoring of programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Migration
  • population distribution
  • metropolitan areas
  • plans and policies
منابع
− آسایش ، حسین. ( 1383 )، اصول و روشهای برنامهریزی روستای . ی تهران:
انتشارات دانشگاه پیام نور.
− پاپلییزدی ، محمدحسین؛ رجبی سناجردی ، حسین. ( 1386 )، نظریهها ی شه ر و
پیرامون. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها. (سمت).
− توفیق، جعفر. ( 1387 )، آمایش سرزمین: تجربه جهانی و انطباق آن با وضع ایرا . ن
تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ، وزارت مسکن و
شهرسازی، معاونت معماری و شهرسازی.
− شکویای، حسین. ( 1374 )، دیدگاههای نو در جغرافیای شهر . ی تهران: انتشارات
سمت.
،( − عطار، سعید. ( 1388 روند توسعه در تجربه کشورهای شرق آسیا . سایت اینترنتی
http://www.bashgah.net/fa/content/show
− قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرا . ن
1368 )، سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. -1372)
− قانو ن برنام ه چهار م توسع ه اقتصادی ، اجتماع ی و فرهنگ ی جمهور ی اسلامی
1384 )، سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. - ایرا . ن ( 1388
− قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرا . ن
1374-1378 )، سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. )
− قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایرا . ن
1379-1383 )، سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور. )
− Anh, N. (۲۰۰۳). Internal Migration Policies in ESCAP Region. Asia –
Pacific Population Journal, Vol. ۱۸ No.۳, PP (۱۲۳- ۱٤٥).
30 فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای، سال اول، شماره 3، بهار 1395
− Erkan, P. Aykut, S. Onur, D. Murat, A.D. (۲۰۱۳). Emerging Regional
Planning Structures in Turkey: Limites and challenges. Suleyman Demirel University, Department of Economics, Isparta/TURKEY
− Irwin, M. Hughes, H. (۱۹۹۲). Centerlity and the Structure of Urban
Interaction: Measures and Concepts, Applications. Sicail Forces.V (۷۱-۱) PP:G (۱۷-٥۱).
− Jones, G.W. (۱۹۷۹). Indonesia: The transmigration programme and
development planning, in R.J. Pryor (ed.), Migration and Development in South East Asia: A Demographic Perspective. Kuala Lumpur: Oxford University Press.
− Kim, W.B. (۱۹۸۸). Population Redistribution Policy in Korea: A
Review Population Policy, Research and Policy Review, No. ۳, PP.
٤۹-۷۷.
− Webster. D. (۲۰۰٥). Urbanization Dynamic and Policy Framework in
Developing Countries, World Bank and Government of Philippine.
−Wijest. T.V. (۱۹۸٥). Transmigration in Indonesia:An Evaluation of a
Population Redistribution Policy. Population Research and Policy Review, N. ٤, PP. ۱۱- ۳۰.
−United Nation (۲۰۱۳). World Population Policies. (www.un.org).
−United Nation (۲۰۱٤). World Urbanization Prospect.
−(http://esa.un.org/unpd/wup/FinalReport/WUP۲۰۱٤-Report.pdf).