برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
مهشید نجاتی؛ سحر ندایی طوسی
چکیده
در پی بحران اعتماد به حرفة مبتنی بر عقلانیت فنی، در عرصه برنامهریزی شهری، شکاف میان نظریه (دانش صریح) و عمل مطرح شده است. هدف این پژوهش، در چارچوب مرور سیستماتیک، شناسایی و قیاس رویکردهای رابطه میان دانش و عمل برنامهریزان شهری و بسط آنها در اندیشه و عمل برنامهریزی است. بدین منظور، از طریق راهنمای عمل پریزما، 584 منبع از پایگاههای ...
بیشتر
در پی بحران اعتماد به حرفة مبتنی بر عقلانیت فنی، در عرصه برنامهریزی شهری، شکاف میان نظریه (دانش صریح) و عمل مطرح شده است. هدف این پژوهش، در چارچوب مرور سیستماتیک، شناسایی و قیاس رویکردهای رابطه میان دانش و عمل برنامهریزان شهری و بسط آنها در اندیشه و عمل برنامهریزی است. بدین منظور، از طریق راهنمای عمل پریزما، 584 منبع از پایگاههای داده اسکوپوس، وب آو ساینس و ایرانداک با جستجوی کلیدواژهها در محدوده زمانی تا پایان سال 2022 میلادی به دست آمد و سپس با مرور به ترتیب عنوان، چکیده و تماممتن آنها، 44 منبع برای سنتز انتخاب شد. در ادامه، با استفاده از ابزارهای VOSviewer، Scholar GPT و Excel، مطالعات منبعشناختی و تلفیقی روی این منابع انجام گرفت. در مطالعات تلفیقی، پس از کدگذاری، چهار رویکرد شناسایی شد. رویکرد عملمحور با تأکید بر دانش ضمنی، قائل به دانش صریح در عمل نیست و تقریباً در مقابل رویکرد پرکسیسمحور است. در میان این دو، رویکردهای پیشایندی و تأملی با میزان معکوسی از اتکا به دانش صریح و ضمنی هستند. این رویکردها بازتابی از گفتمانها و ساختارهای تصمیمگیری متکثر موقعیتمبنا در اندیشه و عمل برنامهریزی هستند.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
سیداحمد میرمحمدتبار؛ مریم سهرابی
چکیده
با افزایش روند شهری شدن در جهان، میزان مصرف در حال افزایش است. یک پیامد اجتنابناپذیر مصرف بیشتر، افزایش سریع مقدار زباله جامد تولیدی است. امروزه شرایط مدیریت پسماند در کشورهای درحالتوسعه نامناسب است. طی دو دهه اخیر، علیرغم فعالیتهای سازمان مدیریت پسماند و سازمان فرهنگی شهرداری مشهد برای ترویج تفکیک زباله و مدیریت صحیح پسماند، ...
بیشتر
با افزایش روند شهری شدن در جهان، میزان مصرف در حال افزایش است. یک پیامد اجتنابناپذیر مصرف بیشتر، افزایش سریع مقدار زباله جامد تولیدی است. امروزه شرایط مدیریت پسماند در کشورهای درحالتوسعه نامناسب است. طی دو دهه اخیر، علیرغم فعالیتهای سازمان مدیریت پسماند و سازمان فرهنگی شهرداری مشهد برای ترویج تفکیک زباله و مدیریت صحیح پسماند، نرخ تفکیک زباله از مبدأ در شهر مشهد در حد قابل قبول نیست و نیاز است به بررسی چالشهای مدیریت پسماند است تا مشکلات و دلایل مدیریت نامناسب پسماند در شهر مشهد شناسایی شود. هدف اصلی تحقیق شناسایی چالشهای مدیریت پسماند و دلایل آن در شهر مشهد است. دادههای این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه عمیق گردآوری شده و از روش تحلیل مضمون برای تحلیل دادهها استفاده شده است. با کمک نمونهگیری هدفمند و با معیار اشباع نظری با 25 نفر از مصاحبهشوندگان مصاحبه انجام شد و نهایتاً دادههای گردآوری شده در قالب دو مضمون فراگیر و هشت مضمون سازمان دهنده، کدگذاری و تحلیل گردید. نتایج تحقیق درباره مشکلات مدیریت پسماند در مشهد نشان میدهد که چهار مضمون سازمان دهنده رفتارهای ناپایدار زیستمحیطی شهروندان، نارسایی قانونی-ساختاری، ناکارآمدی اجرایی و مشکلات مرتبط با زائران در ایام پیک مهمترین چالشهای مدیریت پسماند در شهر مشهد هستند. همچنین چهار مضمون سازمان دهنده خلأهای فرهنگی و اجتماعی، نگاه کالایی و درآمدی به پسماند، بازدارندگی پایین قوانین و ضعف سازمانی مهمترین دلایل چالشهای مدیریت پسماند در شهر مشهد است.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
رحمان فراهانی؛ صادق صالحی؛ مهربان پارسامهر
چکیده
فقرشهری در ایران همواره پدیدهای چندوجهی و متأثر از بافتهای سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی بوده است. این پژوهش با تکیه بر نظریههای تحلیل گفتمان انتقادی با الهام از نظریات لاکلاو و موفه ، به مطالعه گفتمانهای دولتی پیرامون فقرشهری در جمهوری اسلامی از دولت سوم تا سیزدهم می-پردازد. این مطالعه همچنین به بررسی عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار ...
بیشتر
فقرشهری در ایران همواره پدیدهای چندوجهی و متأثر از بافتهای سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی بوده است. این پژوهش با تکیه بر نظریههای تحلیل گفتمان انتقادی با الهام از نظریات لاکلاو و موفه ، به مطالعه گفتمانهای دولتی پیرامون فقرشهری در جمهوری اسلامی از دولت سوم تا سیزدهم می-پردازد. این مطالعه همچنین به بررسی عوامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر موفقیت یا ناکامی گفتمانهای فقرزدایی میپردازد و نشان میدهد چگونه تکنیکهای گفتمانی و چارچوبهای نظری خاص هر دوره، در تصمیمگیریها و توزیع منابع اقتصادی تأثیرگذار بوده است. بهمنظور گردآوری دادهها، اسناد رسمی دولتی، بیانات سیاستگذاران مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها حاکی از آن است که در دورههای مختلف، تفسیرها و پیامدهای سیاسی-اجتماعی متفاوتی از مفهوم فقر شکل گرفته است؛ چنانکه در برخی دورهها، تأکید بر دفاع و فشارهای اقتصادی ناشی از جنگ، امکان اجرای گسترده سیاستهای رفاهی را محدود ساخت و در دورههای دیگر، رویکردهای عدالت توزیعی و حمایتهای اجتماعی برجسته شدند. در مجموع، نتایج نشان میدهد گفتمان فقر نقشی کلیدی در ساختاردهی به سیاستهای عمومی داشته، و طرز تلقی دولت از ریشهها و راهکارهای فقر را بهطور مستقیم تحت تأثیر قرار داده است.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
سحر زمانی نژاد؛ رضا واعظی؛ غلامرضا کاظمیان شیروان؛ حسین اصلی پور
چکیده
رویکردها به حکمرانی شهری در حال تغییر است و حکمرانی هوشمند به دلیل نقش فزاینده فناوری در کارکردهای شهری، به عنوان راهکار مناسب برای مواجهه با موضوعات شهری مطرح می باشد. اگرچه توجه صرف به هوشمندسازی، امکان تحقق دستاوردهای مورد انتظار شهرها را فراهم نکرده و بی توجهی به زمینه و تعاملات پیچیده میان فناوری و ساختار اجتماعی و ناکارامدی ...
بیشتر
رویکردها به حکمرانی شهری در حال تغییر است و حکمرانی هوشمند به دلیل نقش فزاینده فناوری در کارکردهای شهری، به عنوان راهکار مناسب برای مواجهه با موضوعات شهری مطرح می باشد. اگرچه توجه صرف به هوشمندسازی، امکان تحقق دستاوردهای مورد انتظار شهرها را فراهم نکرده و بی توجهی به زمینه و تعاملات پیچیده میان فناوری و ساختار اجتماعی و ناکارامدی در شناخت مطالبات درست محتوای شهر، باعث گردیده که پیاده سازی بروز ترین فناوری ها نیز، ناکام مانده و صرفا اتلاف سرمایه و نارضایتی بیشتر به همراه داشته باشد. هدف پژوهش، شناخت مولفه های ساختاری حکمرانی هوشمند شهری زمینه گرا به عنوان یکی از مفاهیم نوین در حوزه مدیریت شهری است. در این پژوهش، از روش تحقیق فراترکیب استفاده شده و اسناد کتابخانه ای از منابع معتبر داخلی و بین الملی بین سالهای 2010 لغایت 2024 بررسی گردیده است. مطالعات نشان می دهد غالب پژوهشها با رویکرد شهر هوشمند انجام و به زمینه به عنوان شاخص کلیدی در حکمرانی هوشمند شهری کمتر توجه شده است. یافته ها منجر به شناسایی 3 مضمون فراگیر(زمینه، اجزا و هدف) و 11 مضمون سازمان دهنده(بافت سیاسی، بافت فضایی،بافت اجتماعی، نهاد، فناوری، همکاری و مشارکت ،رهبری و شایستگی ها، سرمایه انسانی و موضوعات شهری) می شود.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
زهره صالحی نژاد؛ محمد مهدی محمدی پور؛ سیدعلی المدرسی
چکیده
ساختوساز غیرمجاز از چالشهای اساسی در توسعه شهری به شمار میرود. بیشتر ساختوسازهای غیرمجاز در شهرهای بزرگ ایران، مربوط به تخلفات ارتفاعی و احداثی، پروانه ساخت و مربوط به کاربریهای تجاری است. روشهای رایج جهت کنترل ساختوساز زمانبر و پرهزینه است. ازاینرو هدف اصلی این پژوهش ارائه چارچوبی جهت برآورد سریع و کمهزینه، در نظارت ...
بیشتر
ساختوساز غیرمجاز از چالشهای اساسی در توسعه شهری به شمار میرود. بیشتر ساختوسازهای غیرمجاز در شهرهای بزرگ ایران، مربوط به تخلفات ارتفاعی و احداثی، پروانه ساخت و مربوط به کاربریهای تجاری است. روشهای رایج جهت کنترل ساختوساز زمانبر و پرهزینه است. ازاینرو هدف اصلی این پژوهش ارائه چارچوبی جهت برآورد سریع و کمهزینه، در نظارت و آشکارسازی ساختمانهای غیرمجاز و تخلفات ارتفاعی منطقه امام شهر یزد به دلیل تراکم جمعیت، ساختوساز و پتانسیل بالای مهاجر پذیری، با استفاده از تلفیق تصاویر ماهواره راداری سنتینل 1 و اپتیک سنتیل 2 در بازه زمانی 2015 تا 2020 است. بدین منظور پس از تصحیحات هندسی و رادیومتریک تصاویر با استفاده از نرمافزارهای SNAP و ENVI ،برای جداسازی و تفکیک ساختمانها بر اساس ارتفاع، نخست با استفاده از ویژگیهای بافتی شامل میانگین ، واریانس و نبود تشابه در پلاریزیشن VV،VH باهم در یک دسته قرارگرفته و با استفاده از روش طبقهبندی شبکه عصبی مصنوعی، سطوح نفوذناپذیر شهری و ارتفاع ساختمانها و استفاده از تصاویر اپتیکی برای شناسایی سایه ساختمان ها استخراج گردید. نتایج پردازشها، میانگین ضریب کاپا و دقت کلی تصاویرسنتینل -1با پلاریزیشن VV برابر 16/77و 5/79 درصدو در پلاریزیشن VH برابر 16/79 و 66/80 درصد و برای نقشه طبقهبندی شبکه عصبی تصاویر سنتینل -2، 73و66/75درصد ؛ هم چنین تعداد و مساحت ساخت وسازهای غیرمجاز نشان داد که درسال 1394محدوده مورد مطالعه بیشترین میزان ساخت و ساز غیرمجازنسبت به سایر سالهای مطالعاتی به سبب ضعف در بازدید میدانی پلیس ساختمان ، خلا قانونی برخورد با متخلفین و نحوه رسیدگی یا عوامل تخلف(شهرداری،شهروند) اشاره دارد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
حسین حبیبی
چکیده
این پژوهش با رویکردی بینرشتهای پویاییهای اجتماعی پسِ روند تحول هویت جمعی در جنوب کرمان را در حدود نیم سدۀ اخیر کاویده است. تحقیق حاضر با طرح این پرسش که آیا زمینهیابی تاریخی نقش عناصر شهری مرتبط با میراث فرهنگی در فضای عمومی منطقۀ جنوب کرمان ممکن است، گمان داشته با مطالعۀ توصیفی-تحلیلی عناصر فرهنگی در فضای عمومی شهر جیرفت میتوان ...
بیشتر
این پژوهش با رویکردی بینرشتهای پویاییهای اجتماعی پسِ روند تحول هویت جمعی در جنوب کرمان را در حدود نیم سدۀ اخیر کاویده است. تحقیق حاضر با طرح این پرسش که آیا زمینهیابی تاریخی نقش عناصر شهری مرتبط با میراث فرهنگی در فضای عمومی منطقۀ جنوب کرمان ممکن است، گمان داشته با مطالعۀ توصیفی-تحلیلی عناصر فرهنگی در فضای عمومی شهر جیرفت میتوان روند تحول چنان مضامینی را رمزگشایی کند. بنیان نظری آن بر «نظریۀ عمل» در جامعهشناسی و مفهوم «فرهنگ مادی» در باستانشناسی و انسانشناسی استوار بوده و دادههای کیفی به روشهای کتابخانهای و میدانی گردآوری شدهاند. با تحلیل شرایط اجتماعی-سیاسی استدلال شده که وضعیت «ناسازش» اجتماعی منطقه در دهههای 50 و 60 خورشیدی قابل مطالعه است. با مطرح شدن میراث حوزۀ فرهنگی جیرفت در مجامع علمی پس از دهۀ 80، تلاشهایی محلی برای دستیابی به موقعیتهای ممتاز در «میدان» اقتصادی با کنترل میدان قدرت تا حدی مهار گشته و راهبردها به کنش در میدان علمی محدود شد. دستاوردهای علمی به برجسته شدن مفاهیم هویت و میراث متمایز در «عادتوارۀ» گروهی مردمان منطقه انجامید. نمادهای میراث فرهنگی در فضای شهری تجلی مادی این سرمایۀ اجتماعی نوپدید هستند که کنشگران بر پایۀ «باور دُگزایی» هویت متمایز در راهبردهایشان برای تحول نظم موجود در جنوب کرمان آن دوره بهکار گرفتهاند.
