نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری رفاه اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی ،تهران، ایران
2 دانشیار سیاست گذاری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
3 استادیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن ،رودهن، ایران
چکیده
پژوهش حاضر، با اتخاذ زاویۀ دیدِ دیرینه‌شناسیِ سیاست، به کاوش در فضای گفتمانی‌ای پرداخته است که منجر به پدیداریِ ابژۀ سیاست‌های مسکن پس از انقلاب به‌مثابه تنها ابژۀ ممکن و مطلوب گردیده است، تا از این طریق به درک درستی از قواعدی که بر اجزای پراکندۀ گفتمانِ به پیش برندۀ سیاست‌گذاری مسکن در ایران پس از انقلاب حاکم است، نائل گردد. بدین منظور از ابزار تحلیل گفتمان فوکویی استفاده‌شده است. نتایج، نشانگرِ انحرافی است که در صورت‌بندی ابژۀ سیاست‌های مسکن پس از انقلاب در برنامه‌های توسعه از گفتمانِ مصرح در قانون اساسی رخ داده است، به‌گونه‌ای که طیِ جریانِ حکومتمندشدنِ سیاست‌های مسکن؛ سطوحِ ظهور، مراجع حدگذاری، و چارچوب‌های طبقه‌بندی، شکلی خاص، محدود، و حکومت‌پذیر از ابژه، به‌مثابه انسانی اقتصادی، را دیدنی و رؤیت‌پذیرکردند که منجر به این شد که مسکن از حقی همگانی به امتیازی ویژه بدل شده و از دسترس همگان خارج گردد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Discursive Transformation of the Housing Policies Objects in Post-Revolutionary Iran
نویسندگان [English]
- Masoomeh Shafiee 1
- Ali Akbar Tajmazinani 2
- Behrang Sedighi 3
1 PhD Candidate of Social Welfare, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Associate Professor of Social Policy, Allameh Taabataba'i University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Sociology, Islamic Azad University Rudehen Branch, Rudehen, Iran
چکیده [English]
The present study, taking the perspective of policy archeology, investigates the discourse space that has led to the emergence of the housing policy object after the revolution as the only possible and desirable object, in order to understand correctly the rules that govern the scattered components of the housing policy-making discourse in post-revolutionary Iran. In this regard, Foucauldian discourse analysis was used. The results show the deviation occurred in the formation of the housing policy-making object after the post-revolution Iran in the development programs from the official discourse of the Islamic Republic (authorized in the constitution), so that during the process of govermentalization of housing policies, surfaces of emergence, authorities of delimitation, and grid of specifications made the particular, limited, and governable form of the object, as an homo oeconomicus visible, leading to housing to be transformed to a special privilege from a public right to and be out of reach of everyone.
کلیدواژه‌ها [English]
- Housing
- Policy Archeology
- Discourse Analysis
- Object Formation
- Housing Governmentalization
- اسلیتر، داون و تونکیس، فران. (1386)، جامعه بازار: بازار و نظریه اجتماعی مدرن، ترجمۀ: حسین قاضیان و لاله خاکپور،تهران: نشر نی.
- اطهاری، کمال. (1384)، «فقر مسکن در ایران: فقر سیاست اجتماعی»، نشریه رفاه اجتماعی،دوره 5، شماره 18: 113-127.
- آقایی، پرویز. (1396)، «ارزیابی سیاست‌های تأمین مسکن شهری در جمهوری اسلامی ایران. شبکه مطالعات سیاست‌گذاری عمومی»، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری: 27-1.
- برادران، مراد؛ غفاری، غلامرضا؛ ربیعی، علی و محمد جواد، زاهدی مازندرانی. (1398)، «دولت و سیاست‌گذاری مسکن در ایران بعد از انقلاب اسلامی»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، شماره38 :179-218.
- بیات، آصف. (1391)، سیاست‌های خیابانی: جنبش تهیدستان در ایران، ترجمۀ: اسداله نبوی چاشمی، تهران: پردیس دانش.
- پورمحمدی، محمدرضا؛ صدر موسوی، میرستار و عابدینی، اصغر. (1391)، «تحلیلی بر سیاست‌های تأمین مسکن دولتی با تأکید بر برنامه‌های توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی»، نشریه مطالعات شهری، شماره3: 34-43.
- -دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل. (1387)، میشل فوکو: فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمۀ: حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
- دلوز، ژیل. (1394)، فوکو، ترجمۀ: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
- فلیک، اووه. (1388)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ: هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
- فوکو، میشل. (1388)، مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمۀ: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
- فوکو، میشل. (1393)، تئاتر فلسفه، گزیده‌ای از درس گفتارها، کوتاه‌نوشت‌ها، گفت‌وگوها و...، ترجمۀ: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران:نشر نی.
- فوکو، میشل. (1393)، دیرینه‌شناسی دانش، ترجمۀ: نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
- فوکو، میشل. (1394)، تولد زیست سیاست: درس گفتارهای کلژ دو فرانس، 1978-1979، ترجمۀ: رضا نجف زاده، تهران: نشر نی.
- قنبری، ابوالفضل و ظاهری، محمد. (1389)، «ارزیابی سیاست‌های کلان مسکن در برنامه‌های قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران»، نشریه مسکن و محیط روستا، دورۀ 29 ، شماره 132: 77-90.
- کاپوراسا، جیمز اِی و لِوین، دیوید پی. (1392)، نظریه‌های اقتصاد سیاسی، ترجمۀ: محمود عبدالله زاده، تهران: نشر ثالث.
- مشایخی، عادل. (1395)، تبارشناسی خاکستری است، تأملاتی دربارۀ روش فوکو، تهران: انتشارات ناهید.
- میلز، سارا. (1392)، میشل فوکو، ترجمۀ: مرتضی نوری، تهران: نشر مرکز.
- هزارجریبی، جعفر و امامی غفاری، زهرا. (1398)، «بررسی تحولات سیاست‌گذاری مسکن در ایران (1392-1358)«، برنامه‌ریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، شماره 38: 76-120.
- Brown, Wendy. (2015). Undoing the Demos: Neoliberalism’s Stealth Revolution. ZONE books.
- Dadson, Jago. (2006). “The Roll of the State: Government, Neoliberalism and Housing Assistance in Four Advanced Economies.” Housing, Theory and Society, 23 (4): 224-243.
- Doherty, Joe. (2004). “European Housing Policies: Bringing the State Back in?” European Journal of Housing Policy, 4(3): 253–560.
- Harloe, M. (1978).’’The Green Paper on Housing Policy” In: Brown, M and Daldwin, S (eds) The Year Book of Social Policy in Britain 1977, London: Routledge and Kegan Paul.
- Hastings, Annette. (2000). “Discourse Analysis: What Does It Offer Housing Studies?” Housing, Theory and Society,17:3, 131-139.
- Hodkinson, Stuart, and Watt, P. Mooney, G. (2013). “Introduction: Neoliberalism Housing Policy-Time for a Critical Re-Appraisal”, Critical Social Policy, 33: 3.
- Larner, Wendy. (2000). “Neo-liberalism: Policy, Ideology, Governmentality” Studies in Political Economy, 63:5-25.
- Marston, Greg. (2000). “Metaphor, Morality and Myth: A Critical Discourse Analysis of Public Housing Policy in Queensland.” Critical Social Policy, 20(3): 349–373.
- Marston, Greg. (2002). “Critical Discourse Analysis and Policy-Orientated Housing Research,” Housing, Theory and Society, 19:2, 82-91.
- May, Todd. (2014).” Governmentality”, In: Lawlor, L & Nale, J. (2014). The Cambridge Foucauldain Lexicon, Cambridge: University Press.
- Peck, Jamie and Adam Tickell. (2002). “Neoliberalizing Space” Antipode, 34(3): 380-404.
- Scheurich, James. (1994). “Policy Archaeology: A New Policy Studies Methodology”, Journal of Education Policy, 9(4): 297-316.
- Springer, Simon. (2012). “Neoliberalism as Discourse: Between Foucauldian Political Economy and Marxian Poststraucturalism”, Critical Discourse Studies,92(2): 133-147.
- Ward, Kevin and Kim England. (2007). Introduction: Reading Neoliberalization. In: K. England & K. Ward (Eds.), Neoliberalization: States, Networks, Peoples, Malden, MA: Blackwell.
- Woods, R. (2000). “Social Housing: Managing Multiple Pressures,” In: J. Clarke, Gewirtz & E. McLaughlin (Eds), New Managerialism, New Welfare? London: Open University and Sage Publications.
)