نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رحمان فراهانی
• صادق صالحی
• مهربان پارسامهر

دانشگاه مازندران

چکیده

فقرشهری در ایران همواره پدیده‌ای چندوجهی و متأثر از بافت‌های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی بوده است. این پژوهش با تکیه بر نظریه‌های تحلیل گفتمان انتقادی با الهام از نظریات لاکلاو و موفه ، به مطالعه گفتمان‌های دولتی پیرامون فقرشهری در جمهوری اسلامی از دولت سوم تا سیزدهم می-پردازد. این مطالعه همچنین به بررسی عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر موفقیت یا ناکامی‌ گفتمان‌های فقرزدایی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه تکنیک‌های گفتمانی و چارچوب‌های نظری خاص هر دوره، در تصمیم‌گیری‌ها و توزیع منابع اقتصادی تأثیرگذار بوده است. به‌منظور گردآوری داده‌ها، اسناد رسمی دولتی، بیانات سیاست‌گذاران مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که در دوره‌های مختلف، تفسیرها و پیامدهای سیاسی-اجتماعی متفاوتی از مفهوم فقر شکل گرفته است؛ چنان‌که در برخی دوره‌ها، تأکید بر دفاع و فشارهای اقتصادی ناشی از جنگ، امکان اجرای گسترده‌ سیاست‌های رفاهی را محدود ساخت و در دوره‌های دیگر، رویکردهای عدالت توزیعی و حمایت‌های اجتماعی برجسته شدند. در مجموع، نتایج نشان می‌دهد گفتمان فقر نقشی کلیدی در ساختاردهی به سیاست‌های عمومی داشته، و طرز تلقی دولت از ریشه‌ها و راهکارهای فقر را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار داده است.

کلیدواژه‌ها

• فقر
• فقر شهری
• گفتمان فقر
• دولت‌های سوم تا سیزدهم

موضوعات

• برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای

عنوان مقاله [English]

The Urban Poverty Discourse in Iran: Discourse Analysis of the Evolution of Government Policies and Ideological Representations Between the Third to the Thirteenth Governments

نویسندگان [English]

• rahman farahani
• sadeq salehi
• mehraban parsamehr

mazandaran university

چکیده [English]

Urban poverty in Iran has always been a multifaceted phenomenon influenced by political, ideological, and economic contexts. Relying on critical discourse analysis theories inspired by the works of Laclau and Mouffe, this research examines governmental discourses surrounding urban poverty in the Islamic Republic of Iran from the Third to the Thirteenth Administration. The study also investigates the internal and external factors affecting the success or failure of anti-poverty discourses and demonstrates how the discursive techniques and specific theoretical frameworks of each period have influenced decision-making and the allocation of economic resources.
To collect data, official government documents and policymakers' statements were analyzed. The findings indicate that in different periods, the interpretations and socio-political outcomes of the concept of poverty varied significantly. For instance, during certain periods, an emphasis on defense and the economic pressures of war limited the implementation of broad welfare policies, whereas in other periods, distributive justice approaches and social support measures took center stage. Overall, the results show that poverty discourse has played a crucial role in shaping public policies, directly influencing the government’s perception of the causes and solutions to poverty.

کلیدواژه‌ها [English]

• Poverty
• Urban poverty. poverty discourse
• third to thirteenth governments