احمد پوراحمد؛ حسن کلانتری؛ امیر اشنوی؛ مهدی مولایی آرائی
چکیده
در کشورهای پیشرفته و صنعتی غربی و حتی کشورهای جنوب شرق آسیا سالهای زیادی است که تلاش کرده‌اند تا مبانی حمل‌ونقل پایدار و فعال بر مبنای پیاده مداری و دوچرخه‌سواری را در میان مردم ترویج کنند. در این کشورها در راستای افزایش ایمنی دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، مسیرهای ویژه‌ای را تدارک دیده‌اند که علاوه بر شاخص زیبایی، ترغیب‌کننده ...
بیشتر
در کشورهای پیشرفته و صنعتی غربی و حتی کشورهای جنوب شرق آسیا سالهای زیادی است که تلاش کرده‌اند تا مبانی حمل‌ونقل پایدار و فعال بر مبنای پیاده مداری و دوچرخه‌سواری را در میان مردم ترویج کنند. در این کشورها در راستای افزایش ایمنی دوچرخه‌سواری و پیاده‌روی، مسیرهای ویژه‌ای را تدارک دیده‌اند که علاوه بر شاخص زیبایی، ترغیب‌کننده دوچرخه‌سواران می‌باشد. در کشور ایران نیز هرچند دیر اما چند سالی است که در شهرهای گوناگونی این طرح پیاده شده است. مردم کاشآن‌هم در زمره ساکنان شهرهای تاریخی ایران هستند که سابقه دیرینه‌ای در استفاده از دوچرخه دارند. بر این منوال و در شرایط کنونی که وسایل نقلیه موتوری مشکلات زیادی پدید آورده‌اند بررسی جایگاه دوچرخه در نظام حمل‌ونقل شهری کاشان ضرورت دیده شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی موانع دوچرخه‌سواری در کاشان و عوامل مؤثر در افزایش استفاده از آن می‌باشد. پس از مطالعه کتابخانه‌ای و بررسی مبانی نظری موضوع، داده‌های موردنیاز به شیوه پیمایشی با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری و با روش‌های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون‌های پیرسون، تی و فریدمن) با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان میدهد مهم‌ترین مانع عدم استفاده از دوچرخه ترس از تصادف با وسایل نقلیه موتوری می‌باشد. بین استفاده از حمل‌ونقل انسان‌محور با متغیرهای میزان آگاهی و وضعیت فضای کالبدی مسیرهای دوچرخه‌سواری رابطه معنی‌داری وجود دارد.
محمدتقی رضویان؛ حامد قادرمرزی؛ مهدی علیان؛ رامین چراغی
چکیده
از اوایل دهه ۹۰ میلادی به‌کارگیری شاخص‌های مربوط به اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد در برنامه‌ها و پروژه‌های آژانس‌های دولتی مجدداً رونق یافته است و مدیریت شهری نیز از این موج بی‌نصیب نمانده است. از آنجایی که مدیریت شهری با شکل‌دهی به فضای زیستی در همه زمینه‌ها، در پی افزایش رفاه شهروندان و دستیابی به توسعه پایدار محله‌ای و شهری ...
بیشتر
از اوایل دهه ۹۰ میلادی به‌کارگیری شاخص‌های مربوط به اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد در برنامه‌ها و پروژه‌های آژانس‌های دولتی مجدداً رونق یافته است و مدیریت شهری نیز از این موج بی‌نصیب نمانده است. از آنجایی که مدیریت شهری با شکل‌دهی به فضای زیستی در همه زمینه‌ها، در پی افزایش رفاه شهروندان و دستیابی به توسعه پایدار محله‌ای و شهری است؛ ارزیابی عملکرد، در حقیقت یکی از ابزارهای اصلی و اساسی مدیریت جهت تحقق اهداف، استراتژی‌ها و برنامه‌ها می‌باشد و یکی از راه‌های ارزیابی عملکرد میزان رضایت مردم می‌باشد. در همین راستا پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه و در ارتباط با ابعاد پایداری محله‌ای و عملکرد مدیریت شهری در پایداری محله‌ای، به دنبال سنجش وضعیت عملکرد مدیریت شهری و تعیین استراتژی بهینه در بافت تاریخی شهر یزد می‌باشد. نتایج حاصله از میزان رضایتمندی شهروندان از عملکرد مدیریت شهری، در ابعاد چهارگانه اجتماعی- فرهنگی، زیست- محیطی، اقتصادی و کالبدی- فیزیکی نشانگر این است که در تمامی محلات بافت تاریخی شهر یزد، عملکرد مدیریت شهری از منظر شهروندان قابل‌قبول نمی‌باشد و لازم است مدیریت شهری با در دستور کار قرار دادن استراتژی ارتقاء در تمامی محلات بر تأمین هرچه بهتر شاخص‌های عملکردی و به‌طور ویژه شاخص‌های مرتبط با پایداری محله‌ای همت گمارد و با تمرکز برنامه‌ها، منابع و فعالیت‌ها و به تأمین هرچه مطلوب‌تر خدمات موردنیاز شهروندان اقدام نماید.
علی خاکساری؛ الهام روحانی چولائی
چکیده
در میان تمامی مباحث مربوط به شهر پایدار، مبحث حمل‌ونقل شهری در اولویت قرار دارد. حمل‌ونقل در واقع موضوعی محوری در زندگی ما و نیز یکی از مشکلات جدی است که با آن روبه‌رو هستیم. نظر به اینکه بافتتاریخیو کهنهستهمرکزیاغلبشهرها، کهعناصرارزشمندوباستانیشهررادر خود جای دادهوبه‌مثابههویتوپیشینهشهرونداناست بامشکلاتمتعددکالبدی، اقتصادیواجتماعیمواجه ...
بیشتر
در میان تمامی مباحث مربوط به شهر پایدار، مبحث حمل‌ونقل شهری در اولویت قرار دارد. حمل‌ونقل در واقع موضوعی محوری در زندگی ما و نیز یکی از مشکلات جدی است که با آن روبه‌رو هستیم. نظر به اینکه بافتتاریخیو کهنهستهمرکزیاغلبشهرها، کهعناصرارزشمندوباستانیشهررادر خود جای دادهوبه‌مثابههویتوپیشینهشهرونداناست بامشکلاتمتعددکالبدی، اقتصادیواجتماعیمواجه است و سهولتدسترسیفیزیکیوبصریبهاین بخشازشهر،می‌تواند موجبارتقاسطح شاخص‌های کیفیت محیطشود؛ لزوم توجه به سیاست‌هایجدیدشهرسازی در امر برنامه‌ریزیحمل‌ونقلاز طریقدسترسیپیاده، دوچرخهوحمل‌ونقلعمومی رادر این‌گونه از بافت‌ها نشان میدهد. این مقاله نیز باهدف اصلی ضرورت پایدارسازی حمل‌ونقل در بافت‌های تاریخی در جهت ارتقاء کیفیت محیطی درصدد آن است؛ ضمن مطالعه ادبیات نظری، به بررسی اقدامات حمل‌ونقلی صورت گرفته در مرکز تاریخی شهر مشهد در نگاهی تطبیقی - تحلیلی با نمونه بارز و موفق جهانی مرکز تاریخی شهر فرایبورگ بپردازد و به این پرسش اساسی که " آیا پیاده‌سازی حمل‌ونقل پایدار در بافت‌های تاریخی می‌تواند سبب ارتقاء سطح شاخص‌های کیفیت محیط شهری گردد یا خیر"، پاسخ دهد. پژوهش حاضر؛ ضمن ارائه شاخص‌های مناسب، با استفاده از روش چک‌لیست‌های کیفی دودویی طراحی شهری و نیز مطالعه تطبیقی – تحلیلی صورت گرفته، نشان میدهد که پیاده‌سازی حمل‌ونقل پایدار در بافت‌های تاریخی موجب احیاء و ارتقاء سطح شاخص‌های کیفیت محیط شهری خواهد شد.
شهریور روستایی؛ فاطمه زادولی؛ شاهرخ زادولی خواجه
چکیده
سکونتگاه‌های غیررسمی در ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نمودی از روند رو به رشد نابرالبری‌های فضایی و افزایش فقر در شهرهاست. از این شیوه سکونت، در شهر تبریز می‌توان به بخش‌هایی از شمال شهر اشاره نمود که با مکانیسم خاص خود، به‌سرعت در حال گسترش‌اند. از این‌رو هدف این مقاله سنجش فقر اجتماعی در مناطق حاشیه‌نشین شمال ...
بیشتر
سکونتگاه‌های غیررسمی در ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نمودی از روند رو به رشد نابرالبری‌های فضایی و افزایش فقر در شهرهاست. از این شیوه سکونت، در شهر تبریز می‌توان به بخش‌هایی از شمال شهر اشاره نمود که با مکانیسم خاص خود، به‌سرعت در حال گسترش‌اند. از این‌رو هدف این مقاله سنجش فقر اجتماعی در مناطق حاشیه‌نشین شمال شهر تبریز و مقایسه آن با شهر تبریز می‌باشد. تحلیل حاضر از نظر نوع توصیفی - تحلیلی و از نظر ماهیت کاربردی می‌باشد که با توجه به مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد غالب بر تحقیق از نوع کمی است. جامعه آماری حاشیه‌نشینان شمال شهر تبریز در سال 1390 می‌باشد و داده‌های این پژوهش از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 مرکز آمار ایران (بلوک‌های آماری) استخراج شده است. برای تجزیه‌وتحلیل این داده‌ها و نشان دادن پراکنش فقر اجتماعی در محدوده مورد مطالعه از نرم‌افزار Arc/GIS استفاده گردیده است. یافته‌های پژوهش نشان میدهد که محدوده مورد مطالعه در سال 1390 دارای 2116 بلوک می‌باشد که از این تعداد 181 بلوک معادل 56/8 درصد در وضعیت مطلوب، 465 بلوک معادل 98/21 درصد در وضعیت نسبتاً مطلوب، 504 بلوک معادل 81/23 درصد در وضعیت متوسط، 563 بلوک معادل 61/26 درصد در وضعیت نسبتاً نامطلوب و 403 بلوک معادل 04/19 درصد نیز در وضعیت نامطلوب قرار دارند. همچنین کیفیت این شاخص‌های اجتماعی در بلوک‌های نزدیک به متن شهر مطلوب‌تر از بلوک‌های حاشیه‌ای می‌باشد یعنی پراکنش فقر اجتماعی به حاشیه شهر گرایش دارد.
غلامرضا لطیفی؛ مژده باباگلی
چکیده
در پژوهش حاضر روند نابرابری‌های فضایی در تهران موردبررسی قرار می‌‌گیرد. برای بررسی فضاهای نابرابر شهری در تهران، توزیع شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و مطلوبیت فضا و رابطه آن‌ها مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. این شاخص‌ها از تحلیل ثانویه نتایج تفصیلی سرشماری‌های نفوس و مسکن و طرح‌های جمع‌آوری اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در سالهای 1375، ...
بیشتر
در پژوهش حاضر روند نابرابری‌های فضایی در تهران موردبررسی قرار می‌‌گیرد. برای بررسی فضاهای نابرابر شهری در تهران، توزیع شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و مطلوبیت فضا و رابطه آن‌ها مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. این شاخص‌ها از تحلیل ثانویه نتایج تفصیلی سرشماری‌های نفوس و مسکن و طرح‌های جمع‌آوری اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در سالهای 1375، 1385 و 1390 بر اساس مدل سطح‌بندی موریس محاسبه می‌‌شوند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که توزیع مطلوبیت فضا با توزیع شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی رابطه معناداری دارد، به‌طوری‌که این رابطه در هر سه دوره سرشماری تأیید می‌‌شود. گرچه توزیع شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی در طی 15 سال موردبررسی متوازن‌تر می‌‌شود، ولیکن در توزیع شاخص مطلوبیت فضا تغییر محسوسی رخ نمی‌‌دهد. همچنین در سالهای 1385 و 1390 برخلاف سال 1375 رابطه همبستگی میان شاخص‌های اجتماعی و مطلوبیت فضا بیش از رابطه همبستگی میان شاخص‌های اقتصادی و مطلوبیت فضا محاسبه می‌‌شود که نشان از افزایش تأثیرپذیری شاخص مطلوبیت فضا از شاخص اجتماعی دارد. آزمون رگرسیون و محاسبه ضریب تعیین تعدیل‌شده نیز نتایج مشابهی را نشان میدهد؛ بطوری که در سال 1375 شاخص اقتصادی 72 درصد از واریانس تغییرات شاخص مطلوبیت فضا را تبیین میکند. در سالهای 1385 و 1390 شاخص اقتصادی از معادله رگرسیون خطی خارج و شاخص اجتماعی بدان وارد می‌‌شود. در این سال‌ها شاخص اجتماعی به ترتیب توان تبیین 59 درصد و 68 درصد از واریانس تغییرات شاخص مطلوبیت فضا را می‌‌یابد.
منوچهر فرج زاده؛ محسن احدنژاد روشتی؛ هادی تاری قلی زاده
چکیده
با توجه به ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از زلزله در مناطق شهری و نیاز به‌سرعت عمل بیشتر در زمان بحران، برای شناسایی مساکن آسیب‌دیده در زلزله و مدیریت بحران، به‌کارگیری تکنیک‌های سنجش‌ازدور، را الزامی می‌دارد این تحقیق با استفاده از تکنیک‌های سنجش‌ازدور، همچون روش‌های برآورد کیفی خسارات (تفسیر بصری) و برآورد کمی خسارات (کشف ...
بیشتر
با توجه به ابعاد وسیع خسارات و تلفات ناشی از زلزله در مناطق شهری و نیاز به‌سرعت عمل بیشتر در زمان بحران، برای شناسایی مساکن آسیب‌دیده در زلزله و مدیریت بحران، به‌کارگیری تکنیک‌های سنجش‌ازدور، را الزامی می‌دارد این تحقیق با استفاده از تکنیک‌های سنجش‌ازدور، همچون روش‌های برآورد کیفی خسارات (تفسیر بصری) و برآورد کمی خسارات (کشف تغییرات، تفریق باندها، تحلیل پروفیل بازتاب طیفی) بامطالعه زلزله شهر بم به مقایسه تکنیک‌ها پرداخته است. درروش تفسیر بصری از کل پلاک‌های مورد مطالعه، 47/0 تخریب کامل، 30/0 تخریب جزئی و 23/0 سالم برآورد گردید به عبارت کلی 77/0 از فضای ساخته‌شده خسارت‌دیده است. با مقایسه باند به باند از فضاهای ساخته‌شده 16/0 تخریب‌شده، 47/0 تخریب جزئی و 37/0 درصد تخریب نشده، برآورد شد که در این روش نیز 63/0 فضای ساخته‌شده خسارت‌دیده است. درروش طبقه‌بندی نظارت‌شده نیز با 94/0 ضریب اطمینان، 34/0 درصد فضای تخریب‌شده، 09/0 در صد تخریب نشده از کل 43/0 فضای ساخته شده برآورد شد که 57/0 نیز فضای دیگر برآورد شده است. به‌طورکلی 79/0 از فضای ساخته شده در اثر زلزله خسارت‌دیده است. نتایج روش‌های کمی به‌صورت نقشه ارائه شد. ولی روش تحلیل پروفیل بازتاب طیفی که از روش‌های برآورد نقطه‌ای می‌باشد و بیشتر برای مقایسه با روش‌های دیگر آورده شده است به نقشه منتج نمی‌شود.
علی اصغر کیا؛ بهار زند رضوی
چکیده
حوزه عمومی، مفهومی است که به فضاها و فرآیندهای ارتباطات اجتماعی آزاد، به لحاظ سیاسی برابر و در عین حال مستقل دلالت میکند. حوزه عمومی را قلمرویی از حیات اجتماعی دانسته‌اند که در آن می‌توان مسائل و موضوعات مورد علاقه را به بحث گذاشت. قلمرویی که در آن می‌توان اختلاف نظرات را از طریق بحث منطقی و نه توسل به جزمیات جاافتاده و یا با توسل ...
بیشتر
حوزه عمومی، مفهومی است که به فضاها و فرآیندهای ارتباطات اجتماعی آزاد، به لحاظ سیاسی برابر و در عین حال مستقل دلالت میکند. حوزه عمومی را قلمرویی از حیات اجتماعی دانسته‌اند که در آن می‌توان مسائل و موضوعات مورد علاقه را به بحث گذاشت. قلمرویی که در آن می‌توان اختلاف نظرات را از طریق بحث منطقی و نه توسل به جزمیات جاافتاده و یا با توسل به احکام سنتی صادره از سوی عرف و عادات، طرح کرده و به نتیجه رساند. از مولفههای اصلی شکل‌گیری حوزه عمومی مشارکت است. مؤلفه سرمایه اجتماعی برای شکل‌گیری مشارکت پایدار در حوزه عمومی تعیینکننده به نظر میرسد. سرمایهای که اعتماد افراد را برای ورود به گفتوگو فراهم کرده و درنتیجه احتمال رسیدن به توافق را ممکن میسازد. این مقاله با روش مطالعه موردی و با استفاده از دو ابزار مشاهده میدانی و پرسشنامه بوستان نشاط واقع در شهر کرمان را مطالعه میکند تا سرمایه اجتماعی و شاخص‌های شهر انسانی را دریک فضای فیزیکی بهعنوان بستر مناسب برای تعامل پایدار اجتماعی مورد سنجش قرار دهد و نشان میدهد که چگونه فضای فیزیکی مناسب برای تحقق جنبههای اساسی حوزه عمومی تعیینکننده است.
