نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

2 استاد معماری و برنامه ریزی شهری دانشگاه تربیت دبیرشهید رجایی ، تهران، ایران

چکیده

چگونگی مسیریابی در محوطه مجتمع‌های مسکونی، موضوع مهمی برای طراحی معماری این‌گونه فضاها است. مسیری که محور دید و خوانایی بیشتری را برای انسان ایجاد نماید، می‌تواند مسیری بهینه باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی ساختار فرمی مسیریابی در فضای مجتمع‌های مسکونی بر اساس نظریه نحو فضا است. در این پژوهش، یک توصیف ساختاری از رفتار محیطی انسان بر اساس مبانی نظری نحو فضا ارائه می‌شود. همچنین با استفاده از نرم‌افزار Depthmap X 0.50 و با استخراج روش‌های مبتنی بر گراف، ادراک و تفسیر مردم از مسیریابی در محوطه مجتمع مسکونی تبیین می‌گردد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که سه نوع گردش مبتنی بر شبکه، منحنی و خطی در طراحی محوطه مجتمع‌های مسکونی صورت می‌گیرد که انسان با توجه به اهداف و منافع فردی و جمعی، می‌تواند یکی از این مسیرهای را برای عبور انتخاب نماید. همچنین بر اساس نتایج، مسیریابی در مسیر گردش خطی، آسان‌ترین مورد در جهت ادراک فضا است. همچنین مسیریابی شبکه‌ای به سبب خوانایی کمتر، دشوارترین مسیر جهت مسیریابی افراد می‌باشد. مسیریابی منحنی نیز به سبب اینکه دارای عمق فضایی کوتاه‌تری می‌باشد، دارای خوانایی مناسبی می‎باشد. به‌طورکلی یافته‌ها در این پژوهش نشان دادند که مسیریابی با عمق فضا و محور بصری افراد رابطه معناداری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Formal Structure of Routing in the Spaces of Residential Complexes Based on Space Syntax Theory (Case Study: Mehr Housing Complex, Phase 3, Pardis, Tehran)

نویسندگان [English]

  • Seyed Tajedin Mansoori 1
  • Ismaeil Zarghami 2

1 Ph.D Candidate of Architecture, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran

2 Professor of Architecture and Urban Planning , Shahid Rajaee Teacher Training University , Tehran, Iran.

چکیده [English]

How to navigate the premises of residential complexes is an important issue for the architectural design of such spaces. The path that creates the axis of vision and readability for human beings can be the optimal path. The purpose of this study is to investigate the formal structure of routing in the space of residential complexes based on the theory of space syntax. In this research, a structural description of human environmental behavior based on the theoretical foundations of space syntax is presented. Also, using Depthmap X 0.50 software and by extracting graph-based methods, people's perception and interpretation of routing in the residential complex area is explained. Findings show that three types of network-based circulation, curved and linear in the design of residential complexes that human behavior according to individual and collective goals and interests, can choose one of these routes to cross. Also, according to the results, routing in a linear rotation path is the easiest way to perceive space. Network routing is also the most difficult route for people to navigate due to its lower readability. Curved routing also has good readability due to its shorter spatial depth. In general, the findings in this study showed that routing has a significant relationship with the depth of space and the visual axis of people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Space perception
  • Routing
  • Space syntax
  • Residential complex
دهقان، نرگس. (1397)، «راهکارهای مسیریابی در فضای داخلی معماری، مورد مطالعاتی: کتابخانه ملی ایران»، نشریه معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، دوره 11، شماره 25: 95-81.
رحمتی گواری، رمیصاء؛ طاهباز، منصوره؛ قدوسی فر، هادی و زارع میرک آباد، فاطمه. (1398)، «معیارهای مرکزیت جهت تحلیل چیدمان عملکردی فضا»، نشریه علمی – پژوهشی معماری و شهرسازی ایران، دوره 10، شماره 17: 173-159.
خامه، معصومه؛ اعتصام، ایرج و شاه‌چراغی، آزاده. (1393)، «واکاوی فرایندهای راه‌یابی و مسیریابی کارآمد در شهرهای گذشته ایران»، نشریه باغ نظر، دوره 13، شماره 41: 82-67.
شرکت عمران شهر جدید پردیس. https://pardis.ntdc.ir/
کریمی مشاور، مهرداد؛ حسینی علمداری، آرش و آزاد احمدی، محمد. (1393)، «بررسی تطبیقی نمونه‌هایی از بافت شهری سنندج با استفاده از آنالیزهای ایزوویست و تحلیل گراف دید»، نشریه مطالعات شهری، دوره 4، شماره 13: 42-33.
نظیف، حسن و مطلبی، قاسم. (1398)، «ارائه مدل مفهومی از خوانایی با تکیه بر تصور ذهنی»، نشریه باغ نظر، دوره 16، شماره 78: 76-69.
References
Abu-Obeid, Natheer. (1998). "Abstract and Scenographic Imagery: The Effect of Environmental Form on Wayfinding". Journal of Environmental Psychology, 18. 159-173.
Benedikt, Michael. (1979). "To Take Hold of Space: Isovists and Isovist Fields". Journal of Environment and Planning, 6(1), 47-65.
Darken, Rudolph P and Peterson, Barry. (2002). Spatial Orientation, Wayfinding, and Representation. In K. M. Stanney (Ed.), Human Factors and Ergonomics. Handbook of Virtual Environments: Design, Implementation, and Applications. Mahwah, NJ, US: Lawrence Erlbaum Associates Publishers. 493–518.
Dawson, Peter C. (2003). "Analysing the Effects of Spatial Configuration on Human Movement and Social Interaction in Canadian Arctic Communities". In 4th International Space Syntax Symposium. 1, 1-37.
Downs, Roger M and Stea, David. (1973). Cognitive maps and spatial behavior: process and products. In R. M. Downs &D. Stea (Eds.), Image and environment: cognitive mapping and spatial behavior. Aldine Publishing Company. Chicago. 312-317.
Faria, A. Paula; Neto de and Krafta, Romulo C. (2003). "Representing urban cognitive structure through spatial differentiation". 4th International Space Syntax Symposium. London. 06.1-06.34.
Hillier, B. & Hanson, J (1989). The Social Logic of Space. 1st Edn. Cambridge University Press. Cambridge. 1-292
Hillier, Bill. (2003). "The architectures of seeing and going: or, are cities shaped by bodies or minds? and is there a syntax of spatial cognition?". 4th International Space Syntax Symposium. London 2003. 06.1-06.34.
Krukar, Jakub: Joy Anacta, Vanessa and Schwering, Angela. (2020). "The effect of orientation instructions on the recall and reuse of route and survey elements in wayfinding descriptions". Journal of Environmental Psychology. Volume 68. 1-17.
Koseoglu, Emine and Erinsel Onder, Deniz. (2011). "Subjective and Objective Dimensions of Spatial Legibility". Paper Presented at the Procedia_Social and Behavior Sciences Besiktas, Istanbul, Turkey. 1191 – 1195.
Li, Hengshan; Thrash, Tyler, Hölscher, Christoph and Schinazi, Victor R. (2019). "The effect of crowdedness on human wayfinding and locomotion in a multilevel virtual shopping mall". Journal of Environmental Psychology. Volume 65. 1-9.
Lynch, Kevin. (1960). The Image of the City. MIT Press. Cambridge. MA. 1-103.
Montello, Daniel R. (2016). Behavioral methods for spatial cognition research. Research methods for environmental psychology. 161–181.
Nourian, Pirouz. (2016). Configraphic: Graph theoretical methods for design and analysis of spatial configurations. thesis for the degree of Doctor of Philosophy, Delft University of Technology. 1-348.
Ohtsu, Kayoko. (2017). "Spatial learning by egocentric updating during wayfinding in a real middle-scale environment: Effects of differences in route planning and following". Journal of Environmental Psychology. Volume 50, June 2017. 51-59.
Pani, J. R., and Dupree, D. (1994). Spatial reference systems in the comprehension of rotational motion. Perception 23. 929–946.
Passini, Romedi; Pigot, Helene; Rainville, Constant and Tétreault, Marie-Hélène. (2000). "Wayfinding in a Nursing Home for Advanced Dementia of the Alzheimer’s Type". Journal of Environment and Behavior, 32(5), 684-710.
Philbeck, John. W and Sargent, Jesse. (2013). Perception of spatial relations during self-motion. In G. Waller & L. Nadel (Eds.), Handbook of spatial cognition. Washington: American Psychological Association. 99-115.
Schlender, Dirk; Peters, Olaf H and Wienhöfer, Magnus. (2000). "The Effect of Maps and Textual Information on Navigation in a Desktop Virtual Environment". Journal of Spatial Cognition and Computation, 2. 421-433.
Thinus-Blanc, Catherine and Gaunet, Florence. (1997). "Representation of space in blind persons: Vision as a spatial sense?". Journal of Psychological Bulletin. Volume 121. 20–42.
Turner, Alasdair. (2007). UCL Depthmap 7: "From Isovist Analysis to Generic Spatial Network Analysis". New Developments in Space Syntax Software, Istanbul Technical University, 43-51.
Werner, Steffen and Schindler, Laura E. (2004). "The Role of Spatial Reference Frames in Architecture: Misalignment Impairs Way-Finding Performance". Journal of Environment and Behavior. 36(4). 461-482.
Yang, Ying; Merrill, Edward C; Robinson, Trent and Wang, Qi. (2018). "The Impasct of Moving Entities on Wayfinding Performance". Journal of Environmental Psychology. Volume 56. April 2018. 20-29.
Zako, R. (2005). The Power of the Veil: Gender Inequality in the Domes-tic Setting of Traditional Courtyard Houses. In: Courtyard Housing: Past, Present and Future, Edward, B., M. Sibley, M. Hakmi and P. Land (Eds). Taylor and Francis Group, London, ISBN: 10: 0415262720. 65-70.