مرتضی احمدی؛ محمود ضیائی؛ رضا واعظی؛ غلامرضا کاظمیان؛ فاطمه یاوری گهر
چکیده
یکی از موضوعات تأثیرگذار بر موفقیت یا ناکامی برنامه‌های توسعه گردشگری، نوع عقلانیت حاکم بر نظام برنامه‌ریزی کشور در هر دوره زمانی و نظریه برنامه‌ریزی متناظر با آن می‌باشد. این مقاله باهدف واکاوی عقلانیت در برنامه‌ریزی به‌عنوان یک چارچوب شناخت‌شناسانه در سند راهبردی توسعه گردشگری کشور تدوین گردید. چارچوب مفهومی عقلانیت در این ...
بیشتر
یکی از موضوعات تأثیرگذار بر موفقیت یا ناکامی برنامه‌های توسعه گردشگری، نوع عقلانیت حاکم بر نظام برنامه‌ریزی کشور در هر دوره زمانی و نظریه برنامه‌ریزی متناظر با آن می‌باشد. این مقاله باهدف واکاوی عقلانیت در برنامه‌ریزی به‌عنوان یک چارچوب شناخت‌شناسانه در سند راهبردی توسعه گردشگری کشور تدوین گردید. چارچوب مفهومی عقلانیت در این تحقیق، مبتنی بر مدل عقلانیت از دیدگاه الکساندر (2000) و رویکردهای جدید برنامه‌ریزی گردشگری است. پارادایم فلسفی این تحقیق مبتنی بر معرفتشناسی تفسیری و روش‌شناسی آن بر پایه پژوهشهای کیفی هست. برای گردآوری و تحلیل داده‌ها در این تحقیق از مطالعات آرشیوی و روش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش برای تحلیل مضمون مشتمل بر متون کیفی سند راهبردی توسعه گردشگری کشور می‌باشد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد عقلانیت هماهنگ ساز برای اولین بار در سند راهبردی توسعه گردشگری ایران (مصوب 1399) موردتوجه قرارگرفته است. در این تحقیق مؤلفه‌های عقلانیت شناسایی شد و سهم هر یک از انواع عقلانیت با تحلیل 85 مضمون و ترسیم شبکه مضامین در سند راهبردی مشخص گردید.
مجتبی رفیعیان؛ دلارام شجاعی
چکیده
پایداری اجتماعی جهت پاسخ به مشکلات و معضلات اجتماعی شهرها و به‌عنوان بعدی کارا در رسیدن به توسعه پایدار شهری، گفتمانی است که در دو دهه اخیر بسیار موردتوجه و استقبال محققین شهری قرارگرفته و پژوهشگران با ابعاد مختلف محیط ساخته‌شده شهری به آن نگریسته اند. مسئله پایداری اجتماعی، محیط ساخته‌شده، دموکراسی، ایدئولوژی، مشارکت.ای ...
بیشتر
پایداری اجتماعی جهت پاسخ به مشکلات و معضلات اجتماعی شهرها و به‌عنوان بعدی کارا در رسیدن به توسعه پایدار شهری، گفتمانی است که در دو دهه اخیر بسیار موردتوجه و استقبال محققین شهری قرارگرفته و پژوهشگران با ابعاد مختلف محیط ساخته‌شده شهری به آن نگریسته اند. مسئله پایداری اجتماعی، محیط ساخته‌شده، دموکراسی، ایدئولوژی، مشارکت.ای که حائز اهمیت است فقدان یک پژوهش جامع و نظام‌اند در حوزه محیط های ساخته‌شده شهر، سیاستها و برنامه های شهری است. ازاین‌رو، هدف از این پژوهش یک مرور فراترکیب از منابع منتخب جهت روشن شدن ابعاد پایداری اجتماعی در این حوزه ها است. جهت رسیدن به این هدف، با کدگذاری داده ها و استفاده از نرم افزار MAXQDA، چهار مقوله شکل شهر، سیاست ها و برنامه ها، ابعاد و ویژگی ها و زمینه های اصلی پایداری اجتماعی را شناسایی کرده است. با درک و تبیین مقوله های بیان‌شده، نتیجه مطالعات در یک چارچوب پایداری اجتماعی، شامل مفهومسازی، سیاستگذاری و اقدام در محیطساخته شده شهری ارائه میگردد. این ابعاد هرکدام در ترکیبی فراتر با یکدیگر، وارد گفتمان های دموکراسی محور، مشارکت محور و ایدئولوژی محور می شوند. با درک عمیق از نتایج، زمینه ای برای مطالعات آینده فراهم میشود تا بتوانند مطالعات بیشتری در هریک از گفتمان های مطرح‌شده و تلاش برای پیوند مؤثرتر آن‌ها با پایداری اجتماعی انجام دهند.
سارا فرج؛ مرجان شرفی
چکیده
شهرداران به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین مقام‌های محلی دارای نقش‌های متعددی هستند که این نقش‌ها در نظام‌های مدیریت شهری کشورهای مختلف، متفاوت است. نقش و قدرت شهردار از دو جنبه قدرت بر روی کاغذ و قدرت در عمل قابل‌بررسی است؛ بنابراین، درک نقش و قدرت شهردار هم مستلزم شناخت نقش و قدرت رسمی و قانونی و نیز درکی است که از این نقش و قدرت در عمل ...
بیشتر
شهرداران به‌عنوان شناخته‌شده‌ترین مقام‌های محلی دارای نقش‌های متعددی هستند که این نقش‌ها در نظام‌های مدیریت شهری کشورهای مختلف، متفاوت است. نقش و قدرت شهردار از دو جنبه قدرت بر روی کاغذ و قدرت در عمل قابل‌بررسی است؛ بنابراین، درک نقش و قدرت شهردار هم مستلزم شناخت نقش و قدرت رسمی و قانونی و نیز درکی است که از این نقش و قدرت در عمل وجود دارد. هدف این پژوهش بررسی نقش و قدرت شهردار تهران از دو جنبه قدرت بر روی کاغذ و قدرت در عمل است. این پژوهش با روش ترکیبی به تبیین مفهوم قدرت بر روی کاغذ، از طریق بررسی قوانین و آییننامههای مرتبط و به تحلیل قدرت شهردار در عمل، از طریق فهم ادراک شهروندان از طریق پرسشنامه و ادراک مدیران شهری از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته پرداخته است. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کیفیِ استقراییِ آشکار برای تحلیل داده‌ها استفادهشده است. یافته‌ها بیانگر آن است که شهردار تهران دارای نقش‌های سیاسی، اجرایی، تشریفاتی و تسهیلکننده است که این نقش‌ها در قانون بهمرور تضعیف شده است. قدرت در عمل شهردار با قدرت بر روی کاغذ وی مطابقت ندارد و شهرداران وابسته به هویت فردی و حمایت سیاسی، اقداماتی فراتر از قانون انجام می‌دهند.
نازنین دائی نژاد؛ خسرو افضلیان؛ سیدجواد اسدپور؛ محمدحامد موسوی
چکیده
امروزه در فضاهای سکونتی به دلیل عدم توجه معماران به مؤلفه‌های ادراکات حسی ساکنین و عدم توجه به تأثیر حواس بر فرآیند ادراک آنان، نظاره‌گر تنزل کیفیت سطح زندگی و همچنین رضایتمندی نامطلوب ساکنین در محل سکونتشان می‌باشیم. با توجه به آنکه نگرش‌های پدیدارشناسانه در حوزه فضاهای سکونتی کمتر موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است، این پژوهش ...
بیشتر
امروزه در فضاهای سکونتی به دلیل عدم توجه معماران به مؤلفه‌های ادراکات حسی ساکنین و عدم توجه به تأثیر حواس بر فرآیند ادراک آنان، نظاره‌گر تنزل کیفیت سطح زندگی و همچنین رضایتمندی نامطلوب ساکنین در محل سکونتشان می‌باشیم. با توجه به آنکه نگرش‌های پدیدارشناسانه در حوزه فضاهای سکونتی کمتر موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است، این پژوهش از دیدگاه پدیدارشناسانه مرلو پونتی و نظریات برگرفته از آن بهره گرفته است و بر آن است تا به ارائه راهبردهایی به جهت ارتقا کیفی ادراکات حسی ساکنین فضاهای سکونتی بپردازد. این پژوهش از منظر روش‌شناسی توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. ابزار این پژوهش پرسشنامه و جامعه آماری آن 50 نفر از متخصصان حوزه معماری می‌باشد. برای تعیین اعتبار یابی پرسشنامه از نرم‌افزار Smartpls2 استفاده شده و به جهت اولویت‌بندی داده‌ها از آزمون فریدمن در نرم‌افزار Spss استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که مواد و مصالح بوم آورد و آشنا با انسان جهت ایجاد حس خاطره‌انگیزی با مقدار آماره تی 3.47، انعطاف‌پذیری و سیالیت فضا با مقدار آماره تی 3.44 و بهره‌گیری از نماد و نشانه‌ها با مقدار آماره تی 3.12 بیشترین تأثیر را بر ارتقا کیفی ادراک حسی ساکنین فضاهای سکونتی ایفا می‌کنند که به‌تفصیل بیان میگردد.
اصغر مولائی؛ محمد اکبری ریابی
چکیده
بی‌نظمی و اغتشاش در مصالح نماها، فرم و سبک نماها، تعداد و فرم بازشوها، تابلوهای تبلیغاتی و الحاقات نماها، منظر شهرهای امروزی را از الگوی مطلوب اسلامی دور کرده است. آسیب‌های نما و ناایمنی آن، لزوم بررسی دقیق انطباق وضعیت نماها با توقعات فقه اسلامی را محرز می‌نماید. این پژوهش کیفی از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، تحلیل محتوای متون فقهی ...
بیشتر
بی‌نظمی و اغتشاش در مصالح نماها، فرم و سبک نماها، تعداد و فرم بازشوها، تابلوهای تبلیغاتی و الحاقات نماها، منظر شهرهای امروزی را از الگوی مطلوب اسلامی دور کرده است. آسیب‌های نما و ناایمنی آن، لزوم بررسی دقیق انطباق وضعیت نماها با توقعات فقه اسلامی را محرز می‌نماید. این پژوهش کیفی از طریق مطالعه کتابخانه‌ای، تحلیل محتوای متون فقهی شیعه و مشاهده میدانی، سعی در آسیب‌شناسی رویه‌های منظر و نماهای شهری، دارد. سنجش انطباق رویه‌های حاکم بر منظرسازی شهری با فقه شیعه هدف اصلی در این پژوهش بوده و با اشاره به قواعد حرمت الگوگیری از بیگانه، قاعده لاضرر، قاعده اتلاف، قاعده رعایت حق‌الناس و پرهیز از اشرافیگری، به نقد و آسیب‌شناسی نماهای شهری پرداخته است. این نوشتار نتیجه می‌گیرد کمیته‌ای متشکل از متخصصین نماسازی، منظرشهری و قواعد فقهی می‌بایست انطباق طرح‌ها و الگوهای نماسازی را با قواعد فقهی و قواعد اخلاقی منظر شهری بررسی نمایند. در سطح کارشناسی نیز آموزش مبانی فقهی حاکم بر منظر شهری به ناظران ساختمانی اهمیت دارد. همچنین هریک از مصالح به‌واسطه ویژگی‌های خود ممکن است با برخی از قواعد فقهی منافات داشته باشد که الزامی است طراحان نما مطابق با اخلاق منظرسازی و در انطباق با قواعد فقهی اقدام به ارائه الگوها نمایند.
سید محمد مهدی حسینی کیا؛ نگار خیابان چیان؛ هادی رضایی راد
چکیده
فضای شهری موفق دارای طیف گسترده‌ای از مؤلفه‌های ذهنی و عینی است و توجه به شاخص‌های کالبدی برای ایجاد یک مکان «موفق» نقشی تعیین‌کننده دارد که یکی از راهبردهای آن، توسعه‌ی پیاده راه‌ها در شهرهاست. این پژوهش به دنبال پاسخ به اینکه چه عواملی می‌تواند به موفقیت طرح‌های پیاده راه‌سازی و ارتقا مکان نقش داشته باشد، انجام‌گرفته ...
بیشتر
فضای شهری موفق دارای طیف گسترده‌ای از مؤلفه‌های ذهنی و عینی است و توجه به شاخص‌های کالبدی برای ایجاد یک مکان «موفق» نقشی تعیین‌کننده دارد که یکی از راهبردهای آن، توسعه‌ی پیاده راه‌ها در شهرهاست. این پژوهش به دنبال پاسخ به اینکه چه عواملی می‌تواند به موفقیت طرح‌های پیاده راه‌سازی و ارتقا مکان نقش داشته باشد، انجام‌گرفته است. مقاله حاضر باهدف بررسی مؤلفه‌های کیفی و کمی مکان، به تحلیل تطبیقی طرح پیاده راه‌سازی دو خیابان منتهی به میدان مرکزی شهر همدان، قبل و بعد از اجرا میپردازد. روش تحقیق، ترکیبی از شیوههای کیفی و کمی می‌باشد وجهت گردآوری اطلاعات در کنار مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی از ابزار مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در نمونه موردمطالعه برخلاف اجتماعپذیری، سه شاخصهی دسترسی، کاربریها و فعالیتها، آسایش و ایجاد تصویر ذهنی، ارتقاء چندانی نداشته است و نیز بین هم پیوندی و اجتماعپذیری رابطه مستیم وجود دارد. همچنین، ارتقا کیفیت مکان نمیتواند تکبعدی و با نگاه فرو کاهنده به مؤلفههایی خاص صورت گیرد و مستلزم آن است که طرح‌های پیاده راه‌سازی، با در نظر گرفتن همه مؤلفهها به اجرا درآیند.
