نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 استادشهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 استادیار شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
از جمله سیاست‌های توسعه منطقه‌ای ایجاد مناطق آزاد تجاری[1]، مناطق ویژه اقتصادی[2] یا مناطق پردازش توسعه صادرات[3] به نحوی است که باعث ارتقا ظرفیت اجتماعات برای پاسخگویی به نیازها گردد. درحالی‌که در این مناطق بیشتر "توسعۀ جزیره‌ای" با انتشار کمینۀ آثار به منطقه را شاهد بوده و توسعه در مورد وضعیت زندگی جامعه محلی رخ نداده است. هدف این پژوهش به تبیین نقش توسعه‌ای منطقه آزاد چابهار بر محدوده فراگیر (منطقه مکران) اختصاص‌یافته است. این هدف با استفاده از روش شبه‌تجربی[4]، در قالب گام‌هایی متواتر برآورده می‌شود؛ نخست، اندازه‌گیری مدل مفهومی شامل معیارها و شاخص‌ها، درنتیجۀ فراتلفیق اسنادی و مصاحبه‌ها تعریف و با استفاده از داده‌های آماری و فضایی در مقاطع زمانی پیش و پس از احداث منطقه موردسنجش قرار گرفت. نتایج، از طریق مصاحبه با کنشگران اعتبارسنجی شده و در قالب روش متاسوات، پیشنهاد‌های راهبردی برای ارتقا نقش منطقه آزاد چابهار ارائه می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد با احداث این منطقه آزاد، ظرفیت‌هایی برای توسعه ایجاد شده؛ اما چون این منطقه از ابتدا فاقد برنامه‌ریزی بلندمدت و پیوست‌های اجتماعی بوده، پدیده‌های نامطلوبی ازجمله جدایی‌گزینی اجتماعی و توسعه نامتوازن را به همراه داشته است. منطقه‌ای تجاری که انتظار می‌رفت توسعه را به منطقۀ فراگیر نشر دهد، به گره‌ای بدل شده که جمعیت را به شهر سرازیر کرده؛ اما از عهدۀ برآورده ساختن انتظارات ساکنان برنیامده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Development of Mokran Coastal Region in Light of Chabahar Free Trade Zone
نویسندگان [English]
- Kiana Etemadi 1
- Mozafar Sarrafi 2
- Sahar Nedae Tousi 3
1 MA of Regional Planning, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Professor of Urban and Regional Planning; Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 . Assistant Professor of Urban and Regional Planning Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Creating free trade zones (FTZs), special economic zones (SEZs), or export processing zones (EPZs) are some of the regional development policies to enhance the community capacities to meet the needs. However, these zones had mainly encountered “island development” with the distribution of the region’s minimal works. So, the development in the multidimensional sense has not yet occurred in the life situation of the local community. In this context, the purpose of the research was to explain the development impact of the Chabahar Free Zone in the pervasive zone (the Makran Region), measuring by the semi-experimental method consecutively. First, the conceptual and measurement models, including criteria and indicators, were defined as a result of the documentary meta-synthesis and interviews. Then they were evaluated by the statistical and spatial data at different times before and after constructing the free zone. To this end, research results are validated by interviews with actors. Finally, the strategic suggestions are provided by Meta–SWOT technique to promote the effect of the Chabahar Free Zone. Results state that with the construction of this region, some capacities have been made for development. Having no long-term planning and social cohesion from the beginning resulted in some unpleasant phenomena such as social segregation and uneven development. The trade zone is expected to spread the development to the pervasive region has become a problem causing the flock to the city, unable to meet the inhabitants’ expectations.
کلیدواژه‌ها [English]
- Regional Development
- Semi-experimental Research
- Free Zone
- Chabahar Free Zone
)