برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
سمانه نیازخانی؛ اسفندیار زبردست؛ آنگلا میلیون
چکیده
تبیین نتایج «برنامههای آمایشی» به‌عنوان محصول برنامهریزی فضایی با «پایداری سکونتگاه‌ها» به‌عنوان محصول پایداری و توسعه پایدار با رویکردهای جدید یک مسئله جدی است. در این پژوهش، محور اقتصاد با رویکرد RBM موردنظر است. هدف، قابلیت دستیابی به پایداری سکونتگاه‌ها با تأکید بر رشد اقتصادی و اشتغال پایدار از طریق برنامههای ...
بیشتر
تبیین نتایج «برنامههای آمایشی» به‌عنوان محصول برنامهریزی فضایی با «پایداری سکونتگاه‌ها» به‌عنوان محصول پایداری و توسعه پایدار با رویکردهای جدید یک مسئله جدی است. در این پژوهش، محور اقتصاد با رویکرد RBM موردنظر است. هدف، قابلیت دستیابی به پایداری سکونتگاه‌ها با تأکید بر رشد اقتصادی و اشتغال پایدار از طریق برنامههای آمایش استانی در مناطق کمتر توسعه‌یافته است. طرح این پژوهش، ترکیبی متوالی است؛ و روش کمی- کیفی در دو فاز انجام خواهد شد؛ در فاز اول با مرور نظام‌مند پژوهش‌های پیشین و تحلیل محتوای کیفی جهت‌دار اسناد برنامههای آمایش استان‌های مناطق کمتر توسعه‌یافته منتخب پژوهش، ارکان و عوامل پایداری سکونتگاه‌ها استخراج شد. در فاز بعدی اعتبار ارکان و عوامل و نیز رابطه متقابل آنها و بازتاب محتوایی و عملی آنها در اسناد برنامههای آمایش استان ه از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان و تحلیل محتوای تلخیصی این مصاحبه واکاوی شد. برآیند نتایج تحلیل، تناظری موجه میان سطوح فضایی و مؤلفه‌های مذکور پایداری سکونتگاه‌ها، با ماهیت سطوح سه‌گانه خروجی، پیامد و اثر را نشان می‌دهد. با بزرگترشدن سطح فضایی سکونتگاه‌ها ضریب نفوذ نتایج برنامههای توسعه در طول زمان کاهش می‌یابد و از «اثر» به «خروجی» میل می‌کند.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
همایون گلستانه؛ حسن صادقی نائینی
چکیده
طراحی برای نوآوری اجتماعی به‌عنوان رویکردی مؤثر برای مقابله با مسائل پیچیده اجتماعی و ترویج توسعه جامعه پایدار در سراسر جهان ظهور کرده است. این مقاله یافته‌های حاصل از یک تحلیل جامع از 14 ابتکار طراحی برای نوآوری اجتماعی را تلفیق می‌کند که از طریق رویکردها و فرآیندهای مشارکتی متنوع، به مسائل پیچیده اجتماعی ازجمله انسجام اجتماعی، ...
بیشتر
طراحی برای نوآوری اجتماعی به‌عنوان رویکردی مؤثر برای مقابله با مسائل پیچیده اجتماعی و ترویج توسعه جامعه پایدار در سراسر جهان ظهور کرده است. این مقاله یافته‌های حاصل از یک تحلیل جامع از 14 ابتکار طراحی برای نوآوری اجتماعی را تلفیق می‌کند که از طریق رویکردها و فرآیندهای مشارکتی متنوع، به مسائل پیچیده اجتماعی ازجمله انسجام اجتماعی، توانمندسازی اقتصادی، پایداری محیطی و سلامت و رفاه می‌پردازند. این مطالعه از روش‌های پژوهش کیفی، ازجمله تحلیل مضمون و تحلیل مطالعات موردی تطبیقی استفاده می‌کند. داده‌ها از مستندات پروژه و مقالات مرتبط با آنها جمع‌آوری شده‌اند و درک جامعی از تأثیرات چندوجهی طراحی برای نوآوری اجتماعی در زمینه‌های مختلف ارائه می‌دهند. یافته‌های کلیدی بر اثربخشی طراحی انسان‌محور و سازوکارهای مشارکت جامعه در دستیابی به نتایج پایدار تأکید می‌کنند. پروژه‌ها، تأثیرات قابل‌توجهی مانند تقویت پیوندهای اجتماعی، ارتقاء حفاظت محیطی، بهبود نتایج سلامتی و تقویت اقتصاد محلی از طریق فعالیت‌های کارآفرینی را نشان می‌دهند. این مقاله با ارائه بینش‌هایی در مورد ظرفیت تحول‌آفرین طراحی برای نوآوری اجتماعی در مواجهه با چالش‌های مختلف اجتماعی، بر اهمیت استراتژی‌های تطبیقی، مشارکت‌های اجتماعی و مدل‌های مقیاس‌پذیر برای پیشبرد توسعه جامعه پایدار از طریق رویکردهای مبتنی بر طراحی تأکید می‌کند.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
رقیه قنبری قادیکلایی؛ محمود ضیائی؛ وجه الله قربانی زاده؛ محمود جمعه پور
چکیده
تعارض مسئله مبتلابه مناطق حفاظت‌شده در ایران است و فائق آمدن بر آن چالشی بزرگ برای برنامه ریزان است. توسعه گردشگری می‌تواند یکی از عوامل اصلی تشدید این تعارضات باشد. ازاین‌رو هدف این مقاله شناسایی ویژگی‌ها و دلایل بروز تعارضات ناشی از توسعه گردشگری در مناطق حفاظت‌شده به‌خصوص تالاب میانکاله در ایران و همچنین شناسایی شیوه‌های ...
بیشتر
تعارض مسئله مبتلابه مناطق حفاظت‌شده در ایران است و فائق آمدن بر آن چالشی بزرگ برای برنامه ریزان است. توسعه گردشگری می‌تواند یکی از عوامل اصلی تشدید این تعارضات باشد. ازاین‌رو هدف این مقاله شناسایی ویژگی‌ها و دلایل بروز تعارضات ناشی از توسعه گردشگری در مناطق حفاظت‌شده به‌خصوص تالاب میانکاله در ایران و همچنین شناسایی شیوه‌های فائق آمدن بر آنها است. بدین منظور یافته‌های کیفی مطالعات پیشین با استفاده از روش فراترکیب مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. مقالات، کتب و رساله‌های منتشرشده در پایگاه‌های مطالعاتی در بازه زمانی 2000 تا 2024 بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. پس از تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها، شبکه مضامین در سه بعد چیستی، چرایی و چگونگی مدیریت تعارض ارائه شد. بر اساس یافته‌ها، تعارض در مناطق حفاظت‌شده اغلب در سطح بین گروهی و بین سازمانی است. مهمترین دلایل بروز تعارض ارتباطات ضعیف و فقدان همکاری، بی‌عدالتی و سلطه قدرت، ساختار حکمرانی معیوب است. همچنین برای مدیریت تعارض نیاز به طی شش مرحله افزایش سرمایه اجتماعی، مصالحه و اجماع، کنش جمعی، هم تکاملی تدریجی و بهبود تعارض است. نتایج پژوهش حاضر علاوه بر اینکه به گسترش دایره شناختی شیوه‌های کاهش تعارض در گردشگری کمک خواهد کرد، می‌تواند مبنایی برای پژوهش‌های آتی در این حوزه مطالعاتی باشد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
محمدحسین شریف زادگان؛ محمدرضا رستمی
چکیده
در جوامع امروزی عواملی مانند صنعتی شدن، توسعه تکنولوژی، گسترش اقتصاد، سرمایه‌گذاری و توسعه ارتباطات چارچوب نمادین زندگی افراد را دگرگون کرده‌اند. در چنین شرایطی افراد به هویت نیاز دارند، از طریق هویت می‌توان پیچیدگی و سرعت تغییرات اجتماعی را کاست و به انسان توانایی این را بخشید که نظمی نسبی در زندگی خود و اطرافیان ایجاد کند. در ...
بیشتر
در جوامع امروزی عواملی مانند صنعتی شدن، توسعه تکنولوژی، گسترش اقتصاد، سرمایه‌گذاری و توسعه ارتباطات چارچوب نمادین زندگی افراد را دگرگون کرده‌اند. در چنین شرایطی افراد به هویت نیاز دارند، از طریق هویت می‌توان پیچیدگی و سرعت تغییرات اجتماعی را کاست و به انسان توانایی این را بخشید که نظمی نسبی در زندگی خود و اطرافیان ایجاد کند. در این پژوهش محقق طراحی مدلی درصدد متشکل از دگردیسی هویت اجتماعی عوامل مؤثر بر زنان و کشف روابط ساختاری همچنین میان آن عوامل با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری روش فراگیر است. پژوهش حاضر توصیفی از نوع - تحلیلی است، جامعه موردمطالعه تحقیق، خبرگان دانشگاهی هستند. بر این اساس، 24 نفر هیئت‌علمی، فارغ‌التحصیلان دکترا و دانشجویان دکترا در رشته جامعه‌شناسی و روانشناسی به‌صورت هدفمند قضاوتی انتخاب شدند. مدل طراحی‌شده حاوی 11 عامل آگاهی زنان از موقعیت خود در جامعه، هویت‌های متضاد، گرایش به برابری زن و مرد، گرایش به زندگی فردی، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، رواج باورهای کلیشه‌ای، دشواری هماهنگی نقش‌های سنتی با جدید، فضاهای دوستی، دگرگونی نسلی، بازاندیشی در هویت، مدرنیته، عدم انسجام هویت هستند. از میان گروه موانع موردبررسی، دشواری هماهنگی نقش‌ها سنتی با جدید، بازاندیشی در هویت فرهنگی، رواج کلیشه‌ای جنسیتی، هویت‌های متعارض به‌عنوان عامل روبنایی شکل‌گیری دگردیسی هویت اجتماعی مردان شکل داده شده است که به ایجاد آگاهی زنان از موقعیت خود در جامعه، گرایش به برابری زن و مرد، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، عدم انسجام هویت، مدرنیته، فضای دوستی در ساختار مزبور منجر می‌شود. درنهایت دگرگونی نسلی پیامد نهایی آن خواهد بود.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
مهین طهماس نژاد؛ حمید صابری؛ احمد خادم الحسینی؛ حجت مهکویی
چکیده
کلانشهر اصفهان طی چند دهه اخیر با توسعه‌ی بی‌رویه فیزیکی، توسعه صنایع، هزینه‌های خدمات، آلودگی هوا، حاشیه‌نشینی و... باعث تسریع در روند شکل‌گیری توسعه ناپایدار شده است که لزوم توجه به شاخص‌ها و روندهای توسعه محور در حوزه پایداری را می‌طلبد. شکوفایی دارای شاخص‌هایی است که بر پایداری اجتماعی به‌عنوان یکی از ارکان ...
بیشتر
کلانشهر اصفهان طی چند دهه اخیر با توسعه‌ی بی‌رویه فیزیکی، توسعه صنایع، هزینه‌های خدمات، آلودگی هوا، حاشیه‌نشینی و... باعث تسریع در روند شکل‌گیری توسعه ناپایدار شده است که لزوم توجه به شاخص‌ها و روندهای توسعه محور در حوزه پایداری را می‌طلبد. شکوفایی دارای شاخص‌هایی است که بر پایداری اجتماعی به‌عنوان یکی از ارکان توسعه پایدار تأثیرگذار است. این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و همچنین نرم‌افزار میک مک و سناریو ویزارد، مؤلفه‌های شکوفایی شهری در کلانشهر اصفهان را مورد تحلیل قرار داده است. نتایج میک مک نشان می‌دهد که کلانشهر اصفهان دارای سیستمی ناپایدار می‌باشد. درنهایت 14 عامل کلیدی انتخاب شدند و تعداد 42 وضعیت احتمالی مختلف بر عوامل کلیدی در نرم‌افزار سناریو ویزارد در نظر گرفته شد. نتایج نشان می‌دهد 3 سناریو احتمال وقوع بیشتری در توسعه‌ی شکوفایی آیندۀ اصفهان دارند. از بین این 3 سناریو، سناریوی اول شرایط ایدهآل، سناریو شماره 2، سناریو نسبتاً مطلوب و سناریوی شماره 3، وضعیت بحرانی و نامطلوب را دربر دارد. از این میان، نرخ فقر بیشترین اثرگذاری را داشته که بیانگر اهمیت این عامل در شکوفایی شهر اصفهان می‌باشد.
برنامه ریزی توسعه شهری و منطقه ای
اکبر اسمعیلی؛ رسول قربانی؛ حسن محمودزاده
چکیده
گسترش روزافزون شهرها و ترافیک از یک‌سو و توسعه فناوری‌های نوین از سوی دیگر کشورها را با مسائل جدیدی مواجه ساخته است. نهادها و شیوه‌های مدیریت قدیمی با جهان پیچیده و به‌سرعت در حال تغییر در تضادند، درنتیجه برنامه ریزان در تلاش‌اند تا با نگاهی یکپارچه، مدل‌هایی را برای توسعه شهرهای قرن 21 به‌منظور پاسخگویی به انتظارات جدید، ...
بیشتر
گسترش روزافزون شهرها و ترافیک از یک‌سو و توسعه فناوری‌های نوین از سوی دیگر کشورها را با مسائل جدیدی مواجه ساخته است. نهادها و شیوه‌های مدیریت قدیمی با جهان پیچیده و به‌سرعت در حال تغییر در تضادند، درنتیجه برنامه ریزان در تلاش‌اند تا با نگاهی یکپارچه، مدل‌هایی را برای توسعه شهرهای قرن 21 به‌منظور پاسخگویی به انتظارات جدید، توسعه دهند. یکی از این مفاهیم، توسعه شهر هوشمند است که محور تحول و توسعه هزاره سوم می‌باشد. حمل‌ونقل شهری نیز از حوزه‌هایی است که از فناوری‌ها نظیر اینترنت اشیاء (IoT) متأثر میگردد. این تحقیق جزء تحقیقات کاربردی و ازنظر گردآوری و تحلیل اطلاعات، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. با انجام تحلیل‌های کیفی به کمک پرسشنامه باز، مؤلفه‌های تأثیرگذار شناسایی و سپس پرسشنامه بسته‌ای طراحی و با روش نمونه‌گیری هدفمند با استفاده از تکنیک گلوله برفی، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات به تعداد 177 نمونه از سطح جامعه آماری گردید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که شهر تبریز به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای کشور با مشکلاتی زیادی در زمینه حمل‌ونقل هوشمند درون‌شهری مواجه می‌باشد که تحقق آن با چالش‌ها و موانع متعدد من‌جمله ضعف مدیریت یکپارچه شهری، نداشتن چشم‌انداز مشخص، ضعف برنامهریزی، کمبود منابع مالی، نبود ساختارهای تشکیلاتی مرتبط، نبود سامانه‌های هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیاء و استفاده از سامانه‌های ناهمگون، عدم آشنایی با سیستم‌های هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیاء و... روبرو می‌باشد.
)
