نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد جواد مقیسه ¹
• حسن احمدی ²
• میلاد همافر ³

¹ کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

² دانشیار شهرسازی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

³ دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

رقابت‌پذیری منطقه‌ای، یکی ‌از رویکردهای نوین توسعه منطقه‌ای محسوب می‌شود و به حالتی از توسعه اشاره دارد که موجبات افزایش بهره‌وری اقتصادی را به همراه بهبمود کیفیت زندگی در سطح منطقه فراهم می‌کند. یکی ‌از رویکردهای نوین که در تدوین برنامه‌های رقابت‌پذیری منطقه‌ای وجود دارد نظریه مراکز مکمل است و به حالتی اشاره دارد که در آن دو یا چند شهر به‌صورت دسته‌جمعی برای حرکت به‌سوی توسعه، مورد برنامه‌ریزی قرارگرفته‌اند. ازاین‌رو پژوهش حاضر باهدف اصلی تدوین چارچوبی برای ایجاد یک شبکه شهری رقابت‌پذیر شهری در مقیاس منطقه در پی یافتن شاخص‌های مؤثر بر رقابت‌پذیری شهری در استان مازندران بوده و در تلاش است تا با بهره‌مندی از شاخص‌های بدست‌آمده، به چارچوبی کلی برای ایجاد شبکه شهری رقابت‌پذیر در سطح استان به عنوان پاسخ به سوال‌های اصلی پژوهش دست یابد. تحقیق حاضر از نوع کمی است و از حیث روش در گروه تحقیقات کاربردی طبقه‌بندی می‌شود. برای بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر رقابت‌پذیری شهری در مقیاس منطقه، از تحلیل AHP و برای بررسی مزیت رقابتی هر یک از شهرستان‌ها از مدل تغییر سهم استفاده می‌شود. سرانجام با در نظر گرفتن مزیت رقابتی هر یک از شهرستان‌های 22 گانه استان و با استفاده از روش تحلیلی سواتمشخص می‌شود که 5 شهرستان نقش کشاورزی، 8 شهرستان نقش خدماتی و 9 شهرستان نقش صنعتی را به عنوان نقش اصلی توسعه خود، در راستای رسیدن به شبکه مکمل در مقیاس منطقه دارند.

کلیدواژه‌ها

• رقابت‌پذیری
• شبکه شهری
• نظریه مکمل شهری
• استان مازندران

عنوان مقاله [English]

Planning for urban competitiveness in the region (Case study: Mazandaran province)

نویسندگان [English]

• Mohammad Javad Moghiseh ¹
• Hassan Ahmadi ²
• Milad Homafar ³

¹ Master of Regional Planning, Faculty of Art and Architecture, University of Guilan, Rasht, Iran

² Associate Professor of Urban Planning,, University of Guilan, Rasht, Iran

³ PhD of Urban Planning, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the new-fashioned approaches to regional development is Regional Competitiveness, which provides increscent economic productivity coupled with regional well-being improvement. Additionally, the Complementary Urban Theory is one of the novel approaches to regional competitiveness planning. It would also be utilized when two or more cities are planned collectively to bring Intended development. Therefore, the following research is conducted to achieve a framework for establishing a competitive urban network at the province scale by taking advantage of extracted indicators. For this purpose, this research looks for beneficial indicators of urban competitiveness with the primary aim of preparing an urban competitive urban network framework at the regional scale.
With this in mind, the following research is categorized as quantitative research and applied science. Besides, it uses the analytic hierarchy process (AHP); to evaluate the efficacy of influential factors on urban competitiveness and uses the shift-share; to evaluate the competitive advantage of each of the counties. Finally, it results in five counties having the agricultural rule, eight counties having the service rule, and nine counties having the industrial rule as the primary rule to achieve a complementary network at the regional scale; In fact, the result came by considering the competitive advantage of each of twenty-two counties of the study province, coupled with SWOT analysis, and based on Porter's Diamond Theory.

کلیدواژه‌ها [English]

• competitiveness
• Urban Network
• Complementary Urban Theory
• Mazandaran province