نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاهه علامه طباطبائی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در میان تمامی مباحث مربوط به شهر پایدار، مبحث حمل‌ونقل شهری در اولویت قرار دارد. حمل‌ونقل در واقع موضوعی محوری در زندگی ما و نیز یکی از مشکلات جدی است که با آن روبه‌رو هستیم. نظر به اینکه بافتتاریخیو کهنهستهمرکزیاغلبشهرها، کهعناصرارزشمندوباستانیشهررادر خود جای‌ دادهوبه‌مثابههویتوپیشینهشهرونداناست بامشکلاتمتعددکالبدی، اقتصادیواجتماعیمواجه است و سهولتدسترسیفیزیکیوبصریبهاین بخشازشهر،می‌تواند موجبارتقاسطح شاخص‌های کیفیت محیطشود؛ لزوم توجه به سیاست‌هایجدیدشهرسازی در امر برنامه‌ریزیحمل‌ونقلاز طریقدسترسیپیاده، دوچرخهوحمل‌ونقلعمومی رادر این‌گونه از بافت‌ها نشان می‌دهد. این مقاله نیز باهدف اصلی ضرورت پایدارسازی حمل‌ونقل در بافت‌های تاریخی در جهت ارتقاء کیفیت محیطی درصدد آن است؛ ضمن مطالعه ادبیات نظری، به بررسی اقدامات حمل‌ونقلی صورت گرفته در مرکز تاریخی شهر مشهد در نگاهی تطبیقی - تحلیلی با نمونه بارز و موفق جهانی مرکز تاریخی شهر فرایبورگ بپردازد و به این پرسش اساسی که " آیا پیاده‌سازی حمل‌ونقل پایدار در بافت‌های تاریخی می‌تواند سبب ارتقاء سطح شاخص‌های کیفیت محیط شهری گردد یا خیر"، پاسخ دهد. پژوهش حاضر؛ ضمن ارائه شاخص‌های مناسب، با استفاده از روش چک‌لیست‌های کیفی دودویی طراحی شهری و نیز مطالعه تطبیقی – تحلیلی صورت گرفته، نشان می‌دهد که پیاده‌سازی حمل‌ونقل پایدار در بافت‌های تاریخی موجب احیاء و ارتقاء سطح شاخص‌های کیفیت محیط شهری خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Transportation Stabilization In Order To Improve The Quality of Urban Environment With an Emphasis On Historical Context (Comparative Study of Mashhad and Freiburg)

نویسندگان [English]

  • Ali Khaksari 1
  • Elham Rohani Cholaei 2

چکیده [English]

Of all the issues related to sustainable cities, urban transportation is a
priority issue. Transportation is a central issue in our lives and also a serious
problem that we are faced with. Since the historical and ancient context of
the center of the most cities, which is the home to ancient and treasured
elements just like as the identity and background of the citizens, is faced
with physical, social and economic problems. besides fast and easily
physical and visual access to this part of town can improve the
environmental quality indicators; Therefore, paying attention to new urban
policies considering transport planning, through access on foot, bike and
public transport seem necessary. Considering the necessity of stabilization of
transportation in the historical context to enhance environmental quality

احد نژاد، محسن ؛ روستایی، شهریور؛ زنگیشه ای، سجاد . ( 1390 )، آسیب شناسی 
مداخلات در نوسازی بافت های قدیمی و فرسوده (مطالعه موردی : محله
فیض آباد).
بوچانی، محمدحسین ( 1383 )، نوسازی بافت که ن قزوین آزمونی برای مدیریت 
شهری، مجله شهرداری ها، سال ششم، شماره 70
پاکزاد، جهانشاه . ( 1385 )، راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران ، تهران ، 
شرکت طرح و نشر پیام سیما.
پاکزاد، جهانشاه . ( 1385 )، مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری، تهران، انتشارات 
شهیدی
پورمحمدی، مرض یه. ( 1389 )، امکان سنجی پیاده راه سازی محیط پیرامون حرم 
حضرت معصومه (س) با تأکید بر ارتقاء امنیت اجتماعی ، رفیعیان، مجتبی،
پایان نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت
مدرس.
ثقفی اصل، آرش . ( 1387 )، اهمیت و نقش پیاده راه در شبکه حمل ونقل شهر 
. پایدار، جستارهای شهرسازی، شماره 26 و 27
رفیعیان، مجتبی، صدیقی، اسفندیار، پورمحمدی، مرضیه . امکان سنجی ارتقاء کیفیت 
محیط از طریق پیاده راه سازی محورهای شهری (نمونه موردی : محور خیابان ارم
، بخش مرکزی شهر قم )، مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه ای، سال 3
. شماره 11
زندی اتشبار، امیرحسین، خاکساری، علی . حمل ونقل پایدار و س یاست ها یی برای 
یازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی ،ASI رسیدن به آن با معرفی استراتژی
حمل ونقل و ترافیک.
پایدارسازی حمل ونقل در جهت ارتقا ... 101
طرح نوسازی و بهسازی بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا (ع). مهندسین 
( مشاور طاش، ( 1385
فلامکی، محمد منصور . ( 1384 ). سیری در تجارب مرمت شهری از ونیز تا 
شیراز، تهران: نشر فضا وابسته به موسسه علمی و فرهنگی فضا.
مسعود، محمد، مدنی، فروغ، تدین، بهاره ( 1392 )، دستیابی به شاخص ها ی کیفی 
برای الگو گیری از منظر بافت های تاریخی در توسعه های پیرامون؛ نمونه موردی
. محله علی قلی آقا در اصفهان، مجله برنامه ریزی فضایی، سال سوم، شماره 4
ناظری، شفیقه ، روحی کلاش، حمید . ( 1387 )، بهسازی و نوسازی بافت ها ی 
مجله فضای جغرافیایی ، سال ،« تبدیل تهدیدها به فرصت ها » فرسوده شهری
هشتم، شماره 21
یزدان پناهی، ملیسا ؛ ملکی، کیمیا . بررسی جایگاه حمل ونقل در توسعه اقتصادی 
پایدار شهری.
 Buehler, R. Tech, V. Alexandria. (2012). Travel Behavior, Transport
Policy, and Sustainable Transport in Germany and the USA,
Tuesdays at APA–DC,” 21. (PPT).
 Buehler, R & Pucher, J. (2011). Sustainable Transport in Freiburg:
Lessons from Germany’s Environmental Capital, International
Journal of Sustainable Transportation, 5:43–70.
 Jäppinen, S. Toivonen, T & Salonen, M. (2013). Modelling the potential
effect of shared bicycles on public transport travel times in Greater
Helsinki: An open data approach, 13-24.
 Lindholm, M. (2010). A sustainable perspective on urban freight
transport: Factors affecting local authorities in the planning
procedures.
102 فصلنامه برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای شماره 1، پاییز 1394
 Mat Yazid, M. Ismail, R. Atiq, R. (2011). The Use of Non-Motorized
For Sustainable Transportation in Malaysia, 125-134.
 Nasrudin, Na. Md Nor, A. Mohd Noor, H. Abdullah, Y. (2013). Urban
Resident s Awareness and Readiness for Sustainable Transportation
Case Study: Shah Alam, Malaysia, 632-643.
 Raja Ariffin, R. Zahari, R. (2013). Towards a Sustainable Urban
Zransport System in the Klang Valley, Malaysia: The key challenges,
638-645.
 Ruesch, M. Hegi, P. Haefeli, U. Matti, D. Schultz, B. Rütsche, P. (2012).
Sustainable goods supply and transport in conurbations: Freight
strategies and guidelines, 116-133.
 Russo, F. Comi, A. (2012). City characteristics and urban goods
movements: A way to environmental transportation system in a
sustainable city, 61- 73.
 Song,M. Yin, M. Chen, X. Zhang, L & Li, M. (2013). A Simulation-
Based Approach for Sustainable Transportation Systems Evaluation
and Optimization: Theory, Systematic Framework and Applications,
2274-2286.
 Vision of City Freiburg. (2013).