نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 استاد شهرسازی دانشگاه تهران. تهران، ایران
3 استادیار شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
چکیده
بررسی و ارزیابی طرح‌های توسعه مبتنی بر نظریه‌های عدالت فضایی یکی از موضوعاتی است که در برنامه‌ریزی شهری ایران مغفول مانده است. هدف این مقاله تدوین چارچوب معیارهای عدالت فضایی و ارزیابی طرح ساماندهی محلۀ فرحزاد بر اساس آن معیارها به روش کیفی است. ازآنجاکه ارزیابی طرح‌های توسعه شهری با رویکرد عدالت فضایی مدنظر است با توجه به ماهیت موضوع عمدتاً از روش تحلیل ثانویه استفاده شده است. مبتنی بر یافته‌های پژوهش اصول عدالت فضایی در قالب 12 مفهوم شامل، مشاوره با مردم، مشارکت محوری، نفی محرومیت و حاشیه‌نشینی، رعایت حقوق مردم، توزیع عادلانه منابع، آزادی، برابری فرصت‌ها، نیاز به سهیم شدن در منفعت عمومی، استحقاق، همه‌شمولی و فراگیری، تنوع و تفاوت شناسایی شد. تحلیل محتوای اسناد طرح ساماندهی محله فرحزاد بیانگر آن است این طرح به میزان کمی با برخی از معیارهای عدالت فضایی مانند مشارکت محوری، مشاوره با مردم، استحقاق، توزیع عادلانه منابع، آزادی، برابری فرصت‌ها انطباق دارد، درصورتی‌که معیارهای نفی محرومیت و حاشیه‌نشینی، همه‌شمولی و نیاز بهسهیم شدن در منفعت عمومی در برنامه‌ریزی ساماندهی محله فرحزاد جایگاه پائین تری داشته است. طرح ساماندهی محلۀ فرحزاد طرحی کالبدی است که تنها برخی از معیارهای موردنظر عدالت اجتماعی مبتنی بر لیبرالیسم را موردتوجه قرار داده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating and Evaluating Urban Development Plans Based on Spatial Justice Approach (Case Study: FarahzadReorganization Plan)
نویسندگان [English]
- Aam Afsharnia 1
- Esfandiar Zebardast 2
- Morteza Talachian 3
1 PhD Candidate of Urban Planning, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
2 Professor of Urbanism, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor of Urbanism, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]
Investigating and evaluating development plans based on theories of spatial justice is one of the topics that has been neglected in urban planning in Iran. This article aimed to formulate a framework of spatial justice criteria and evaluate the reorganization plan of The Farahzad neighborhood based on those criteria in a qualitative manner. Since the evaluation of urban development plans with a spatial justice approach is considered, the secondary analysis method has been used due to the nature of the issue. Based on the research findings, the principles of spatial justice in the form of 12 concepts including: consultation with the people, centralized participation, denial of deprivation and marginalization, respect for people's rights, fair distribution of resources, freedom, equality of opportunity, need to share in the public interest, entitlement inclusion, diversity and differences were identified. Analysis of the content of the documents of Farahzad neighborhood reorganization plan shows that this plan complies to some extent with some criteria of spatial justice such as central participation, consultation with people, entitlement, fair distribution of resources, freedom, equality of opportunity, rehabilitation and organization plan, Farahzad neighborhood while the criteria of denial of deprivation and marginalization, inclusion, and the need to share in the public interest have been at a lower ebb in the planning of reorganizing the Farahzad neighborhood. Farahzad neighborhood reorganization plan is a physical plan that has considered only some social justice criteria based on liberalism.
کلیدواژه‌ها [English]
- Spatial Justice
- Urban Development Plans
- Rehabilitation and Organization Plan
- Farahzad Neighborhood
)